Выбрать главу

Знаходзячыся аднойчы на карме па сваёй патрэбе, мне давялося перажыць вялікі страх — пазней я не мог без смеху ўспамінаць аб гэтым пачуцці поўнай разгубленасці, што ахапіла мяне тады. Мы прывыклі да невялікіх хваль у нашай прыбіральні; але я быў страшэнна перапалоханы, калі раптам атрымаў моцны ўдар ззаду чымсьці вялікім, халодным і вельмі цяжкім: гэтае «нешта» вынырнула пада мной з вады і нагадвала галаву акулы. Перш чым я паспеў апамятацца, я ўжо карабкаўся ўверх па штагу з такім адчуваннем, што ў маю заднюю частку ўчапілася акула.

Герман, які аж павіс на рулявым вясле, увесь курчачыся ад рогату, расказаў мне, што вялікі тунец плазам пляснуў мяне па голым месцы сваімі 70 кілаграмамі халоднай рыбінай тушы. Пазней, калі Герман, а потым Тарстэйн стаялі на вахце, тая самая рыбіна спрабавала ўскочыць на плыт з хвалямі, што набягалі на карму; двойчы гэтая здаравенная рыбіна была ўжо на краі бярвенняў, але кожны раз яна зноў зрывалася за борт, перш чым нам удавалася схапіць яе за слізкае тулава.

Праз нейкі час вялікі ашалелы баніт трапіў з хваляй проста на плыт, і мы вырашылі скарыстаць яго і злоўленага перад тым тунца для рыбнай лоўлі, каб навесці парадак у крывавым хаосе, што акружаў нас.

У нашым дзённіку запісана:

«Першай трапіла на кручок і была выцягнута на плыт двухметровая акула. Як толькі мы дасталі кручок, яго праглынула двухзпаловайметровая акула, якую мы таксама выцягнулі на борт. Калі кручок быў зноў закінуты ў ваду, на яго трапіла яшчэ адна двухметровая акула; мы падцягнулі яе на край плыта, але тут яна вызвалілася і нырнула. Кручок адразу ж закінулі зноў, і яго схапіла двухзпаловайметровая акула, з якою ў нас распачалася зацятая барацьба. Мы ўжо выцягнулі яе галаву на бярвенні, як раптам усе чатыры стальныя жылы былі перакушаны, і акула знікла ў глыбіні. Закінулі новы кручок і выцягнулі яшчэ адну акулу. Цяпер, стоячы на коўзкіх бярвеннях кармы, стала небяспечна займацца рыбнай лоўляй, бо тры акулы ўсё яшчэ час-ад-часу ўскідвалі галовы і ляскалі сківіцамі пасля таго, як мы палічылі іх за мёртвых. Мы адцягнулі акул за хвост і злажылі ў кучу на насавой частцы палубы, і неўзабаве пасля гэтага на кручок трапіўся вялікі тунец, які даў нам дыхту больш, чым любая з акул, што даводзілася нам выцягваць. Ён быў такі тлусты і цяжкі, што ніхто з нас не мог падняць яго за хвост.

Акіян усё яшчэ кішэў ашалелымі рыбамі. Яшчэ адна акула схапіла кручок, але вырвалася, калі мы траха ўжо не выцягнулі яе на плыт. Потым мы без асаблівых прыгод выцягнулі двухметровую акулу, за ёю — паўтараметровую. Затым мы злавілі яшчэ адну двухметровую акулу і выцягнулі і яе. Калі кручок быў закінуты зноў, мы выцягнулі яшчэ адну крыху большую акулу».

Куды б мы ні ступалі, усюды натыкаліся на вялікіх акул, якія, сутаргава падскакваючы, малацілі хвастамі па палубе або стукаліся аб бамбукавую каюту. Калі мы пачалі рыбную лоўлю пасля двух начэй шторму, мы ўжо былі стомленыя і змучаныя і цяпер літаральна разгубіліся, не ведаючы, якія акулы ўжо здохлі, якія яшчэ могуць, сутаргава ляскаючы сківіцамі, схапіць нас, калі мы наблізімся, і якія толькі прыкідваюцца мёртвымі, а на справе толькі падпільноўваюць нас. Калі дзевяць вялізных акул завалілі ўсю палубу вакол нас, мы былі так стомлены ад выцягвання лёсак і барацьбы з паміраўшымі акуламі, што пасля пяці гадзін цяжкай працы вырашылі адмовіцца ад далейшай лоўлі.

Назаўтра залатых макрэлей і тунцоў было менш, але акул гэтулькі ж, колькі і напярэдадні. Мы зноў пачалі лавіць і выцягваць іх, але неўзабаве кінулі гэты занятак, бо заўважылі, што свежая кроў акул, сцякаючы з плыта, толькі прыцягвае яшчэ большую колькасць гэтых драпежнікаў. Мы выкінулі ўсіх мёртвых акул за борг і змылі кроў з палубы. Бамбукавыя цыноўкі, як выявілася, былі парваны зубамі і грубай скурай акул; самыя акрываўленыя і самыя падраныя мы выкінулі за борт і замянілі іх новымі залаціста-жоўтымі бамбукавымі цыноўкамі, некалькі пачак якіх было моцна прывязана на пярэдняй частцы палубы.

Калі ў гэты вечар мы палеглі спаць, варта было нам заплюшчыць вочы, як перад намі ўзнікалі драпежныя разяўленыя пашчы акул і плямы крыві. А пах мяса акул даймаў нас на кожным кроку. Мы маглі есці акул; на смак яны былі падобны на пікшу, калі толькі мы вымочвалі кавалкі рыбы на працягу сутак у вадзе, каб пазбавіцца ад паху аміяку. Але баніты і тунцы былі куды смачнейшыя.

У гэты вечар я ўпершыню пачуў, як адзін з маіх спадарожнікаў сказаў, што добра было б зручна выцягнуцца на зялёнай траве пад пальмамі на якім-небудзь востраве; ён быў бы рады ўбачыць што-небудзь іншае замест халодных рыб і бурнага акіяна.