Выбрать главу

Таму, калі пірога стукнулася аб борт плыта і два жыхары вострава ўскочылі на палубу, мы адчулі некаторую палёгку, бо адзін з іх з шырокай усмешкай на твары падаў карычневую руку і ўсклікнуў па-англійску.

— Добры вечар!

— Добры вечар, — здзіўлена адказаў я. — Вы можаце гаварыць па-англійску?

Мужчына зноў усміхнуўся і кіўнуў галавой.

— Добры вечар, — паўтарыў ён. — Добры вечар.

Гэта быў увесь яго запас чужаземных слоў, але і ён выклікаў у яго пачуццё глыбокай перавагі над сваім больш сціплым сябрам, які трымаўся на другім плане і шырока ўсміхаўся ад захаплення, што ў яго такі вучоны таварыш.

— Ангатау? — спытаў я, паказваючы ў бок вострава.

— Х’Ангатау, — сказаў мужчына і сцвярджальна кіўнуў галавой.

Эрык ганарыста глянуў на нас. Ён не памыліўся; мы знаходзіліся там, дзе павінны былі знаходзіцца паводле яго вызначэнняў.

— Маімаі хее іута, — паспрабаваў я распачаць размову.

Згодна тых ведаў, што я набыў на Фату-Хіве, гэта павінна было прыблізна азначаць: «Хочам высадзіцца на бераг».

Абодва жыхары вострава паказалі ў бок нябачнага праходу ў рыфе, і мы павярнулі рулявое вясло, збіраючыся паспрабаваць шчасця. У гэты момант з вострава падзьмулі больш рэзкія парывы ветру. Над лагунай навісла невялікая дажджавая хмара. Вецер пагражаў аднесці нас прэч ад рыфа, і мы зразумелі, што з дапамогай рулявога вясла мы не здолеем прымусіць «Кон-Цікі» лавіраваць супроць ветру пад даволі вялікім вуглом і дабрацца да вусця праходу ў рыфу. Мы зрабілі спробу намацаць дно, але якарны канат быў занадта кароткі. Цяпер нам заставалася ўзяцца за вёслы і прытым як мага хутчэй, перш чым мы апынемся ў палоне ветру. З маланкавай хуткасцю мы спусцілі парус, і кожны з нас узброіўся вялікім вяслом. Я хацеў даць па вяслу і абодвум гасцям, якія стаялі, з асалодай зацягваючыся атрыманымі ад нас цыгарэтамі. Але яны толькі энергічна трэслі галовамі і збянтэжана паказвалі напрамак.

Я стараўся знакамі даць ім зразумець, што мы ўсе павінны веславаць, і паўтараў словы: «Хочам высадзіцца на бераг». Тады больш развіты з двух сяброў нагнуўся, пакруціў у паветры правай рукой і сказаў:

— Брррррррр!..

Не было ніякага сумнення, што ён раіў нам запусціць рухавік. Астраўляне думалі, што яны знаходзяцца на палубе нейкага надзвычай цяжка нагружанага судна. Мы павялі іх на карму і прапанавалі абмацаць знізу бярвенні і пераканацца, што ў нас няма вінта. Яны былі ашаломлены, выцягнулі з рота цыгарэты і кінуліся да борта плыта; цяпер з кожнага боку сядзела, заграбаючы вёсламі ваду, па чатыры весляры. У гэты час сонца апусцілася проста ў акіян за мысам, і парывы ветру з вострава ўзмацніліся. Было падобна на тое, што мы зусім не рухаліся. Астраўляне са спалоханымі тварамі скочылі назад у пірогу і зніклі. Сцямнела, мы зноў былі адны і з усяе сілы веславалі, каб нас не аднесла ў адкрыты акіян.

Калі цемра ахутала ўвесь востраў, з-за рыфа, танцуючы на хвалях, з’явіліся чатыры пірогі, і неўзабаве натоўп палінезійцаў ускарабкаўся на борт; усе яны хацелі паціснуць нам рукі і атрымаць цыгарэты. З гэтымі хлопцамі на борце, якія добра ведалі мясцовыя ўмовы, нам не пагражала ніякая небяспека; яны не дадуць, каб нас зноў знесла ў акіян і каб мы зніклі з вачэй; значыць, сёння вечарам мы будзем на беразе!

Мы шпарка прывязалі на носе «Кон-Цікі» канаты, працягнутыя да кармы кожнай пірогі, і чатыры ўстойлівыя лодкі з балансірам паплы лі веерападобным строем, нібы сабачая запрэжка, перад драўляным плытом. Кнут саско чыў у гумавую лодку і далучыўся да запрэжкі, а мы з вёсламі ў руках размясціліся на двух бакавых бярвеннях «Кон-Цікі». I вось упершыню за ўвесь час нашага плавання пачалося змаганне з усходнім ветрам, які так доўга быў для нас спадарожным.

Месяц яшчэ не ўзышоў, было цёмна, хоць вока выкалі, і дзьмуў моцны вецер. На беразе жыхары вёскі назбіралі ламачча і распалілі вялікае вогнішча, каб паказаць нам, у якім баку знаходзіцца праход праз рыфы. Мы плылі ў цемры сярод грукату бурунаў — здавалася, што гэта нязмоўкла равуць вадаспады. Спачатку грукат усё нарастаў і нарастаў.

Мы не бачылі весляроў, якія цягнулі нас, плывучы ў сваіх лодках перад намі, але мы чулі, як яны гарланілі свае зухаватыя ваяўнічыя песні на палінезійскай мове. Мы чулі, што Кнут быў з імі, бо кожны раз, калі палінезійскія мелодыі сціхалі, да нас далятаў адзінокі голас Кнута, які спяваў нарвежскія народныя песні ў суправаджэнні палінезійскага хору. Каб павялічыць какафонію, і мы на плыце зацягнулі: «У малышкі Тома Брауна ўсхапіўся прышч на носе»; і ўсе мы, белыя і карычневыя, са смехам і песнямі налягалі на вёслы.