Выбрать главу

— Гардынг, — кажа Білі. — Відаць, гэ-гэта да вас. Вы ж п-прэ­зыдэнт Рады па-па-пацыентаў. Гэты ча-чалавек хоча з ва­мі пагутарыць.

Цяпер вострыя пасьміхаюцца ўжо ня так зьбянтэжана. Яны радуюцца, што адбываецца нешта незвычайнае. Усе пацьвельваюць Гардынга, пытаюцца ў яго, ці ён сапраўды псыха-бацька-атаман. Той адкладае карты.

Гардынг — плоскі, нэрвовы чалавек з абліччам, якое здаецца тварам кінаактора, быццам яно занадта прыгожае, каб належаць чалавеку з вуліцы. У Гардынга шырокія тонкія пле­чы, і ён спрабуе скруціць іх вакол грудзей, калі намагаец­ца замкнуцца ў сабе. Яго рукі такія доўгія, белыя і далікатныя, што выглядаюць, нібы выразаныя з мыла, і часам яны вырываюцца на волю і сыходзяць у свабодны палёт перад ім, як дзьве белыя птушкі, пакуль ён іх не заўважае і ня ло­віць у капкан паміж каленяў; яго турбуе, што ў яго прыгожыя рукі.

Ён прэзыдэнт Рады пацыентаў з той прычыны, што мае ўні­вэрсытэцкі дыплём. Гэты дыплём у рамачцы стаіць на ягонай тумбачцы побач з фота жанчыны ў купальніку, якая таксама выглядае, як кінаакторка, — у яе вельмі вялікія грудзі, і кончыкамі пальцаў яна трымае верх купальніка над імі, касавурачыся ў аб’ектыў. За ёй можна пабачыць Гардынга, які сядзіць на ручніку — скура ды косьці ў плаўках, — нібыта чакае, што нейкі здаравіла зараз сыпане на яго пяску. Гардынг часта хваліцца, што мае такую жонку, кажа, што яна самая сэксуальная жанчына ў сьвеце і што ўначы зь ім яна проста неспатольная.

Калі Білі паказвае на яго, Гардынг адкідваецца ў крэсьле і робіць важны выгляд, зьвяртаючыся да столі, ня гледзячы на Білі ці на Макмэрфі:

— Гэты... джэнтэльмэн запісаўся на прыём, містэр Бібіт?

— Вы запісаліся на прыём, містэр Макм-м-мэрфі? Містэр Гардынг заняты чалавек, ніхто не сустракаецца зь ім без папярэдняга запісу.

— Гэны заняты чалавек, гэны містэр Гардынг, ён і ёсьць бацька-атаман? — Макмэрфі адным вокам глядзіць на Білі, і той робіць хуткі сьцьвярджальны ківок; Білі цешыцца, што яму надаюць столькі ўвагі.

— Тады скажы атаману Гардынгу, што Р.П. Макмэрфі чакае суст­рэчы зь ім, і што гэная больніца замалая для нас дваіх. Я прызвычаіўся быць першым нумарам. Я быў першым лесарубам на ўсіх браканьерскіх вырубках на Паўночным Захадзе, першым гульцом у карты яшчэ з Карэйскай вайны; я быў першым нумарам, нават калі гарох палоў на гэнай «хіміі» клятай — таму я так мяркую, што калі ўжо наканавана звар’яцець, дык варта быць супэр-пупэр-псыхам. Скажы гэнаму Гардынгу, што альбо ён сустрэнецца са мной як мужык, альбо ён баязьлівы сабака-задавака, і тады хай пакідае горад да заходу сонца.

Гардынг яшчэ больш адкідваецца назад і закладае адзінцы за штрыфлі шпітальнага пінжака:

— Бібіт, скажыце гэтаму малакасосу Макмэрфі, што я сустрэнуся зь ім на калідоры апоўдні, і мы разьвяжам гэтую спрэчку раз і назаўжды ў двубоі нашых палкіх лібіда. — Гардынг намагаецца гаварыць працяжна, як Макмэрфі; гэта гучыць сьмешна яго тонкім задыханым голасам. — Вы можаце яго таксама папярэдзіць, каб усё было па справядлівасьці, што я псыха-бацька-атаман гэтай палаты ўжо лічы два гады і што я найбольшы вар’ят з усіх, хто цяпер жыве на плянэце Зямля.

— Містэр Бібіт, вы можаце папярэдзіць гэнага містэра Гардынга: я такі шызік, што, трэба прызнацца, на прэзыдэнцкіх выбарах галасаваў за Айзэнгаўэра.

— Бібіт! Скажыце містэру Макмэрфі: я настолькі вар’ят, што галасаваў за Айзэнгаўэра двойчы!

— А вы адразу ж адкажыце містэру Гардынгу, — Макмэрфі кладзе рукі на стол, нахіляецца і сьцішае голас, — я настолькі вар’ят, што маю намер зноў галасаваць за Айзэнгаўэра ў ліс­тападзе.

— Здымаю капялюш, — кажа Гардынг, схіляе галаву і паціскае Макмэрфі руку. У думках я не сумняваюся, што Макмэрфі перамог, але я ня ўпэўнены, у чым.

Усе астатнія вострыя кідаюць свае ранейшыя заняткі і ўжо вальней набліжаюцца да Макмэрфі, каб паглядзець, што гэта за чалавек. Ніколі раней у палаце не было нікога падобнага. Яны пытаюцца, адкуль ён і чым займаецца, пытаюцца так, як я раней ніколі ня чуў. Ён кажа, што цалкам адданы сваёй справе. Кажа, што быў простым валацугам і бадзяжным лесарубам, перш чым яго забралі ў войска і паказалі, у чым ягонае пакліканьне; так як некаторых навучылі махляваць, а некаторых лынды біць, яго навучылі гуляць у покер. З таго часу ён усур’ёз прысьвяціў сябе азартным гульням на ўсіх узроўнях. Проста гуляць у покер, заставацца нежанатым і жыць там, дзе хочацца і як хочацца, калі людзі дазволяць, «але ж вы ведаеце, як грамадзтва перасьледуе людзей, адданых сваёй справе».