Дзявятая гадзіна, маладыя практыканты са скуранымі ла́ткамі на локцях пяцьдзясят хвілінаў размаўляюць з вострымі пра тое, што тыя рабілі, калі былі дзецьмі. Вялікая Сястра падазрона ставіцца да іхнага спартовага выгляду, і тыя пяцьдзясят хвілінаў, што яны ў аддзяленьні, даюцца ёй цяжка. Пакуль яны тут, абсталяваньне пачынае барахліць, а яна хмурыцца і робіць нататкі, каб пазьней праверыць асабістыя справы гэтых хлопцаў — мо калі парушалі Правілы дарожнага руху ці нешта такое...
Дзевяць пяцьдзясят, практыканты сыходзяць, і абсталяваньне зноў гудзе роўна. Сястра назірае за дзённым пакоем са сваёй шкляной скрыні; сцэна перад ёй зноў набывае блакітна-сталёвую яснасьць, чысты мерны рух вясёлага мультфільму.
Тэйбэра вывозяць зь лябараторыі на каталцы.
— Давялося зрабіць яму яшчэ адзін укол, бо ён пачаў прытомнець, калі мы пампавалі вадкасьць з хрыбетніка, — кажа ёй тэхнік. — Як вы думаеце, калі ўжо так атрымалася, мо яго адразу адвезьці ў першы будынак і падсілкаваць на ЭШТ, каб наркозу не марнаваць?
— Я думаю, гэта выдатная прапанова. Потым яшчэ можна звазіць яго на энцэфалёграф, магчыма, мы знойдзем доказы, што тут трэба папрацаваць над мазгамі.
Тэхнікі адбягаюць, штурхаючы каталку, як мульцяшкі — ці як марыянэткі, завадныя лялькі ў нейкім эпізодзе з «Панча і Джудзі», дзе ўсім трэба сьмяяцца, калі ляльку б’е чорт, а потым яна ўлазіць галавой наперад у пашчу ўсьмешлівага кракадзіла...
Дзясятая гадзіна, прыходзіць пошта. Часам можна атрымаць парваны канвэрт...
Дзесяць трыццаць, заходзіць дзядзька для сувязяў з грамадзкасьцю, а за ім цёткі з жаночага клюбу. Ён пляскае ў тлустыя далоні каля дзьвярэй у дзённы пакой.
— Ну, прывітаньне, хлопцы; малайцом, малайцом... Паглядзіце навокал, дзяўчаты; праўда, як тут чыста, як сьветла? Гэта ўсё міс Брыдар. Я выбраў гэтае аддзяленьне, бо гэта яе аддзяленьне. Яна, дзяўчаты, тут як маці. Я не пра ўзрост, ну, вы ж, дзяўчаты, зразумелі...
Каўнер ягонай кашулі такі цесны, што твар надзімаецца, калі ён сьмяецца, а ён сьмяецца амаль увесь час невядома з чаго, тонкім і хуткім сьмехам, быццам хоча спыніцца і ня можа. Ягоны твар надзімаецца, чырвоны і круглы, як шарык, на якім намалявалі аблічча. У яго на твары і на галаве практычна няма валасоў; так, нібы ён некалі іх збольшага наклеіў, але яны патроху асыпаліся яму на манжэты, у кішэню кашулі і за каўнер. Мо таму ён і носіць такія цесныя кашулі — каб валасы за каўнер ня падалі.
Мо таму ён таксама так шмат сьмяецца, бо крыху валасоў туды ўсё ж трапляе.
Ён часта ладзіць гэтыя экскурсіі — з сур’ёзнымі жанчынамі ў пінжаках спартовага фасону, жанчыны ківаюць яму, пакуль ён расказвае, як зь цягам гадоў усё палепшылася. Ён паказвае на тэлевізар, на вялікія скураныя крэслы, на чысьценькія пітныя фантанчыкі; потым яны ідуць выпіць кавы ў Сястроўню. Часам ён прыходзіць адзін і проста стаіць пасярэдзіне дзённага пакою, пляскае ў далоні (можна пачуць, што яны мокрыя), пляскае два ці тры разы, пакуль яны ня зьліпнуцца, а потым трымае іх, нібы ў малітве, пад адным са сваіх шматлікіх падбародкаў і пачынае круціцца. Ён круціцца пасярод пакою, ашалела і ўтрапёна гледзячы на тэлевізар, на новыя карціны на сьценах, на пітны фантанчык. І сьмяецца.
Што ён такога сьмешнага бачыць, нам ён ня кажа, і адзінае сьмешнае, што бачу я, гэта тое, як ён там круціцца, нібы гумавая цацка — калі штурхануць, дык адчуеш, што ўся вага ў яго зьнізу, а ён зноў выпрастаецца і зноў закруціцца. Ён ніколі, ніколі не глядзіць людзям у твар...
Дзесяць сорак, сорак пяць, пяцьдзясят, пацыенты сыходзяць і вяртаюцца з працэдураў — ЭТ, ПТ ці ФТ — ці з падазроных пакойчыкаў, дзе сьцены ніколі не бываюць аднолькавага памеру і дзе падлогі нахіленыя. Гук абсталяваньня ўжо дасягнуў стабільнай працоўнай хуткасьці.
Аддзяленьне гудзе так, як я некалі чуў на бавоўнапрадзільнай фабрыцы, калі нашая футбольная каманда гуляла зь нейкай школай у Каліфорніі. Неяк пасьля добрага сэзону заўзятары ў нашым мястэчку настолькі заганарыліся і ашалелі ад радасьці, што купілі нам квіткі на самалёт у Каліфорнію, каб мы згулялі там супраць школьнай каманды, якая выступала ў нацыянальным чэмпіянаце. Калі мы прыляцелі, нам трэба было зьезьдзіць на экскурсію на мясцовае прадпрыемства. Наш трэнэр меў звычку пераконваць усіх, што спорт спрыяе адукацыі, бо падчас падарожжаў людзі могуць атрымаць новыя веды. Таму падчас кожнай нашай паездкі ён цягнуў каманду на маслабойні, фэрмы і кансэрвавыя заводы. У Каліфорніі нам трапілася бавоўнапрадзільная фабрыка. Калі мы туды прыйшлі, большасьць каманды хуценька прабеглася па цэху і пайшла назад у аўтобус рэзацца ў карты на валізах, але я застаўся, у куце, каб не замінаць маладзенькім мурынкам, што бегалі сюды-туды па праходах паміж машынамі. Фабрыка прывяла мяне ў нейкі мройны стан, усё гэтае гудзеньне, і шчоўканьне, і бразгат людзей і машынаў, іх рытмічныя рэзкія рухі. Таму я й застаўся, калі астатнія сышлі, а яшчэ таму, што мне гэта неяк нагадала пра мужчынаў з племені, якія пакінулі вёску ў яе апошнія дні, каб працаваць на драбілцы жвіру для загаты. Гэты ўтрапёны рытм, твары, загіпнатызаваныя манатоннымі рухамі... Я хацеў сысьці разам з камандай, але ня мог.