– Цёплае надвор'е, пачынаюць грыбы лезці, – задаволена казаў Мірон. – Будзем мець падмацаванне замест цецерукоў.
Перасеклі лес наўскасяк і выйшлі да таго месца, дзе яны ў першы дзень бачылі клін, што вытыркаўся ў возера. Цяпер з гэтага боку ўжо возера не было.
– Суха ўжо! – крыкнуў Віктар і пабег наперад.
Пабег за ім і Мірон. Але хутка пераканаліся, што да сухога месца яшчэ далёка. Тут была дрыгва, у якую і думаць нельга было совацца.
– А ўсё ж такі цяпер можна ўжо спадзявацца знайсці выхад, – суцяшалі сябе хлопцы. – Заўтра пойдзем шукаць.
Тут Мірон звярнуў увагу на малады аер у балоце.
– А вось і яшчэ страва! – сказаў ён, вырваў расліну, вылушчыў белы канец каля кораня і пачаў есці.
– Праўда! Ведаю. Не раз еў! – крыкнуў Віктар і далучыўся да Мірона.
– Здаецца, і сёе, і тое з'ясі, – разважалі хлопцы, калі ішлі назад, – а ўвесь час адчуваеш голад, усё чагосьці не хапае.
Пад вечар пачаўся дождж, вялікі, доўгі. Увесь час прыйшлося сядзець у будцы. Хоць і старанна яна была пабудавана і дагледжана, але ўсё роўна працякала.
– Абавязкова спалю яе, калі будзем адыходзіць дадому! – злаваў Віктар.
Зноў зрабілася нудна і сумна. Зноў нямілым стала ўсё навакол. Адна толькі ўцеха была: заўтра яны канчаткова выберуцца з гэтага дзікага кута, бо вада ўжо спала.
XII
Зноў няўдалая спроба. – Неспадзяваная сустрэча. – Вожык дапамог. – Апошняя рыба. – Новая спроба. – Нядоўгая радасць. – У пастцы. – Апошнія патугі. – Побач са смерцю.
Спалі дрэнна. Увесь час пільнавалі агонь, грэліся, сушыліся. Дождж перастаў на світанні, і хлопцы зараз жа пачалі рыхтавацца ў дарогу.
Вялікую надзею яны мелі, што цяпер ужо выберуцца. Не можа быць, каб нідзе аніякай магчымасці не было! Калі спатрэбіцца, яны нават папаўзуць, як тады паўзлі ад возера. Так або іначай трэба нарэшце вырвацца…
Перад адыходам Мірон кінуў у вогнішча ўсе назапашаныя дровы.
– Хай гараць. Можа, яшчэ прыйдзецца назад вярнуцца.
Ісці было вельмі непрыемна. Зямля мокрая, з дрэў капае вада. Закране першы якую галіну – другі крычыць, што яго абліло. Абутак прамок адразу, а далей паступова прамакала і адзенне.
Пайшлі тым самым шляхам, што і першы раз, – навакол. Але самаадчуванне было нават горшым, як тады. Тады, прынамсі, адразу было відаць, што далей – вада, значыць, і совацца няма чаго. А цяпер кожны раз прыходзілася лезці ў балота спрабаваць, ці нельга прайсці, – і кожны раз вяртацца назад.
Нават возера не было відаць; перад ім распасцерлася вялікае балота, пакрытае рэдкім хмызняком і паасобнымі дрэвамі. Толькі часам блісне між зелянінай вада і зноў схаваецца.
Яны прайшлі толькі палову свайго вострава, а змарыліся куды болей, як тады за ўвесь шлях. Да таго ж голад пачаў мучыць. Спачатку іх падтрымлівала надзея, што вось зараз яны выберуцца, але хутка надзея знікла. Нават Мірон не вытрымаў:
– Гэтак можна швэндацца тут усё сваё жыццё!
– Толькі цяпер я адчуў, які прыемны, прыгожы, прытульны быў наш куток, будан, вогнішча! – сказаў Віктар. – Хадзем назад!
– Хадзем! – згадзіўся Мірон. – Усё роўна сёння не паспеем усяго абысці. Заўтра пачнём з гэтага месца.
Калі вярнуліся назад, было пад вечар ужо. Жар ад вогнішча захаваўся, але ў запасе не было ні ламачча, ні ежы.
Хлопцы былі так стомлены, што ім не хацелася нават варушыцца. Трэба было ісці па галлё, па рыбу, але абодва згадзіліся лепш галадаваць, абы толькі адпачыць, бо і папярэднюю ноч яны амаль не спалі.
Падсушыліся, выпілі «чаю» і зараз жа паляглі спаць.
Прачнуліся на світанні, праспаўшы гадзін адзінаццаць. Затое зноў адчувалі сябе бадзёрымі і вясёлымі. Толькі голад даваў сябе знаць.
Ускінулі на плечы свае дубіны і бягом памчаліся да сажалкі. Наперадзе шпарка бег Віктар, ззаду дыбаў Мірон. Беглі яны па дарозе, якую добра ведалі, таму нават не глядзелі вакол сябе. Вось кусты па беразе іх сажалкі; Віктар ужо абмінуў куст…
Але ў гэты момант адбылося нешта такое, чаго Мірон зусім уразумець не мог.
Пачуўся крык, рэў, стук, і насустрач Мірону выскачыў бледны, бяззбройны Віктар.
– Уцякай! – паспеў ён толькі крыкнуць і паляцеў як страла.
Мірон нават і сам не заўважыў, як ужо імчаўся следам за Віктарам.
Вецер свісцеў у вушах, галіны сцёбалі па твары, а яны ўсё ляцелі ды ляцелі. Азірнуўся быў Мірон назад, нічога не заўважыў, але не адставаў ад Віктара. Толькі каля вогнішча спыніўся Віктар і пачаў углядацца назад.
– Што… такое? – задыхаўшыся, спытаўся Мірон.
– Мядзведзь! – коратка адказаў Віктар.
Але як яны абодва ні прыглядаліся, нікога не было відаць.
– А можа, табе толькі здалося? – насмешліва сказаў Мірон.
– Добра здалося, калі я сам стукнуў яго па галаве! – адказаў Віктар сур'ёзна.