Выбрать главу

I вось тут абодва пачыналi блытацца, i iхняя спрэчка пераходзiла ў маўклiвую нязгоду, нязгоду па галоўных поглядах на жыццё - невырашальных, бо яны не ўмелi яе вырашыць.

- Ладна, - сказаў Самсон, злазячы з ложка. - Пайду пакупаюся ў возеры. Пайшлi, Сахаты! Няхай яны перагрызуць адзiн аднаму горла, вышукваючы кожны сваю праўду. А я пайду пакупаюся ў возеры.

Мэрэй устаў таксама. Ён мог назiраць за ўсiм, што б чалавек нi рабiў.

Рой стаў iх стрымлiваць.

- Толькi цябе ў гэтым возеры i не хапала, - казаў ён Самсону. - Яно толькi i чакала, што ты п'яны ў яго боўтнешся.

- Я яго злаўлю, калi ён увалiцца, - сказаў Мэрэй.

- Ведаю я цябе, будзеш стаяць i любавацца, як ён тоне, - сказаў яму Рой.

Аб'яднанымi намаганнямi Скоцi i Рою ўдалося ўтрымаць Самсона i Мэрэя ў хацiне. Скоцi спакусiў iх рэшткамi гарэлкi, а Рой дашкандыбаў да дзвярэй i замкнуў iх. Калi яны як-кольвек размясцiлiся на ложках на начлег, Рой зрабiў апошняе наступленне на сiлы прыроды. Ён цалкам загрузiў печ бярозавымi цуркамi, i тады, калi ён стомлена ўпаў на ложак побач са Скоцi, чырвонае полымя зацьмiла слабое святло лямпы, i Рой, яшчэ да таго, як заснуць, адчуў чароўную нязручнасць нясцерпнай гарачынi iм жа напаленай печы. Хоць у гэтай бiтве ён заўсёды мог застацца пераможцам! I з пачуццём атрыманай перамогi ён хутка заснуў.

Раздзел шосты

Ранкам Рой сабраўся i пайшоў, не чакаючы, пакуль прачнуцца iншыя.

Яму хацелася схавацца ад вынiкаў учарашняй п'янкi, незалежна ад таго, якiя яны мусiлi быць. Ён цьмяна помнiў, што абяцаў Мэрэю перабавiць для яго човен праз хрыбет Белых Гор у заказнiк. Яму не хацелася выконваць сваё абяцанне, не хацелася адчуваць тую няёмкасць, якая авалодвае кожным пры сустрэчы з учарашнiмi сабутэльнiкамi.

Калi ён плыў па возеры, вада, здавалася, храбусцела пад дном лодкi. Неба было халоднае, цёмнае, але гэта была напружанаа цемра, гатовая iмгненна саступiць ранiшняму ззянню. Лес зацiх i, неверагодна сцiшаны, здаваўся закiнутым, мёртвым. Але недзе ў цiшынi быў чуцен кволы капеж i больш востры гук вады, якая бегла па схiле. А пасля, калi ён вывеў човен на сярэдзiну возера, калi на навакольных хрыбтах успыхнулi першыя водблiскi свiтання, разам з ранiцай нарадзiлiся i першыя гукi ляснога жыцця. Снегавая сава - апошнi голас ночы - загукала, пралятаючы над яго галавой. Пасля аднекуль здалёку данеслася цяўканне лiса. Затым птушкi: чорнагаловая сiнiчка зачырыкала чык-а-дзi-дзi-дзi-дзi; засвiсталi, заверашчалi, зацмокалi вавёркi; засакаталi сойкi; пачулася "бзт", "бзт" курапатак. Гэта былi слабыя гукi, якiя ледзь даносiлiся да сярэдзiны возера, але ён чуў iх i ўсе адрознiваў. А да таго часу, як святло разлiлося на ўсё неба, сам лес пачаў падмiргваць, патрэскваць i пакрэктваць незразумелымi гукамi свайго маруднага абуджэння.

