I вось я цяпер Алег Баян, і я карыстаюся, як раўнапраўны член грамадства, усімі дабратáмі культуры і магу выражацца, хаця не, выбачайце — выражацца я не магу, але магу размаўляць, хоць бы як старажытныя грэкі: «Эльзевіра Скрыпкіна, перадайце рыбкі нам». I мне можа ўся краіна адказваць, як якія-небудзь трубадуры: [26]
Усе
Брава! Ура! Горка!
Баян
Прыгажосць — гэта маці...
Шафер (змрочна і ўсхопліваючыся)
Маць! Хто сказаў «маць»? Прашу не лаяцца пры маладых!
Шафера адцягваюць.
Усе
Бетховена! Камарынскага!
Цягнуць Баяна да раяля.
Баян
Усе (падпяваюць)
Бухгалтар
Зразумеў! Усё зразумеў! Гэта значыць:
Цырульнік (з відэльцам лезе да пасаджонай мамы)
Не, мадам, сапраўдных кучаравых цяпер, пасля рэвалюцыі, няма. Шыньён гаффрэ [28] робіцца так... Бяруцца шчыпцы (круціць відэльцам), награваюцца на слабым агні, а ля этуаль [29] (торкае відэлец у полымя печы), і ўзбіваецца на макушцы гэтакае валасяное суфле.
Пасаджоная
Вы абражаеце маю годнасць як маці і як дзяўчыны... Пусціце... Сучы сын!!!
Шафер
Хто сказаў «сучы сын»? Прашу не лаяцца пры маладых!
Бухгалтар разнімае пасаджоных, падпяваючы, спрабуе крутнуць ручку касавага лічыльніка, з якім ён круціцца, як з шарманкай.
Эльзевіра (да Баяна)
Ах! Сыграйце, ах! Вальс «Туга Макарава па Веры Халоднай» [30]. Ах, гэта так шарман [31], ах, гэта проста пеціт істуар...[32]
Шафер (узброены гітарай)
Хто сказаў «пісуар»? Прашу пры маладых...
Баян разнімае і накідваецца на клавішы.
Шафер (прыглядаючыся, пагражальна)
Ты што ж гэта на адной чорнай косці іграеш? Для пралетарыята, значыць, на палавіне, а для буржуазіі на ўсіх?
Баян
Што вы, што вы, грамадзянін? Я на белых касцях асабліва стараюся.
Шафер
Значыць, зноў выходзіць, што белая косць лепш? Іграй на ўсіх!
Баян
Ды я на ўсіх!
Шафер
Значыць, з белымі разам, згоднік!
Баян
Таварыш... Дык гэта ж... цэдура [33].
Шафер
Хто сказаў «дура»? Пры маладых. Во!!! (Грукае гітарай па патыліцы.)
Цырульнік начэплівае на відэлец валасы пасаджонай маці. Прысыпкін адціскае бухгалтара ад жонкі.
Прысыпкін
Вы што ж маёй жонцы селядца ў грудзі тыцкаеце? Гэта ж вам не клумба, а грудзі, і гэта ж вам не хрызантэма, а селядзец!
Бухгалтар
А вы нас ласосінай частавалі? Частавалі? Так? А самі гарлаеце — так?
У бойцы куляюць нявесту ў газавай сукенцы на печ, печ падае,— полымя, дым.
Крыкі
Гарым!!! Хто сказаў «гарым»?.. Пажар! Ласосіну... З’язджаліся к загсу трамваі...
IV
У чорнай цемры ночы паблісквае ад недалёкага полымя каска пажарніка. Начальнік адзін. Падыходзяць і адыходзяць з дакладамі пажарнікі.
1-шы пажарнік
Не саўладаць, таварыш начальнік! Дзве гадзіны ніхто не выклікаў... П’яныя сцервы!!! Гарыць, як парахавы склад. (Знікае.)
Начальнік
Чаго ж яму не гарэць? Павуцінне ды спірт.
2-гі пажарнік
Затухае, вада на ляту ледзяніцца. Склеп вадой залілі, гладзей, чым каток. (Ідзе.)
Начальнік
Целы знайшлі?
3-ці пажарнік
27
«З’язджаліся к загсу трамваі...» — перафраз радкоў з песні «Стояли у церкви кареты, там пышная свадьба была».
30
«Любоў Макарава да Веры Халоднай. Вальс».— Саша Макараў — аўтар шматлікіх рамансаў; Вера Халодная — вядомая кінаактрыса. У запісной кніжцы Маякоўскага 1924 г., № 29, ёсць запіс: «Ноты. Туга Макарава па Веры Халоднай».
33
Цэдура — скажонае — цэ-дур (C-dur), тое ж, што і до-мажор,— музычны тэрмін, абазначэнне адной з танальнасцей.