Выбрать главу

Але доўга адпачываць Гуліверу не давялося. Гаспадар не збіраўся траціць ні хвіліны дарагога часу.

Ён наняў у гатэлі «Зялёны арол» самы вялікі пакой, распарадзіўся паставіць пасярод яго шырокі стол і наняць грультруда, па-нашаму сказаць — вестуна.

Грультруд абышоўувесь горад і абвясціў жыхарам, што ў гатэлі «Зялёны арол» за невялікую плату можна паглядзець на дзівоснага звярка.

Гэты звярок трошкі большы за чалавечы палец, але выглядае, як сапраўдны чалавек. Ён разумее ўсё, што яму гавораць, сам умее тое-сёе гаварыць і вырабляе розныя пацешныя штукі.

Народ валам паваліў у гатэль.

Гулівера паставілі на стол, а Глюмдалькліч узлезла на табурэтку, каб падстрахоўваць яго і падказваць, што ён павінен рабіць.

Па камандзе дзяўчынкі Гулівер маршыраваў узад і ўперад, даставаў з ножан сваю шпагу і размахваў ёю. Глюмдалькліч дала яму саломінку, і ён выконваў з ёю, быццам з кап'ём, розныя практыкаванні. У самым канцы ён узяў напарстак, напоўнены віном, выпіў за здароўе публікі і запрасіў усіх прыйсці да яго зноў у наступны базарны дзень.

У пакоі, дзе ішло прадстаўленне, змяшчалася не больш трыццаці чалавек, а паглядзець на дзівоснага Грыльдрыга хацеў амаль увесь горад. Гуліверу давялося дванаццаць разоў запар паўтараць адно і тое ж прадстаўленне для новых і новых гледачоў. Да вечара ён так змучыўся, што ледзь варочаў языком і ледзь перастаўляў ногі.

Гаспадар нікому не дазваляў дакранацца да Гулівера — ён баяўся, каб хто-небудзь па неасцярозе не раздушыў яго ці не паламаў рукі і ногі.

На ўсякі выпадак ён загадаў адсунуць лаўкі для гледачоў далей ад стала, дзе ішло прадстаўленне. Але гэта не ўратавала Гулівера ад бяды.

Нейкі школьнік, што сядзеў у задніх радах, раптам устаў, прыцэліўся і кінуў проста ў галаву Гулівера вялікі пражаны арэх.

Гэты арэх быў велічынёй з добры гарбуз, і калі б Гулівер не адскочыў убок, ён бы абавязкова застаўся без галавы.

Хлапчуку накруцілі вушы і вывелі з залы. Але Гулівер з гэтай хвіліны стаў сам не свой. Саломінка здавалася цяжкай; а віно ў напарстку занадта моцным і кіслым. Ён быў страшэнна рады, калі Глюмдалькліч нарэшце схавала яго ў скрынку і зачыніла за ім дзверцы.

Пасля першага прадстаўлення ў Гулівера пачалося цяжкае жыццё.

Кожны кірмашны дзень яго прывозілі ў горад, і ён з ранку да вечара бегаў па стале, пацяшаючы публіку. Ды і дома, у вёсцы, ён не меў ні хвіліны спакою. Навакольныя памешчыкі, наслухаўшыся расказаў пра дзівоснага чалавечка, разам са сваімі дзецьмі прыязджалі да гаспадара і патрабавалі, каб ім паказвалі вучонага Грыльдрыга.

Трохі патаргаваўшыся, гаспадар наладжваў у сябе дома прадстаўленне. Госці заставаліся вельмі задаволеныя і, вярнуўшыся дамоў, пасылалі паглядзець на Гулівера ўсіх сваіх суседзяў, знаёмых і сваякоў. Гаспадар зразумеў, што паказваць Гулівера вельмі выгадна. І ён вырашыў аб'ехаць з ім усе вялікія гарады краіны веліканаў.

Збіраліся нядоўга. 17 жніўня 1703 года, роўна праз два месяцы пасля таго, як Гулівер сышоў з карабля, гаспадар, Глюмдалькліч і Гулівер выправіліся ў далёкую дарогу.

6

Краіна веліканаў называлася Брабдынгнег, а галоўны горад яе — Ларбрулыруд, што па нашаму азначае «гонар Сусвету».

Сталіца знаходзілася якраз пасярэдзіне краіны, і, каб трапіць у яе, Гуліверу і яго вялізным спадарожнікам давялося пераправіцца цераз шэсць шырокіх рэк. У параўнанні з імі рэкі, якія ён бачыў у сябе на радзіме і ў іншых краінах, здаваліся вузенькімі, мелкімі ручайкамі.

Падарожнікі праехалі васемнаццаць гарадоў і мноства вёсак, але Гулівер амаль і не бачыў іх. Яго вазілі па кірмашах не для таго, каб паказваць яму ўсялякія дзівосы, а для таго, каб яго самога паказваць, быццам дзіва.

Гаспадар заўсёды ехаў конна, Глюмдалькліч сядзела ззаду і трымала на каленях скрынку з Гуліверам.

Але перад гэтым падарожжам дзяўчынка абабіла сценкі скрынкі тоўстай, мяккай тканінай, падлогу заслала сеннікамі, а ў куток паставіла ложачак сваёй лялькі.

І ўсё роўна Гулівер стамляўся ад бясконцага гайдання і штуршкоў.

Дзяўчынка заўважыла гэта і ўгаварыла бацьку ехаць цішэй і часцей спыняцца.

Калі Гуліверу надакучвала сядзець у цёмнай скрынцы, яна даставала яго адтуль і ставіла на вечка, каб ён мог дыхаць свежым паветрам і любавацца на замкі, палі і гаі, паўз якія яны праязджалі. Пры гэтым яна заўсёды моцна трымала яго за падцяжкі.

Калі б Гулівер упаў з такой вышыні, ён бы, мусіць, памёр ад страху, не даляцеўшы яшчэ да зямлі. Але ў руках сваёй нянечкі ён адчуваў сябе спакойна і з цікаўнасцю пазіраў па баках.