IЗАБЭЛА. Дзiўная ты, як цябе завуць?
СЯСТРА IААННА. Але ты не з'ела пялёстак кветкi грымотнiку, i ў цябе за пазухай няма крывой iголкi. Значыцца, мне нельга табе адказваць.
IЗАБЭЛА. А я тады таксама не скажу, хто я.
СЯСТРА IААННА. А я ведаю, ведаю. Ты - жанчына-зверанё, але Пан Бог злiтасцiвiўся над табою i адкрыў святую iсцiну, адрэзаў твае кiпцюры i вырваў iклы. Але Ён яшчэ не зняў драконавую луску з твайго сэрца.
IЗАБЭЛА. Што ты ведаеш пра маё сэрца?
СЯСТРА IААННА. Яно падобнае да бутона ружы. Адкрыеш яго, а там аса! Вз-з-з-з... Кранеш пальцам, яна ўкусiць. I ўкус яе атрутны... А ўсiм так хочацца адкрыць бутон.
IЗАБЭЛА. Чаму?
СЯСТРА IААННА. Бутон чароўны. Ён пахне цудоўна, як ружа, сунiцы, сырадой i маленькае дзiця. Ён прыгожы, як улонне дзевы. Кожна захоча яго паглядзець. Захоча, i памрэ ад укусу атрутнай асы.
IЗАБЭЛА. А ты даўно ў манастыры?
СЯСТРА IААННА. Калi заплюшчыць вочы, час iдзе павольна, як уначы. Паглядзi на свечку, i час згарае хутка-хутка. Бог кожнаму даў сваю меру. У кветачкi свая, у павучка - свая, у вала - свая, а ў анёла - свая...У кожнага стварэння зямнога i нябеснага свая...
IЗАБЭЛА. А чым ты тут займаешся?
СЯСТРА IААННА. Слухаю.
IЗАБЭЛА. Што?
СЯСТРА IААННА. Казкi...
IЗАБЭЛА. Казкi?
СЯСТРА IААННА. А ў адказ спяваю песнi.
IЗАБЭЛА. А хто табе распавядае казкi? Сёстры манастыра?
СЯСТРА IААННА. Дурнiчка ты. У манастыра няма сёстраў. Манастыр адзiн. Ён магутны i стары. Раней гэта быў вялiкi святы. Ён жыў у старажытнай пустынi Iардан, еў зямлю i скарпiёнаў, хадзiў голы i раздзiраў сабе скуру вострымi каменнямi. Каб раны ўвесь час крывавiлi. Ён малiўся Богу i не ведаў людзей. I вырашыў Гасподзь, што ён занадта святы i магутны, i не ўзяў яго на неба, а пакiнуў навечна на зямлi. Ператварыў яго ў камень, i стала спiна ягоная вежаю, рукi - мурамi, ногi - брамаю, сэрца - царквою, страўнiк - трапезнай, галава келлямi, печань - сутарэннем.
IЗАБЭЛА. Паслухай, паслухай. Я бачу, што ты багата ведаеш. Толькi мне здаецца, што нам усё роўна нельга шмат размаўляць. Сястра Марыя ўжо паплацiлася...
СЯСТРА IААННА. Сястра Марыя - галубка. Ёй бы галiнку пальмавую ў дзюбу ды на гору Арарат, а яна сярод людзей. Схавала свае пёры i лятаць не можа.
IЗАБЭЛА. Хай так. Толькi калi сястра Ганорыя ўбачыць цябе са мною, табе ўсё роўна дастанецца. Так i ведай.
СЯСТРА IААННА. А я вазьму яйка крумкача, звару яго ў балотнай вадзе, пратру яго з блёкатам i салетраю, пачытаю 9 разоў малiтву i з'ем.
IЗАБЭЛА. I што?
СЯСТРА IААННА. I стану саламандраю. Ганорыя спалохаецца i збяжыць.
IЗАБЭЛА. Гэта, безумоўна, суцяшае. Толькi вось Мацi-Iгумення не спалохаецца.
СЯСТРА IААННА. Мацi-Iгумення - цвярдыня гэтага манастыра. Сiла вялiкага праведнiка перайшла да яе. Яе Бог таксама ператворыць у камень - столькi ў яе сiлы. I стане гэты манастыр Градам Божым на зямлi. Праўду кажу табе... Толькi ты не бойся яе. Нiкога не бойся. Я цябе ад усiх абараню.
IЗАБЭЛА. Ты - мяне? Чым?
СЯСТРА IААННА. Я ведаю шмат таямнiц. Я ўмею слухаць травы. Яны захоўваюць вялiкiя таямнiцы.
