Нідзе на планеце -
Ні ў блізкіх,
Ні ў дальніх краях -
Не бачыў я столькі
Панікла-пагаслых жанчын.
З такой усяленскаю
Скрухай-журбой у вачах,
Якую, здаецца,
Ужо не адолець нічым.
1999
* * *
Загучыць партызанская песня –
I абрыс зруйнаванай старонкі
Зноў у памяці так уваскрэсне,
Як эпоха ў глытку самагонкі.
Тая, што за гарамі ўжо дзесьці,
Паваенная, кроўная наша,
У якую ўваходзілі дзеці,
Як дарослыя - дзюбнуўшы нашча.
1999
СЭРЦА ЛЕЦЕЧКІ*
Віктару Казько
Я не быў
У тым фашысцкім лагеры
Між балот палескіх і дуброў,
Дзе ўрачы,
Страшней, чым п'яўкі прагныя,
З Колькі Лецечкі смакталі кроў.
Днямі гэнымі,
Наскрозь прагорклымі
Дьшам, гарам, горам і журбой,
Я не быў між тых, чыёй крывёй
Захлыналіся шпрыцы з іголкамі.
Дык чаму ж,
На край наш родны гледзячы,
На людзей, на дрэвы і траву,
Мне здаецца,
Што я з сэрцам Лецечкі,
З хворым сэрцам Лецечкі жыву?..
2000
* Колька Лецечка - герой аповесці Віктара Казько «Суд у Слабадзе».
ПЧОЛКА
Н. I. Шчаснай
Планета ў трывозе:
Зноў шнурам бікфордавым
Дыміцца газегны радок...
А пчолка,
Натхнёная сонечным водарам,
Збірае нектар на мядок.
Зноў курчыцца ў муках
Душа чалавечая –
Ад жахаў, ад горкіх бядот.
А пчолка... а пчолка
Ад ранку да вечара
Збірае нектар на мядок.
2000
АДПОМШЧАННЕ
Як скарыў Ярмак людцоў Сібіры –
Мноства розных родаў і плямён,
На прасторы, што асвоіў ён,
Рынулі з Масквы купцы-праныры.
Настаўлялі там факторый безліч,
I тубыльцам, каб наладзіць торг,
Везлі ўсё, што, зналі, пойдзе ў толк,
А найперш - «ваду-агонь» ім везлі.
Спойвалі няшчасных паляўнічых
I за пляшку «вогненнай вады»
Бралі шкурак важкія пуды –
Норкі, сабаля, пясца, куніцы...
Бралі іх фактычна задарма,
Ад чаго імгненна багацелі
I шчэ болей багацець хацелі,
Бо граніц у корці той няма.
А няшчасныя ўсё больш прасілі
Даць «ваду-агонь» ім за тавар,
I ўсё больш рабілася ахвяр
Страшнай немачы, што йшла з Расіі.
Так і выкаціла за стагоддзі
Іх амаль усіх «вада-агонь».
Сёння ж у Расіі ўсе кругом
У сівушным топяцца разводдзі.
Страшна ўжо на спітых апушчэнцаў
I глядзець: што сталася з людзьмі!
I няма ратунку, чорт вазьмі!
Прапіваюць і душу дашчэнту!
Калі Бог сам помсціць - хто ўратуе?
... А ў Сібіры непітушчы люд
З-за Амура - лезе ў кожны кут
I звяркоў, каб футры мець, гадуе.
2000, снежань
ГЭТЫМ I ГАНАРУСЯ
Як пісаў неаднойчы ў журбе
Мой калега
Галоўнаму пану-начальніку:
Цяжка надгаладзь жыць!
Іншы раз на абед —
Толькі хлеб
Ды «варгола» у чайніку.
А каб вершыкі ў стосік сабраць
Ды іх кніжачкай выдаць,
Хоць тоненькай -
Дзе вы бачылі! Тут табе, брат,
Дабрадзей нс ўфундуе
Грунтоўненька.
Праўда,
Сябру, надаўна, майму
Пашчаслівіла:
Дзядзька скапыціўся ў Лондане
I як спадчынніку
Адпісаў перад смерцю яму
Столькі фунтаў,
Што муза не будзе галодная.
Мне ж не шэнціць:
Мой дзядзька-багач,
Што за морам жыве
I даўно ўжо старэчына, -
Штось не хоча душу «выпрагаць»
I ўсё копіць і копіць
Бліскучае рэчыва.