Выбрать главу

— Дамовіліся, — махнуў рукою мытнік. — Як я разумею, гэта ваш чала­век, а я яго не ведаю і ніколі не бачыў. Чым ён займаецца, не ведаю. Буду бачыць, адвярнуся, аб’ездчыкі зловяць, для выгляду паўшчуваю і адпушчу. Так можа быць?

— Вельмі добра. Прыемна было пазнаёміцца з разумным чалавекам. Давайце вернемся да астатніх. А ты, Ахрэм, вольны, дзякую за службу. Ідзі адпачывай і чакай наступных распараджэнняў.

— Слухаюся, ваша высокаблагароддзе, — збянтэжана лыпаў вачыма кантрабандыст.

У гэты час пад’ехаў улан. Прытрымаўшы жарабца, ён пачаў дакладваць.

— Панове, на тым боку трое вершнікаў у вайсковых мундзірах з белым сцягам просяцца да нас. Што загадаеце рабіць?

Обер-фарстмайстар узрадавана закрычаў:

— Выдатна! Рыгор, прывядзі мне і старшаму мытніку лепшых коней. Гаспадзін старшы мытнік і гаспадзін паручнік, давайце пад’едзем бліжэй да іх і пагутарым. Астатнім заставацца тут. Рыгор, вазьмі бінокль і схавай яго пад мундзір.

Надзеўшы белыя пальчаткі, іх высокаблагароддзе сеў на мышастага жа­рабца, і начальства адправілася ўслед за ўланам.

Сапраўды, поруч кардона конна стаялі тры афіцэры ў форме прускага войска.

Пад’ехаўшы да іх, обер-фарстмайстар лёгкім нахілам галавы выказаў знак прывітання. Прускія афіцэры таксама аддалі чэсць.

Першым гутарку распачаў обер-фарстмайстар:

— З кім маю гонар?

Руды афіцэр пачаў казаць на рускай мове з невялікім акцэнтам.

— Дазвольце прадставіцца. Гаспадзін маёр Крафт, — паказаў рукой на афіцэра ў пенснэ. — Обер-лейтэнант Зірман, — паказаў на іншага афіцэра, які знаходзіўся побач з Крафтам. — Паручнік Фэдэрс, — сам кіўнуў галавою.

Обер-фарстмайстар кожнаму з іх рабіў ветлівы паклон.

— Вельмі прыемна. Дазвольце, прадстаўлю сваіх афіцэраў.

Правай рукой паказаў на ўлана.

— Гаспадзін Бялькевіч, вайсковы паручнік. — Потым левай рукой паказаў на старшага мытніка. — Гаспадзін Грыцэвіч, начальнік заставы. — Оберфарстмайстар Таран Фёдар Канстанцінавіч, галоўны распарадчык Белавежскай пушчы, палкоўнік Яго Імператарскай Вялікасці, — сам ветліва кіўнуў галавою. — Чым абавязаныя вашаму візіту?

Першым з іх боку пачаў гаварыць маёр Крафт:

— Гаспадзін палкоўнік, у нас зніклі тры афіцэры разам з ад’ютантамі. Мы жадаем даведацца, ці не заблудзіліся яны на вашай тэрыторыі?

— Гаспадзін Крафт, мы сёння раніцай затрымалі шасцярых паляўнічых, якія незаконна палявалі на зуброў. Падобна, яны не мясцовыя і вельмі неспрактыкаваныя паляўнічыя. Стралялі па зубрах і раззлавалі іх. Статак пакалашмаціў гэтых гора-паляўнічых. У выніку адзін з іх загінуў, другі атрымаў траўмы ног, конь, падаючы, прываліў. Ды і астатнія чацвёра вельмі моцна перапалохаліся. Мы ім своечасова прыйшлі на дапамогу. А вашых афіцэраў мы не сустракалі, затрыманыя паляўнічыя апранутыя ў цывільную адзежу.

— Гаспадзін палкоўнік, мы можам на іх зірнуць? — спытаў маёр.

— Зірнуць можна, чаму не? Запрашаю вас, толькі хутка, мы вельмі занятыя.

Трое вершнікаў перасеклі кардон і разам накіраваліся ў селішча.

Едучы, Крафт праз паручніка спытаў:

— Г аспадзін палкоўнік, скажыце, калі ласка, што ім пагражае за паляванне на зуброў.

— О-о-о! Гаспадзін маёр, паляванне на зуброў — гэта дзяржаўнае злачынства. Паводле нашых законаў паляваць на зуброў можна толькі з найвысокага дазволу самога імператара. А пагражае ім катарга ў Сібіры, пажыццёвая.

— У вас вельмі строгія законы. За паляванне на зуброў пажыццёвая катарга?

— Так, сурова, але што зробіш? Кажуць, раней зубры былі ўсюды, нават на вашай тэрыторыі, а захаваліся толькі ў нас. Усё дзякуючы нашым законам. Так што не нам судзіць у дадзеным выпадку аб строгасці закона, — суха сказаў галоўны распарадчык.

Шасцёра вершнікаў наблізіліся да калёс, на якіх панура сядзелі звязаныя арыштанты. Загінуты ляжаў на зямлі побач. Вакол іх стаялі стражнікі і стралкі. Убачыўшы обер-фарстмайстра, расступіліся, зрабіўшы праход. Іх высока­благароддзе і тры прускія афіцэры спыніліся побач з арыштаванымі.

Пазнаўшы свайго камандзіра, затрыманыя людзі ажывіліся, з надзеяй у вачах у адзін голас загаварылі на нямецкай мове.

— Маўчаць! — выкрыкнуў палкоўнік Таран. — Я не даваў сваёй згоды размаўляць. Гаспадзін маёр, гэта вашы людзі?

— Так, гаспадзін палкоўнік, гэта мае людзі. Мы іх можам забраць? — дрыготкім голасам спытаў маёр прускага войска.

— Во-ой! Гаспадзін Крафт, спадзяюся, вы ўсведамляеце ўсю далікатнасць сітуацыі, — обер-фарстмайстар развёў рукамі. — Вашы афіцэры са зброяй у руках на нашай тэрыторыі? Гэта можа прывесці да сур’ёзнага канфлікту паміж нашымі дзяржавамі. Лічу, вас чакаюць цяжкасці ў кар’еры. Як вы маглі гэта дапусціць? Мы з вамі сур’ёзныя дзяржаўныя людзі, а вы мне галаву марочыце, што яны заблудзіліся. Ды яны ўжо шматкроць палявалі на зуброў. Мы за імі даўно сачылі. Цяпер гэтая справа прымае зусім іншы кірунак, — адначасова разводзіў рукамі і тэатральна круціў галавою обер-фарстмайстар.