IЗАБЭЛА. Ну добра... Дамовiлiся. Будзеш мяне абараняць. (Працягвае ёй руку, тая пацiскае яе).
СЯСТРА IААННА. Я буду дапамагаць табе. Калi табе дрэнна, скажы траўцы, траўка скажа кветкам, кветкi - пчолам, пчолы - птушкам, птушкi - мне. Я даведаюся пра тваё гора i прыду. Я павяду цябе ў краiну Рэз.
IЗАБЭЛА. Я нiколi не чула пра краiну Рэз.
СЯСТРА IААННА. Там нас нiхто не знойдзе.
IЗАБЭЛА. А дзе гэта?
СЯСТРА IААННА. Бог стварыў краiну Рэз для мяне, але, я думаю, Ён не пакрыўдзiцца, калi я цябе таксама туды вазьму.
IЗАБЭЛА. А што там?
СЯСТРА IААННА. Там добра. Там цёпла i не патрэбна адзенне. Там няма сораму. Ляжыць белы снег, але ён цёплы, што дзiцянё, а на смак як мёд i хмель. Там няма зямлi i неба... Там ляцiш, ляцiш угару, як анёл. А ўгары - кветкi. I прыгажэй за гэтыя кветкi няма нiчога на свеце...
IЗАБЭЛА. А ўнiзе? Што ўнiзе?
СЯСТРА IААННА. А ўнiзе сядзiць птушка Крон, i крылы яе з золата, хвост блакiт нябесны, грудзi - малахiт, вочы - камень гранат. Яна спявае светлыя песнi. Яна сядзiць на дубе, замест лiстоў у яго зацукраваныя фiгi i смоквы, а замест жалудоў - сакавiтыя дынi. На галiнах яго танцуюць анёлы... Яны заўсёды запрашаюць мяне патанцаваць.
IЗАБЭЛА. Прывабна. Толькi... толькi мяне чакаюць мае памыi. (Паказвае на падлогу). Хутка вячэрня, затым трапеза. У мяне яшчэ столькi працы. Вельмi холадна... чаму тут заўсёды так холадна? Рукi калеюць.
СЯСТРА IААННА. А я табе пагрэю. (Бярэ яе рукi ў свае i грэе).
IЗАБЭЛА. Дзякуй.
СЯСТРА IААННА. Так лепей?
IЗАБЭЛА. Лепей. А я ж так i не ведаю, як цябе завуць...
Сцэна 8
(Уваходзяць сястра Вентурыя, сястра Бернарда i сястра Ганна).
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. (шэпча) Вунь яна.
СЯСТРА ГАННА. Яна не адна. Давайце выйдзем.
СЯСТРА БЕРНАРДА. Баязлiўцы! Ну, не. (Вельмi гучна) У нас столькi працы, столькi працы... Ай-яй. Хадземце, сёстры, трапеза чакаць не стане. (Пачынаюць дэманстратыўна разбiраць гароднiну. Цiха.) Хто з ёю? Не бачу...
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. А, можаце не хвалявацца. Гэта Iаана Блажэнная.
СЯСТРА ГАННА. Гэта блазнаватая. А мы баялiся.
IЗАБЭЛА. (не стрымалася) Як вы сказалi?
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Гэта Iаана.
СЯСТРА БЕРНАРДА. Тутэйшая блазнаватая. Мы так i завем яе - сястра Iаана Блажэнная. Яна траўнiца пры манастыры.
СЯСТРА ГАННА. Яна лекарка...
СЯСТРА IААННА. А вы - тры гускi! Прыляцiць каршун, схопiць вас i панясе венграм, каб пракармiць iхнiх выпладкаў.
СЯСТРА БЕРНАРДА. Тфу, ерась!
СЯСТРА ГАННА. (да Iзабэлы): Скажы, гэта ж ты сястра Iзабэла?
IЗАБЭЛА. Я. I ў мяне няма мядзведжых кiпцюроў на нагах. (Манашкi пераглянулiся).
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Пакажы. (Iзабэла паказвае).
СЯСТРА IААННА. Пакажы iм свой рот, цi няма там гадзючых зубоў.
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Праўда, няма. Хм.
СЯСТРА БЕРНАРДА. А можа ў яе ёсць хвост?
СЯСТРА ГАННА. Чый?
IЗАБЭЛА. Дык хвост будзеце глядзець?
СЯСТРА БЕРНАРДА. Фу, грэх якi... Даруй, Божа. Пра хвост жа нiхто нiчога не казаў. Можа, i няма яго...
СЯСТРА ГАННА. Ведаеш, у нас ёсць пры сабе крыху хлеба i морквы. Ты, пэўна, галодная. Цябе ж яшчэ не дапускаюць да агульнай трапезы?