У хаты — акно, у акна — ліштва: лішак, што надае хаце свой адмысловы кшталт, сваё непаўторнае аблічча.
Ліштва — клішэ, у якім узоры лістоты і кветак злітаваны з чалавечым векам, і таму калі з лётам і бегам дзён лістота і кветкі ўсё больш становяцца леташнімі і колішнімі, то ліштва — усё больш векавечнай.
Ліштву шануюць і ў Літве, і ў Падляшшы, і на Палессі, і калі ліхія часы пазбаўляюць (лишают) хату ліштвы, вытлумачваючы гэта тым, што ліштва толькі (лишь) штучная і безгустоўная аздоба, то хата як бы перамяшчаецца са свайго лета ў восень, а то і ў зіму.
Ліштва не стандарт, а штандар, ушаляваны ў саму літару рэчаіснасці: яна вабіць вока і лашчыць думку.
Сажа чорная, нібы ноч, і нават чарнейшая, чым ноч: у ёй чарната становіцца датыкальнай і набывае важкасць.
Сажа смажаная: яна «мажа» ўсіх, хто да яе датыкаецца.
У падпечку — попел, у печы — жар, у коміне і ў чалесніках — сажа: пасаг, які саджае і вырошчвае дым, а зжынае пажар.
Кросны шматкроць паўтараюць адзін і той жа рух, адно і тое ж дзеянне, але такім чынам творыцца і ўток, і аснова таго, што тчэцца, — посцілак, ручнікоў, абрусоў.
Кросны — іхнія хросныя бацькі: яны накрэсліваюць ім іхні — зайздросны альбо незайздросны — лёс.
Сваімі ставамі кросны ўрастаюць у пространь хаты, сваімі панажамі, навоямі, бёрдамі «караскаюцца» ў самы канец часу, у самы канец работы.
Кросны дасведчаныя ў рамястве: ніткі крозаў яны ператвараюць у тканіну карысці, расквечваючы яе, у сваю чаргу, размаітымі ўзорамі красы.
І карыстаецца кроснамі якраз той, хто хаўрусуе з рамяством, хто здольны ўваскрасіць у сабе спаконвечныя — «скразныя» — вобразы і замацаваць іх у плынных палотнах.
Стол сталы, стол самастойны, стол устойлівы і сярод услонаў, зэдлікаў і крэслаў «таўстоліцца», нібы сярод іншых істотаў слон.
Стол засцілаецца настольніцай; на яго ставіцца соль, ставіцца сто страў: якасцяў; навокал стала збіраюцца госці і гаспадары: колькасці; сам жа стол не якасць і не колькасць, а «столькасць».
Стол сумяшчае ў сабе столку столі і столку падлогі і з'яўляецца ў хаце своеасаблівым тронам-прастолам: усе самыя сур'ёзныя — стольныя — справы вырашаюцца ў яго прысутнасці і ў яго прысутнасці адбываецца самая вясёлая — талаковая — справа: застолле.
Вір ірацыянальны, як Вій.
Таго, хто ў яго трапляе, вір абкручвае па руках і нагах, як вяроўкай.
Віхура — у паветры, вір — у вадзе, і вядзе ён у падводны палац альбо свіран, дзе жвір усцілае дно і пануе мір.
Вір — вырай: ён уцягвае ў сваю неймаверную свідравіну, у свой бесперастанны віраж усё, што трымаецца паверхні, і толькі пасля праверкі на бездакорлівую пакору вяртае, што ўзяў, назад.
Нібы верацяно, вір круціцца наўкола сябе, на нерухомым месцы, але гэтае месца — прастора іншага вымярэння.
Спражка злучае абодва канцы (ці пачаткі) паска-папружкі, перайначваючы двухканцовы (ці двухпачатковы) прамежак у пругкі круг.
Спражка не спрэчка канцоў і пачаткаў, а спрэжка, і мае моц, уладу і гонар трымаць іх у паслушэнстве.
Найпершае ўражанне аб паску атрымліваюць па спражцы: спражка — пагорак, што ўзнік з прагалу, пастаянства, што здабылася з разладу, перамога, што вырасла з паражэння.
Пасля таго як бервяно распілоўваецца на дошкі, што пойдуць на падлогу, на столь, на паліцы, паабапал бервяна застаецца па апошняй, па палавіннай дошцы (напалову — дошка, а напалову — не) — па аполку.
З аднаго боку аполак гладкі, з другога - шурпаты, з аднаго - поле, з другога — пагорак, з аднаго — пляц, з другога — капец, і таму, што ён гэтакі двухпастаўны, ён, як апокрыф, і далучаны да кананічнай суполкі, і адлучаны ад яе.
Аполак пераймае ў дрэва яго наросты і ўгібіны, і калі дошкі мераюцца па пэўным стандарце, на пэўны капыл, то да аполка з такім капылом не падыдзеш.
І хай па сваім гатунку, па таўшчыні і па шырыні дошкі, нібы камандзіры ў войску, то палкоўнік, то падпалкоўнік, то капітан, — аполак згаджаецца з доляй звычайнага апалчэнца.
Але ў плоце наступу і абароны ім латаюцца любыя праломы, і ў любым клопатным пераплёце ён аплот перамогі.
Нібы перавяслам, вяслом апяразваецца постаць і Ясельды, і Віслы, і Свіслачы.