Ні мэр, ні Вялікі Луі не зварухнуліся. Можна было падумаць, што яны ці нічога перад сабою не бачылі, ці не хацелі бачыць. Што ж да чалавека ў кайданках, дык гэты захоўваў абсалютны спакой. Хіба што ледзь прыкметна ўсміхнуўся, калі заўважыў распухлы мэраў твар.
— З кім я мушу гаварыць? — спытаўся ён, аглядваючы прысутных.
Мэгрэ паціснуў плячыма, усё роўна як паказваў тым самым, што жандары відавочна перастараліся, выняў з кішэні маленькі ключ і разамкнуў кайданкі.
— Дзякую вам… Я быў так здзіўлены…
Мэгрэ з абурэннем спытаўся:
— Здзіўлены?.. Чым?.. Тым, што вас арыштавалі?.. Вы ўпэўнены, што гэта вас так здзівіла?
— Інакш кажучы, я чакаю, калі мне паведамяць, у чым мая віна.
— Ды хоць бы ў тым, што вы ўкралі ровар!
— Прабачце, але я, так сказаць, пазычыў яго! Гаспадар гаража, у якім я купіў машыну, можа гэта пацвердзіць. Я пакінуў ровар у ягоным гаражы і папрасіў гаспадара пераправіць яго ў Вістрэам, а таксама заплаціць яго ўладальніку за нанесеную шкоду…
— Ну, ну!.. Але ж, здаецца, вы не нарвежац?..
Незнаёмы гаварыў без акцэнту ды і з твару не быў падобны на скандынава. Ён быў высокага росту, даволі малады, фігуру меў прыгожую. Элегантны гарнітур быў крыху памяты.
— Прабачце! Я не нарвежац па паходжанні, але нарвежскі падданы…
— А жывяце ў Бергене?
— У Трамсё, на Лафатэнскіх астравах.
— Вы — камерсант?
— У мяне завод па перапрацоўцы адходаў траскі.
— Такіх, як ікра, напрыклад?
— Ікра і ўсё астатняе. Робім з галоў і печані рыбін тлушч, з касцей — угнаенне…
— Выдатна! Проста выдатна! Застаецца толькі высветліць, што вы рабілі ў Вістрэаме ў ноч з шаснаццатага на семнаццатае верасня…
Незнаёмы не разгубіўся, паволі азірнуўся і адказаў:
— Мяне не было ў Вістрэаме.
— Дзе ж вы былі?
— А вы?
Усміхнуўшыся, ён растлумачыў свой адказ:
— Я хачу сказаць: ці б маглі вы самі вось гэтак раптоўна сказаць, што вы рабілі ў які-небудзь дзень, гадзіну, калі з тае пары прайшло ўжо больш за месяц?
— Вы былі ў Нарвегіі?
— Магчыма.
— Трымайце!
І Мэгрэ працягнуў субяседніку асадку з залатым пяром, якую нарвежац, падзякаваўшы, спакойна паклаў у кішэню.
Дальбог, прыгожы мужчына! Прыкладна таго ж узросту і росту, што і мэр, але больш статны і дужы. У яго цёмных вачах можна было ўгадаць напружанае ўнутранае жыццё. А ўсмешка тонкіх вуснаў казала пра вялікую ўпэўненасць чалавека ў сабе.
На камісаравы пытанні ён адказваў пачціва.
— Мяркую, — сказаў ён, — наша сустрэча — простая памылка, і быў бы рады зноў адправіцца ў дарогу…
— Гэта ўжо іншае пытанне. Дзе вы пазнаёміліся з Вялікім Луі?
Але незнаёмы, насуперак чаканню Мэгрэ, і не паглядзеў на матроса.
— Вялікім Луі? — перапытаў нарвежац.
— Вы пазнаёміліся з капітанам Жарысам, калі ён яшчэ плаваў?
— Прабачце. Я не разумею.
— Вядома! А калі я спытаю ў вас, чаму вы начуеце на борце разваліны-драгі замест таго, каб уладкавацца ў гатэлі, вы таксама будзеце здзіўлены?
— А як вы думаеце? Згадзіцеся, што на маім месцы…
— І, аднак, учора вы прыбылі ў Вістрэам на борце «Сэн-Мішэля». Пры ўваходзе ў порт пераселі са шхуны ў шлюпку. Потым перабраліся на драгу і правялі там ноч. Сёння пасля абеду абышлі вілу, у якой мы цяпер знаходзімся, потым узялі ровар і паехалі ў Кан. Купілі там машыну. Выехалі ў Парыж. І ці не з пані Гранмэзон вы павінны былі сустрэцца ў гатэлі «Лютэцыя»? У такім выпадку няма патрэбы нікуды ехаць. Або я дужа памыляюся, або яна будзе тут сёння ноччу.
Маўчанне. Мэр ператварыўся ў статую. Позірк у яго быў настолькі нерухомы, што ў ім не адчувалася ніякага жыцця. Вялікі Луі пачэсваў раз-пораз патыліцу і пазяхаў, усё яшчэ седзячы, тым часам як усе астатнія стаялі.
— Вас завуць Марціно?
— Але, Жан Марціно.
— Ну дык вось, пан Жан Марціно, падумайце! Ці сапраўды вам няма чаго паведаміць нам? Вельмі нават магчыма, што адзін з тых, хто тут прысутнічае, хутка ўстане перад судом.
— Мне не толькі няма чаго вам сказаць, але і хочацца папрасіць вашага дазволу папярэдзіць нарвежскага консула, каб ён прыняў неабходныя меры.
І гэты туды ж! Гранмэзон пагражаў ужо, што паскардзіцца, цяпер і Марціно збіраецца зрабіць тое самае! Хіба што адзін Вялікі Луі нікому нічым не пагражаў, згодзен цярпець што хочаш, было б толькі што выпіць.
Чуваць было, як бушаваў шторм, які з прылівам дасягнуў свайго піку.
Позірк у Люка быў вельмі красамоўны. Канечне, ён думаў: «Ну і ўліплі ж мы ў гісторыю! Хоць бы што-небудзь высветлілася!..»
Мэгрэ хадзіў па пакоі, сердаваў, паліў.