Але няўжо ён павінен быў даць забіць сябе?.. Павінен, што яшчэ горш, жыць тыдзень за тыднем, мажліва, месяц за месяцам (гэта калі пашанцуе) з думкаю, што ў любую гадзіну, у сама нечаканы момант Жуль скажа яму сваім адначасна і зычлівым і здзеклівым голасам: «Час прайшоў, Аскар...»
А Жуль быў садыст, якіх пашукаць. Дбайна падкідаў і падкідаў дровы ў вогнішча страху свайго колішняга злосніка. Варта было Лябро супакоіцца крыху хоць на якую хвілінку, як Жуль адразу ж казаў ліслівым голасам:
— А што, калі мы гэта зробім зараз?..
Яшчэ гэтае сапраўды езуіцкае «мы»! Нібыта ён, Лябро, даў ужо яму сваю згоду і самахоць пойдзе на смерць.
— Павер мне, Аскар, я пастараюся зрабіць усё так, каб ты пакутаваў як мага меней... Не такі ўжо я і жорсткі, як можаш ты думаць... Усё гэта зойме хвіліны тры, сама больш...
Лябро заставалася адно ўшчыкнуць сябе, каб пераканацца, што гэта не сон, не вар'яцкае насланнё.
— Дай пляшку, — зноў і зноў казаў Жуль.
Выпіўшы, Жуль пачынаў гаманіць пра рыбалку, гульню ў шары, пра пані Лябро, якую ён, хоць і бачыў толькі здалёк, дужа незалюбіў.
— Ты ніколі не думаў развесціся?.. Табе гэта трэба зрабіць. Прызнайся, што ты не шчаслівы з ёю, га?.. Яна ж на ланцужку цябе водзіць, бы сабачку якога!..
І Лябро прызнаваўся, хоць тое, што казаў яму толькі што Жуль, поўнай праўдаю назваць ніяк нельга было. Гэта была праўда хіба што ў пэўнай ступені. Але лепш было не пярэчыць, бо тады Жуль адразу ж тэрарызаваў яго новымі жорсткімі меркаваннямі пра ягоную не надта далёкую смерць.
Дый без пярэчанняў не вельмі лёгка было яго слухаць.
— Калі ты развядзешся, — зазіраў у будучыню Жуль, дачакаўшыся ад Лябро прызнання, — думаю, мне будзе лепш перабрацца да цябе. Возьмем Жажо за служанку...
Лябро ўпіваўся пазногцямі ў далонь. Былі моманты — у моры, на тэрасе кавярні ў Марысавым гатэлі, на плошчы ў час гульні ў шары, — калі яму жудасна хацелася выць. Выць, як вые на месяц сабака. А што, калі гэта наставала вар'яцтва?..
— Я заўважыў, што ты ўмееш гатаваць, — сказаў Жуль.
— Я гатую толькі рыбу...
— Але ўсё роўна няблага, што ты ўмееш гатаваць... Кажуць, ты нават мыеш посуд... Дык як табе мая ідэя?..
— Жонка не захоча.
Праз якія тры-чатыры дні Жуль зноў браўся за сваё.
— Падумай... Тады я яшчэ пачакаю... Урэшце, пратуляўшыся ўсё жыццё па гатэлях, я пачынаю цяпер думаць, што, як і ўсе іншыя людзі, маю права на свой кут...
— А калі я дам вам грошы, каб уладкавацца дзе-небудзь у іншым месцы?
— Аскар!
Жуль сурова заклікаў яго да парадку.
— Сцеражы цябе Бог загаварыць са мной так хоць адзін яшчэ раз! Бо тады я зраблю гэта адразу ж. Ты чуеш? Адразу ж!
Не, жыць так далей было нельга. Трэба было нешта прыдумаць. «А як бы ты сам узяўся за гэтую справу, га?» — спытаўся ў яго неяк на днях Жуль, выцягваючы здаравенную скарпену.
Гэтыя згаданыя цяпер словы падказалі Лябро выйсце: што мог зрабіць аднаногі, тое мог здзейсніць і ён сам.
«Упэўнены, — сказаў яму Жуль аднаго разу, — што ёсць усё ж такі спосаб забіць цябе так, каб пасля самога не сцапалі...»
А чаму б і яму не знайсці такі спосаб? Чаму не пазбавіцца ад свайго ката?
Калі гэтая думка прыйшла раптам Лябро ў галаву, яму стала страшна, што Жуль прачытае яе на ягоным твары, ледзь азірнуўшыся. І тут аднавокі гаротнік упершыню ў жыцці парадаваўся, што вымушаны насіць чорныя акуляры.
«Слушна, — думаў Лябро. — Трэба гэта ўлічыць: ён таксама мажны... Малаток у мяне заўсёды пад рукою... Не, малаток не падыдзе: сляды застануцца... Штурхнуць яго як след, і ён вываліцца за борт... А што, як выплыве?.. Ды не павінен... Калі гэта лепш зрабіць?.. Праз нейкі час, выбраўшы сеткі на другім канцы выспы, міма іх пройдуць рыбацкія лодкі... Пасля, гадзін прыкладна ў восем, дзесьці за паўмілі ад «Люстраной шафы» праплыве на сваёй пасудзіне стары ў каланіяльным шлеме... Паміж праходам рыбакоў і васьмю гадзінамі, во калі трэба!..»
Праўда, і Жуль ведаў, хто і калі тут праплывае, бо паспеў, напэўна, прыгледзецца за ўвесь гэты час... Так што і ён мог прыступіць да задуманага ў тыя ж самыя паўгадзіны...
З гэтага моманту Лябро пачаў прыглядацца да ворага. Ён прыкмеціў, што пасля трэцяй бутэлькі Жуль заўсёды робіцца абыякавы да рыбалкі і пачынае драмаць. Але ці драмаў ён напраўду? Можа, сачыў употайкі за ім?
Вырашыўшы аднойчы праверыць Жуля, Лябро рэзка ўстаў.
Аднаногі адразу ж расплюшчыў вочы і, утаропіўшыся ў яго сваім хітрым, пільным позіркам, буркнуў: