Ночкін
А я падлічу. Я лепей у вас у МУКВ заяўлю, а то пакуль тут суды разбяруцца...
Сцяна прыёмнай.
Пабеданосікаў
Запішыце, занясіце ў пратакол! У такім выпадку я павінен заявіць, што здымаю з сябе ўсякую адказнасць, і калі ў выніку незнаёмства з папярэдняй перапіскай, а таксама няўдалага падбору асабістага складу выбухне катастрофа...
Аптымістэнка
Ну, ета вы пакіньце! Не пагражайце буйной дзяржаўнай установе, нам нервавацца і хвалявацца нэўдобна. А калі адбудзецца катастрофа, мы тады і давядзём да ведама міліцыі на прадмет складання пратакола.
Праходзіць Ночкін, хаваючыся за Ундэртон.
Пабеданосікаў (спыняючы Ночкіна і свідруючы вачамі Ундэртон)
Як? Яшчэ ва ўстанове?! Яшчэ на волі?!! Таварыш Аптымістэнка! Чаму не прыняты меры? Але, між іншым, раз вы яшчэ на волі, вы не можаце ўхіліцца ад тэрміновай работы. Трэба, згодна з маімі камандзіроўкамі, выпісаць пад’ёмныя і сутачныя, зыходзячы з нармальнага ўяўлення аб часе і сярэдняга заробку за сто гадоў, ну, і там камандзіровачныя і падсправаздачныя... У выпадку папсуцця машыны, можа, дзе-небудзь давядзецца прастаяць, на якім-небудзь глухім паўгоддзі, гадоў дваццаць, трыццаць, трэба ўсё гэта прадугледзець і прыняць пад увагу. Нельга так неарганізавана каціцца...
Ночкін
А ты арганізавана каціся кілбасой!!!
(Знікае.)
Іван Іванавіч
Кілбасой? Вы бывалі на пасяджэннях? Я бываў на пасяджэннях. Усюды бутэрброды з сырам, з вяндлінай, з кілбасой — надзвычай цікава!
Пабеданосікаў (адзін, развальваецца ў крэсле)
Ну, добра, я пакіну пост! Пры такіх адносінах я скажу, што іду ў адстаўку. Няхай потым вывучаюць мяне па ўспамінах сучаснікаў і партрэтах. Я іду, але вам жа, таварышы, горш!
Выходзіць Фасфарычная жанчына.
Аптымістэнка
Прыём скончан! Прыйдзіце заўтра, у парадку жывой чаргі.
Фасфарычная жанчына
Які прыём? Якое заўтра? Якая чарга?
Аптымістэнка (паказвае на шыльду «Без дакладу не ўваходзіць»)
Згодна з асноўнымі законамі.
Фасфарычная жанчына
А, вы гэтую недарэчнасць зняць забылі?!
Пабеданосікаў (падхопліваецца і ідзе побач з Фасфарычнай жанчынай)
Дзень добры, дзень добры, таварыш. Даруйце, што я спазніўся, але гэтыя справы... Я ўсё-такі да вас заехаў на хвілінку. Я адмаўляўся. Але ніхто і слухаць не хоча. Едзь, кажуць, старшынствуй. Ну, раз калектыў просіць — давялося згадзіцца. Аднак майце на ўвазе, таварыш, я работнік цэнтральнага значэння, няхай іншыя калгасяцца [119]. Вы гэта ўлічыце наперад і ўзгадніце. Таварыш Аптымістэнка можа даць маланкай за наш кошт. Вы, безумоўна, самі разумееце, што мне давядзецца даць пасаду адпаведна майму стажу і грамадскаму становішчу як буйнейшаму работніку ў сваёй галіне.
Фасфарычная жанчына
Таварыш, я нікога нікуды не прызначаю, я з’явілася да вас толькі для пераканальнасці. Не сумняваюся, што з вамі абыдуцца так, як вы заслугоўваеце.
Пабеданосікаў
Інкагніто? Разумею! Але паміж намі, як надзеленымі ўзаемным даверам, не можа быць таямніц. I я, як старэйшы таварыш, павінен вам заўважыць, што вас акружаюць людзі не зусім стопрацэнтныя. Веласіпедкін курыць. Чудакоў — п’е, напэўна, п’е адпаведна фантазіі. Павінен сказаць і пра жонку, не маю права ўтаіць ад арганізацыі — мяшчанка і прыхільніца новых сувязей і новых спадніц, што сукупна называецца старым бытам.
Фасфарычная жанчына
Ну, якая вам справа. Працуюць затое...
Пабеданосікаў
Ну, што ж, што затое... Я таксама за тое, але я затое не п’ю, не куру, не даю «на чай», не загінаю налева, не спазняюся, не... (нахіляецца да вуха) не ўпадаю ў празмернасці, не пакладаю рук...
Фасфарычная жанчына
Гэта вы кажаце пра ўсё, чаго вы «не, не, не»... Ну, а ёсць што-небудзь, што вы «так, так, так»?
Пабеданосікаў
Так, так, так? Ну, так! Дырэктывы праводжу, рэзалюцыі падшываю, сувязь наладжваю, партузносы плачу, партмаксімум атрымліваю, подпісы стаўлю, пячаць прыкладаю... Ну, проста куток сацыялізма. У вас там, напэўна, цыркуляцыя паперак наладжана, канвеер, а?
Фасфарычная жанчына
Не ведаю, пра што вы кажаце, але, вядома, папера для газет падаецца ў машыну дакладна.
119
Няхай іншыя калгасяцца.— Намёк на пасылку гарадскіх работнікаў на сталую працу ў вёску для арганізацыі і ўмацавання калгасаў.