Выбрать главу
Хто ў жыцці трымае? Толькі страх. Страх адзін, Што там Таксама прах, Прах адзін — і болей анічога, Ні чарцей ніякіх і ні бога. Як з труны глядзіць нябожчык строга!
Што ў яго заплюшчаных вачах: Скончаная, Новая дарога? Будучага цені ці былога? Што ён бачыць у бясконцых снах? Вершы — сны. Паэзіі тамы — Соннікі. Паэты — шарлатаны, Ашуканцы, шулеры, шаманы, Вечнікі кайданаў і турмы... Геніі, прарокі — з іх гурмы.
Па заслугах — суд ім! Бо якы Пасярод разбою і вайны Навявалі залатыя сны, Клікалі ў завоблачныя высі...
Ну якія з гэтых сноў збыліся? Што ў іх кнігах, акрамя маны?
До маніць. I іншым, і сабе. До штукарыць. Потам на ілбе, Балявой крывінкай на губе Не мана, а праўда праступае: Слову, што народзіцца ў табе, Далакоп магілу ўжо капае.
Сіла слоў... Якая ў слове сіла? Колькі слоў у кроў перамясіла Сіла ўлады, зброі — і магіла Роўная з зямлёй. Пясок ды жвір. Весяліла слова, галасіла. Вопратку блазенскую насіла, Распранулі — пустата. Пухір.
Зеўрыць пустата. Яна гатова Праглынуць. Адрокшыся ад слова, Трэба адракацца ад жыцця. Больш рабіць няма чаго... Хаця..."
Верш начны перапісаў нанова. Адкаваў радкі, нібы падковы. Плакаў і смяяўся, як дзіця. ...Пра адчай забыўся канчаткова.
Лірычнае адступленне Пабочная тэма
Пакуль няма сямі гадзін, Зганяй у краму... Паэт на свеце не адзін — I ў гэтым драма.
Ёсць у паэта канкурэнт — Паэт таксама. I ў тым паэзіі сакрэт Таемны самы.
Паэтаў, як травы ў аўсе. З іх кожны —першы. I, славы прагнучы, усе Складаюць вершы.
Грызуць адну і тую ж млосць, Куды ім дзецца... Таму і ў крамах чэргі ёсць I ў выдавецтвах.
Калі паэт на белы свет Глядзіць пахмура, То гэта значыць: канкурэнт На верхатуры,
Калі на вадапой паэт Ідзе да квасу, То гэта значыць: канкурэнт Ачысціў касу.
Калі паэт, нібыта прэнт, Ляжыць на ложку, То гэта значыць: канкурэнт Зрабіў падножку.
Калі ж паэт разбіты ўшчэнт (Як кажуць: выпаў), То гэта значыць: канкурэнт З кім трэба Выпіў.
I тут ужо не шах, а мат, Пішы прапала... Адсюль выснова акурат: З кім піць не трэба — гэтых шмат, З кім трэба — мала.
I канкурэнцыя расце, Паэт Цясніцца,— Бо маладзейшыя ў хвасце Не хочуць віцца.
Яшчэ не ўмеюць гаварыць, А пішуць, пішуць... Ну як тут жыць? I як тварыць? Не жыць тут, хай яно гарыць, А хоць бы выжыць.
Пара суняць паэтаў раць, Што рвуцца ў бойку: Усіх іх пранумараваць, Па рангах іх рассартаваць I па абоймах.
Хто геній — геній. Не — дык не. Не геній, значыць. (Я сартавальнікам Мяне Прашу назначыць.)
Навошта рваць у бойках поўсць? Ёсць для дзяльбы парадак, ёсць Законы неба. Закон дзяльбы: чым болей ёсць, Тым болей трэба.
А хто не хоча паспытаць З дзяльбы навару, Тым прывілею даць: Пісаць Без ганарару.
Няхай пакажуць свой імпэт! Няхай крычаць пасля: Паэт Не прадаецца!.. А хто паэт? А той паэт, Хто выдаецца.
Ці раз, ці два разы на год... Бяда якая, Чытае там яго народ Ці не чытае!
Звіняць хай словы пустатой — I той паэт, і той, і той... Усе — паэты. ...Ускоч на пастамент — I стой Да скону свету.
Частка чацвёртая Агонь
Прамыем горла боскаю слязой, Таварыш мой... Прысядзем ля цяпельца. Нацэлімся павелічальным шкельцам На тое, што лічылі драбязой.