Якое прыемнае супадзенне!
— У нас на курсе таксама ёсць студэнтка Мялешка… Таня Мялешка, — мне здаецца, што гэта супадзенне павінна быць прыемнае і дырэктару леспрамгаса.
— Мялешкаў у Беларусі многа, — зазначае ён. — Ну, а ваша імя я ўжо знаю. Мама вас звала…
— Гэта не мама…
— Не мама? А хто ж?
— Гэта мая стрыечная сястра…
— А мама?
— Мама памерла… — мне пра гэта заўсёды цяжка гаварыць.
— Даўно?
— Ужо дзевяць гадоў.
Мялешка больш нічога не пытае ў мяне пра маму.
— Сястра ў вас добрая, — памаўчаўшы, кажа ён.
Вельмі добрая!.. Хіба я сама гэтага не ведаю? Я толькі не ўмею выказаць. Была б я сама добрая… Я добра ведаю ўсе свае грахі перад сястрою, перад бабаю Іваніхаю. I ў душы я кожны раз кляну сябе і каюся. Абяцаю быць добраю і самой. Але адна справа каяцца і абяцаць. Другая справа быць чалавекам… Я і з гэтым паступленнем дома ўсіх загрызла: паеду — не паеду…
— Вельмі добра, што вы паступаеце ў інстытут, — сур’ёзна хваліць мой намер Мялешка.
I я раптам пачынаю расказваць яму ўсё пра сваё паступленне: і як аб’яву зусім выпадкова прачытала ў газеце, і як успомніла задачу з цягнікамі, і як да дырэктара хадзіла. Успамін пра дырэктараву адмову аддаецца ўва мне непрыемным іголачным уколам: а што, калі мяне без дазволу дырэктара не прымуць?..
— Не хвалюйцеся, прымуць! — весела абнадзейвае мяне Мялешка. — А экзамены ж вы здасцё добра. Я ў гэтым не сумняваюся!.
Яго настрой перадаецца і мне. I мне робіцца лёгка на душы: няўжо ж сапраўды я не здам экзамены, не здам добра? Матэматыкі ж — мае пакуты — не будзе!.. Не будзе гэтае мае кары!
— Ну вось нам і пара, — зноў глядзіць на гадзіннік Мялешка.
Чуецца здалёку свісток паравоза, стук колаў — праз хвіліну прыбывае на станцыю цягнік. Мялешка бярэ свой партфель, бярэ мой баульчык. Я не адстаю ад яго ні на крок… Селі! Раздаецца звон у чыгунную рэйку — адпраўленне. Зноў свісток паравоза — паехалі!
У Асіповічах мы чакаем перасядкі. Цягнік на Жлобін будзе ў дзве гадзіны ночы. Кампасціраваць білеты каса пачне за гадзіну. На станцыі, за людзьмі, няма дзе ўпасці яблыку. Не разабраць, дзе хто сядзіць, дзе хто ляжыць. Ходзяць па нагах, пераступаюць цераз галовы… Каля касы вавілонскае стоўпатварэнне.
— Хадзем у сквер, там будзе хоць чым дыхаць, — кажа Мялешка, і я пакорліва іду следам за ім. Мяне непакоіць, як жа мы закампасціруем білеты. Да касы нават не падступіцца.
— Кампасціраваць будзе хутка, кампасціраваць другая чарга, — нібыта адгадвае мае думкі Мялешка.
Ён саджае мяне ў скверы на лаўцы, пакідае мне свой партфель («Пасядзі, я хутка прыйду», — кажа ён), а сам некуды ідзе. Яго няма доўга, і я пачынаю непакоіцца. Ён, вядома, не пакіне мяне. Вось жа яго партфель. Але ўсё роўна… Мялешка вяртаецца з дзвюма бляшанымі конаўкамі гарачага чаю. Мы дастаём нашы запасы і з задавальненнем пачынаем піць чай. Я толькі цяпер адчула, як я выгаладалася.
— Еш, еш, не саромейся! — падае мне белую булку Мялешка. Я частую яго сухой хатняй каўбасой — у бабы Іваніхі каўбасы заўсёды смачныя!
— Смачна! — хваліць і Мялешка. I калі мы канчаем з ядою, пытаецца раптам у мяне: — Добра жыць на свеце, Ганька?
— Добра…
— Цудоўная штука — жыццё… — узнёсла кажа Мялешка і закурвае папяросу.
Ён доўга і моўчкі курыць.
— I ведаеш, — як да роўнай сабе, звяртаецца ён да мяне, — ніколі чалавек не ўгадае, дзе яму што падаруе жыццё… Якую нечаканасць…
Я маўчу. Мне жыццё сёння падаравала ў спадарожнікі яго — цудоўнага чалавека (інакшым я ўжо не магу яго ўспрымаць) з сівымі скронямі і маладым позіркам. Сёння я ўдзячна свайму жыццю, свайму лёсу.
— А цяпер — паспі. Вось табе пад галаву мой партфель… А я пачытаю — балазе, свеціць ліхтар. I вазьмі вось мой плашч, укрыйся.
Мне не хочацца спаць. Я саромеюся лажыцца вось тут, на лаўцы, пры чужым мужчыне. Але і адмаўляцца мне няёмка.
— Не бойся, я цябе разбуджу.
I ён сапраўды будзіць мяне, калі прыходзіць час ісці кампасціраваць білеты.
— Ганька, — лёгенька дакранаецца ён да майго плечука. I я ўмомант ускокваю. Я не ведаю, ці спала я нават.
— Звяла вокам?
— Выспалася…
— Ну, я пайшоў.
I зноў я чакаю яго. Чакаю з трывогай і нейкай не знаёмай мне да сённяшняга дня цеплынёй у сэрцы: як быццам гэты чалавек мне вельмі-вельмі родны.
Ён вяртаецца не скора.
— Ну, пайшлі.
— Як — ужо?
— Наш цягнік ужо стаіць на пуці.
— Мы не спознімся?