Выбрать главу

— Жыву ў Пецярбургу, купіў невялікі мур. Выйшаў у адстаўку, але працягваю працаваць у міністэрстве маёмасцей дараднікам па агульных пытаннях. Хацеў з новага года пайсці цалкам на адпачынак, але даведаўся аб арганізацыі палявання ў Белавежскай пушчы. Міністр дзяржаўных маёмасцей генерал Зялё­ны прапанаваў суправаджаць яго ў паездцы. І я з радасцю пагадзіўся; калі яшчэ атрымаецца сустрэць старых сяброў. Мы ўжо колькі — гадоў дзесяць як не бачыліся. Прызнаюся, часта ўспамінаю вас і пушчу, бо тут мінулі мае лепшыя гады. А ў сталіцы што, там мітусня, няма жывой працы, так, вожкаюся з паперкамі. Жонка таксама ўспамінае Белавеж. Гэтых жанчын немагчыма зразумець. Ніяк не чакаў, калі жылі тут — імкнулася ў Пецярбург, пераехалі туды — нудзіцца па пушчы. Прасіла перадаць вам і вашым супружніцам ад яе паклон. Дзеткі падраслі, у іх свае сем’і. Дачка выйшла замуж за афіцэра і з’ехала да яго ў Цвер. Сын жыве са мною, у дадзены момант канчае Пецярбургскі універсітэт.

Рыгор уважліва слухаў і разглядаў іх высокаблагароддзе. Вочы былі, як і раней з агеньчыкам, толькі вакол з’явілася мноства дробных маршчын. Валасы на галаве обер-фарстмайстра зусім пасівелі, з’явіліся залысіны над скронямі, але пышныя сівыя вусы, як і калісьці, былі ліха падкручаныя ўверх. Сядзеў за сталом трохі згорбіўшыся. Здаецца, мінула толькі дзесяць гадоў, а як моцна чалавек змяніўся — пастарэў. Рыгор глядзеў на яго з жалем. Усё той самы румяны, сівы, добразычлівы — харошы рускі чалавек.

Для Рыгора і Ціхана ён быў усё такім жа родным і блізкім, настолькі моцна яны паспелі прывязацца за сумесныя гады службы.

— Што гэта я ўсё аб сабе распавядаю, як ты жывеш, як твой хвалёны сабака, жывы яшчэ? — вочы былога обер-фарстмайстра свяціліся цеплынёй.

— Аг-га, ваша высокаблагароддзе, Рык яшчэ жывы. Праўда, зубы ўжо губляе, але службу цягне. З тых часоў, як вы з’ехалі, у мяне нарадзілася яшчэ двое дзяцей. А ў астатнім усё як і калісьці. Жыву, службу нясу, асабліва распавесці і няма чаго.

— А новы начальнік як? На службе не прыгнятае?

— Не, усё ў парадку. Зразумела, з вамі не параўнаць — але жыць можна, — уступіў у гутарку Ціхан.

— Адкрыю вам сакрэт, — Фёдар Канстанцінавіч нахіліўся над сталом. — Калі я здаваў справы, строга, вельмі строга папярэдзіў яго, каб вас не чапаў.

— Дзякуй, ваша высокаблагароддзе, нядаўна ён нам пра гэта сам прызнаўся, — з усмешкаю на вуснах сказаў Ціхан.

— Так, гляджу ў вас тут усё змянілася, — былы распарадчык адкінуўся на спінку крэсла. — Г алоўную сядзібу не пазнаць. Вярнуся ў Пецярбург, распавяду жонцы — не паверыць. Эх, добрыя вы мае, калі б толькі ведалі, як я хваляваўся, калі сюды ехаў. Апошнюю ноч нават заснуць не змог. І ўявіце сабе, ні аднаго дрэннага выпадку не ўзгадаў, толькі ўсё дабрае. Залаты быў час, але яго ўжо не вярнуць. Вось убачыў вас і быццам памаладзеў, гадоў гэтак на дваццаць. Як выдатна, што я зноў тут з вамі. Бо вы для мяне як родныя дзеці. Я вас памятаю яшчэ бязвусымі юнакамі, калі вы ў будачцы на варце стаялі. — А ў Пецярбургу таго няма, — Фёдар Канстанцінавіч зайшоўся моцным працяглым каш­лем. — Тамака ў міністэрстве ўсе з падхалімскай усмешкай кланяюцца, а думкі ў іх адны: каб ты стары хутчэй спруцянеў і вызваліў месца для кар’ернага рос­ту, — адстаўны обер-фарстмайстар нечакана злосна грукнуў пяцярнёю па стале і развёў рукамі. — Тут такога няма. Нават калі і разгон вам маладым даваў, ніхто

з вас мне дрэннага не жадаў. Тут, у пушчы, зусім іншыя людзі.

Вочы яго зрабіліся вільготныя, рука пацягнулася да бутэлькі. Ён наліў і прапанаваў:

— За нас, за наша выдатнае залатое мінулае, — прыплюшчыў вочы і кульнуў чарку.

— Ваша высокаблагароддзе, вяртайцеся да нас, жывіце спакойна да старасці. А мы, каб вам не сумна было, будзем да вас у госці на кофій хадзіць, на паляванне разам ездзіць, — гледзячы шчыра ў вочы, сказаў Рыгор.

—І то праўда, пераязджайце жыць да нас разам з жонкай сюды, у Белавеж, — падтрымаў брата Ціхан. — Вось, паглядзіце на Сімунда. Раней часта з’язджаў да сабе на радзіму, а цяпер ужо колькі гадоў запар жыве тут невылазна.

— Дзякую вам, мае дарагія, за цёплыя словы, — дабрадушна ўсміхнуўся палкоўнік Таран. — Я і не сумняваюся, што вы з душой прыміце мяне, старога. А гэта выдатная прапанова, ёсць над чым задумацца. Трэба са старой параіцца. Вой, ледзь не забыўся! — узрадавана падняў галаву палкоўнік і ажывіўся. — За два дні да ад’езду сюды наведаў нашых зуброў у Царскасельскім парку. Распавёў ім, што еду ў Белавежскую пушчу. Мне здаецца, яны вам прывітанне перадавалі. Жывуць яны добра, прыстасаваліся, за імі там догляд адпаведны. Кормяць добра, я правяраў. Толькі цяпер іх там ужо больш, амаль цэлы статак — шэсць прыгажуноў. Летась і наша маладая самка зубраня прывяла. Я там часта бываю. Як стане журботна, бяру вазака і еду. Пастаю каля загарадзі, палюбуюся. Пагутару з імі, праўда, так, каб ніхто ні чуў, і адразу ж станавіцца неяк лягчэй.