Xлопец (з дзвярэй)
Зоя Бярозкіна застрэлілася!
Усе кідаюцца да дзвярэй.
Xлопец
Эх, і прабяруць жа яе цяпер у ячэйцы!
Галасы
Хутчэй...
Хутчэй...
Хуткую...
Хуткую...
Голас
Хуткая! Хутчэй! Што? Застрэлілася! Грудзі. Навылёт. Сярэдні Казіны, 16.
Прысыпкін адзін, спешна збірае рэчы.
Слесар
Праз цябе, поскудзь валасатая, і такая баба забілася. Вон! (Бярэ Прысыпкіна за пінжак і штурхае за дзверы, услед выкідвае рэчы.)
Прыбіральшчык (які бяжыць з урачом, прытрымлівае і прыпадымае Прысыпкіна, падаé яму выкінуты капялюш)
I з трэскам жа ты, хлопец, ад класа адрываешся!
Прысыпкін (адварочваецца, крычыць)
Рамізнік, вуліца Луначарскага, 17! З рэчамі!
III
Вялікі цырульны пакой. Сцены ў люстрах. Перад люстрамі вялізныя папяровыя кветкі. На століках для галення — бутэлькі. Злева авансцэны раяль з разінутай пашчай, справа печ, трубы ад якой кругляюць па ўсім пакоі. Пасярэдзіне пакою шырокі вясельны стол. За сталом: П’ер Скрыпкін, Эльзевіра Рэнесанс, двое шафераў і шаферак, маці і бацька Рэнесанс. Пасаджоны бацька — бухгалтар і такая ж маці. Алег Баян распараджаецца каля стала, спіной да залы.
Эльзевіра
Пачнем, Скрыпачка?
Скрыпкін
Пачакаць.
Паўза.
Эльзевіра
Скрыпачка, пачнем?
Скрыпкін
Пачакаць. Я жадаю ажаніцца ў арганізаваным парадку і ў прысутнасці ганаровых гасцей і асабліва ў прысутнасці асобы сакратара заўкома, паважанага таварыша Ласальчанкі...[24] Во!
Госць (убягаючы)
Паважаныя маладыя, даруйце велікадушна за спазненне, але я ўпаўнаважаны перадаць вам шлюбныя пажаданні нашага паважанага правадыра таварыша Ласальчанкі. Заўтра, кажа, хоць у царкву, а сягоння, кажа, прыйсці не магу. Сягоння, кажа, партдзень, і хочаш не хочаш, а ў ячэйку, кажа, пайсці трэба. Пяройдзем, так сказаць, да чарговых спраў.
Прысыпкін
Аб’яўляю вяселле пачатым.
Разалія Паўлаўна
Таварышы і мусьё, частуйцеся, калі ласка. Дзе вы цяпер знойдзеце такіх свіней? Я купіла гэтую шынку тры гады таму назад на выпадак вайны або з Грэцыяй або з Польшчай. Аднак... Вайны яшчэ няма, а вяндліна ўжо псуецца. Частуйцеся, мусьё.
Усе (падымаюць шклянкі і чаркі)
Горка! Горка!..
Эльзевіра і П’ер цалуюцца.
Горка! Го-о-о-р-к-а-а!
Эльзевіра павісае на П’еры. П’ер цалуе паважна і з пачуццём класавай годнасці.
Пасаджоны Бацька — бухгалтар
Бетховèна!.. Шакеспеара!..[25] Просім вытанчыць што-якоесь. Ці ж дарма мы вашы юбілеі штодзённа святкуем!
Цягнуць раяль.
Галасы
Пад крылца, пад крылца яе бярыце! Ух і зубоў жа, зубоў! Ох і ўрэзаць бы!
Прысыпкін
Не адтапчыце ножкі маёй раялі.
Баян (устае, хістаецца і расплюхвае чарку)
Я шчаслівы, я шчаслівы бачыць чароўнае завяршэнне на дадзеным адрэзку часу поўнага барацьбы шляху таварыша Скрыпкіна. Праўда, ён страціў на гэтым шляху адзін прыватны партыйны білет, але затое прыдбаў багата білетаў дзяржаўнай пазыкі. Нам удалося спалучыць і ўзгадніць іх класавыя і іншыя супярэчнасці, у чым нельга не бачыць узброенаму марксісцкім поглядам, так сказаць, як у кроплі вады, будучае шчасце чалавецтва, якое назвалі ў простанароддзі сацыялізмам.
Усе
Горка! Горка!
Эльзевіра і Скрыпкін цалуюцца.
Баян
Якімі капітальнымі крокамі мы ідзем наперад па шляху нашага сямейнага будаўніцтва! Ці ж калі мы з вамі паміралі пад Перакопам, а многія нават памерлі, ці ж маглі мы здагадвацца, што гэтыя ружы будуць квітнець і дарыць нам водар ужо на цяперашнім адрэзку часу? Хіба калі мы стагналі пад ярмом самаўладства, хіба хаця б нашы вялікія настаўнікі Маркс і Энгельс маглі б дапускальна марыць ці нават у марах дапускаць, што мы будзем спалучаць вузамі Гіменея невядомую, але вялікую працу са зрынутым, але чароўным капіталам?
Усе
Горка!.. Горка...
Баян
Паважаныя грамадзяне! Прыгажосць — гэта рухавік прагрэсу! Чым бы я быў у якасці простага працоўнага? Бочкін — і больш нічога. Што я мог у якасці Бочкіна? Мычэць! I больш нічога! А ў якасці Баяна — колькі і чаго душа зажадае! Напрыклад:
24
Ласальчанка — прозвішча іранічна ўтворана ад прозвішча нямецкага дробнабуржуазнага сацыяліста Фердзінанда Ласаля (1825—1864).