Выбрать главу

— Ох, Білі, Білі, Білі, мне так сорамна за вас.

Білі яшчэ ня цалкам прачнуўся, каб адрэагаваць на ейнае засаромліваньне, а дзяўчына крыху мітусілася, шукала пад матрацам панчохі, але рухалася павольна і выпраменьвала цеплыню пасьля сну. Час ад часу яна спыняла свае сонныя няўклюдныя рухі, падымала вочы і ўсьміхалася, гледзячы на ледзяную фігуру мэдсястры, што стаяла там са скрыжаванымі рукамі; потым дзяўчына мацала кофту, каб праверыць, ці зашпіленыя гузікі, і зноў выцягвала панчохі, заціснутыя паміж матрацам і падлогай. Яны зь Білі абое рухаліся як тлустыя каты, поўныя цёплага малака, лянівыя на сонейку; я падумаў, што яны яшчэ таксама даволі п’яныя.

— Ох, Білі, — прамовіла Сястра, быццам яна была настолькі расчараваная, што зараз магла ажно расплакацца. — З такой жанчынай. Таннай! Вульгарнай! Расфарбаванай...

— Куртызанкай? — прапанаваў Гардынг. — Блудніцай Езавэль? — мэдсястра павярнулася і паспрабавала працяць яго вачыма, але ён проста працягваў. — Не Езавэль? Не? — ён задумліва пачухаў галаву. — Як наконт Саламэі? Яна вядомая зладзейка. А можа быць, «распусьніца» якраз тое слова, што вы шукаеце? Ну, я проста спрабую дапамагчы.

Яна зноў крутнулася да Білі. Той намагаўся падняцца на ногі. Ён кульнуўся і стаў на калені, задраўшы азадак угару, як падымаецца карова, потым адціснуўся на руках, стаў на адну нагу, на другую і выпрастаўся. Ён выглядаў задаволеным сваім посьпехам, нібыта зусім не заўважаў, што мы тоўпімся ля дзьвя­рэй, цьвелімся і падбадзёрваем яго выкрыкамі.

Гучныя размовы і сьмех віравалі вакол мэдсястры. Яна перавяла позірк зь Білі і дзяўчыны на нас усіх у яе за сьпінай. Аблічча з эмалі і плястыку пачало западаць. Яна заплюшчыла вочы і напялася, каб супакоіць дрыготку, сабралася. Ведала, што прыйшоў вырашальны момант, што яна загнаная ў кут. Калі яна зноў расплюшчыла вочы, тыя былі вельмі маленькія і нерухомыя.

— Мяне хвалюе тое, Білі, — сказала яна, і я пачуў зьмену ў ейным голасе, — як успрыме гэта ваша бедная маці.

Яна дамаглася чаканай рэакцыі. Білі здрыгануўся і схапіўся рукой за шчаку, быццам яго кіслатой апякло.

— Місіс Бібіт заўсёды так ганарылася вашымі паводзінамі. Я дакладна ведаю. Гэта для яе будзе жахлівы ўдар. Вы ж ведаеце, што зь ёй робіцца, калі яна хвалюецца, Білі; вы ведае­це, як можа захварэць гэтая бедная жанчына. Яна вельмі чуль­лівы чалавек, асабліва калі нешта датычыць ейнага сына. Яна заўсёды з такім гонарам казала пра вас. Яна за...

— Не-а! Не-а! — ягоны рот торгаўся. Ён затрос галавой, упрошваючы яе: — Вам н-ня т-т-трэба!

— Білі, Білі, Білі, — сказала яна. — Мы ж з вашай маці старыя сяброўкі.

— Не! — зароў ён. Ягоны голас дзёр белыя, голыя сьцены ізалятару. Ён задраў галаву, нібыта выў на поўню сьвятла ў столі. — Н-н-не!

Мы спынілі сьмех. Глядзелі, як Білі складаецца ў падлогу, галавой назад, калені вылазяць наперад. Ён цёр далоньню зялёную штаніну ўверх-уніз, і трос галавой у паніцы, быццам маленькі хлопчык, якога паабяцалі адлупцаваць, як толькі зрэжуць дубца. Мэдсястра дакранулася да ягонага пляча, каб супакоіць яго. Ад гэтага дотыку ён здрыгануўся, нібы ад удару.

— Білі, мне ня хочацца, каб яна падумала пра вас нешта такое... але што я мушу думаць?

— Н-н-не-не-не к-кажыце ёй, міс Брыдар. Н-н-не...

— Білі, мне давядзецца сказаць. Мне ня хочацца верыць, што вы сябе так можаце паводзіць, але што я яшчэ магу падумаць? Я знаходжу вас аднаго, на матрацы, з жанчынай такога вось гатунку.

— Не! Г-г-гэта ня я. М-мяне... — яго далонь зноў вярнулася на шчаку і там прыліпла. — Гэта яна.

— Білі, гэтая дзяўчына не магла вас сюды гвалтам зацягнуць. — Сястра пакруціла галавой. — Зразумейце, мне хацелася б ве­рыць, што я памыляюся, бо мне так шкада вашу бедную маці.

Далонь папаўзла долу па шчацэ, пакідаючы доўгія чырвоныя пісягі.

— Г-гэта яна. — Ён агледзеўся навокал: — І М-м-макмэрфі! Гэта ён. І Г-гардынг! І астатнія! Яны цьвялілі м-м-мяне, абзываліся!

Цяпер ягоны твар быў прымацаваны да ейнага аблічча. Ён не глядзеў па баках, а толькі на ейны твар, быццам там замест рысаў былі сьпіралі сьвятла, гіпнатычнае віраваньне крэмава-белага, блакітнага і аранжавага. Ён пракаўтнуў сьліну і чакаў, каб яна нешта сказала, але яна маўчала; ейнае ўмельства, ейная неверагодная мэханічная магута зноў уліваліся ў яе, аналізавалі сытуацыю і паведамлялі ёй, што трэба проста захоўваць маўчаньне.

— М-м-мяне прымусілі! П-п-прашу вас, м-міс Брыдар, м-м-мя!..

Сястра адключыла свой прамень, і твар Білі адляпіўся ад яе, з палёгкай усхліпваючы. Яна паклала яму далонь на карак, прыцягнула ягоную шчаку да накрухмаленых грудзей, гла­дзячы яго па плячы, і адначасова ўлучыла павольны, пагардлівы позірк на нашу кампанію.