Рой ведаў: нiшто на свеце не магло параўнацца з тым задавальненнем, якое ён адчуваў зараз, у першы дзень сваёй чарговай бiтвы з вераломнымi хiтрыкамi прыроды, зараз, калi ён плыў у цяжка нагружаным чоўне па галоўнай артэрыi свайго лесу, ужо адчуваючы прыемны здаровы голад. Ён ведаў, што на гэты раз чакаецца бiтва i за самога сябе: быць яму траперам цi валацугай, п'янiцай цi фермерам, чалавекам цi зверам. Але ў яго быў план; нейкiя абрысы плана, з дапамогай якога ён павiнен усё i назаўсёды ўладзiць, i ён збiраўся гэты план апрабаваць.

Ланцуг пастак Роя знаходзiўся па вялiзным крузе працягласцю пяцьдзесят мiль. Паўднёвай асновай яго i пачаткам маршруту было возера Т. Звычайна ён пачынаў абход пастак, праплываючы да самага канца возера Т i правяраючы ўзбярэжныя норы. Затым пакiдаў човен на тым беразе i iшоў на поўдзень, праз хрыбты да Чатырох Азёр: гэта была яго галоўная паляўнiчая гаспадарка, багатая на бабра i андатру. На Чатырох Азёрах у яго была невялiкая хацiна, з якой ён, перш чым iсцi на захад да Лiтл-Рывер, як правiла, за тры-чатыры днi абыходзiў усе пасткi на рэках, якiя ўпадалi ў возера. Часам да адыходу на захад ён паляваў на лася на балотах памiж Чатырох Азёр, але часцей здавальняўся аленем, якога забiваў на хрыбтах па дарозе на Лiтл-Рывер. Гэта быў хуткi вузкi ручай, на якiм вадзiлiся норкi, i тут праходзiла заходняя мяжа ўчастка Роя. На другiм беразе пачыналася гаспадарка Скоцi i Самсона, тут яны часам сустракалiся. Па гэтым ручаi Рой спускаўся на поўдзень да свайго апошняга возера, якое ён назваў Пiт-Пiт, згодна са своеасаблiвым гукам, з якiм рэчка ўлiвалася ў азёрную ваду. Адсюль, каб дабрацца да хацiны, яму заставалася пераадолець яшчэ адзiн хрыбет, тым самым замкнуўшы круг цi квадрат маршруту на ўсход, поўнач, захад, поўдзень i зноў на ўсход. Як правiла, абыход усяго ланцуга пастак займаў пяць-шэсць дзён. На гэты раз ён вырашыў зрабiць iнакш. Для пачатку ён праплыў як звычайна да ўсходняга канца возера Т, правяраючы пасткi на норак, некаторыя здымаючы, iншыя нанава зараджаючы, - як i тыя, што напярэдаднi паставiў са Скоцi. У самым канцы возера Т ён зацягнуў човен пад вялiзную ўпалую сасну, прыкрыў яго галiнкамi, а затым расклаў цяпельца, каб згатаваць сняданак. Наеўшыся хлеба са свiнiнай i запiўшы салодкiм чаем, ён закiнуў за спiну важкi мех i пайшоў не на поўнач, а на ўсход i iшоў на ўсход амаль паўдня, пакуль не дасягнуў плыткай, з парогамi, рачулкi. На тым беразе яе была хацiна, i калi Рой уброд перабраўся да яе, яго сустрэла браханне сабак, кудахтанне перапалоханых курэй i, нарэшце, высокi худы iндзеец.

- Хэло, Рой, - сказаў iндзеец.

- Хэло, Боб, - сказаў Рой.

Iндзеец Боб: яго назвалi так таму, што сапраўднае iмя было занадта складанае. Рой ведаў яго i ахвотна называў бы Боба па iменi, радуючыся таму, як яно гучыць - Хома-Хоманi: першая хмурынка на небе, - але гэтае iмя Боба было не для белага, няхай сабе i для Роя.

Бо нават маленькая бронзаватварая iндыянка - яго жонка - зараз называла яго Боб. Адзенне Боба таксама было адзеннем белага: шапка з зайца, скураная куртка, сiнiя палатняныя штаны, але iндзейскiя макасiны з аленя. Усё гэта сядзела на высокiм худым, спакутаваным целе сухотнага чарнавокага, бледнага чалавека, якi нагадваў Рою засохлы клён, з якога выцадзiлi занадта шмат соку.

- Добра, што ты тут, - сказаў Рой.

- Я толькi што збiраўся ў Сент-Элен па муку i правiянт, - сказаў Боб.