Выбрать главу
Бывала, прозвішчы Давэйкі і Дамэйкі Пазбльггвалі не раз, змяшалі ў вузел нейкі, Са шкодаю для іх. Вось выбараў парою Сябры Давэйкі, стоячы за ім гарою, Шапнуць каму: „Глядзі, дай голас за Давэйку!“ А той, не ўчуўшы, галасуе за Дамэйку. Аднойчы на банкеце тост узняў Рупейка: „Віват, Дамэйка!“ Іншьш выдала: Давэйка! Дык закрьгаалі гучна, але бесталкова, Па-свойму паўтарыўшы кінутае слова.
Раз горш бьиіо. У Вільні нейкі шляхціц п’яны З Дамэйкам біўся шабляй і панёс дзве раны. Пасля той шляхціц, едучы, відаць, дадому, Выпадкам стрэў Давэйку недзе ля парома. І вось, калі абодва ехалі Вялейкай, Пытае той: „Ты хто?“ Ён адказаў: „Давэйка“. А той рапіру выняў моўчкі з-пад кірэйкі: Чах, чах! і за Дамэйку вус адсек Давэйку.
А ўрэшце ўжо, ўсё роўна як на завяршэнне, Яшчэ такое падключылася здарэнне: Ў аблаве, побач стоячы, на радасць ліху, Стралялі цёзкі ўдвух зараз у медзвядзіху, І тая ўмомант павалілася без духу, Але ўжо несла перш з дзесятак куль у бруху. З адным калібрам стрэльбаў шмат было ў аблаве, Дык хто забіў? Як тут рашыць, чыёй быць славе?
А тут яны крычаць: „Даволі нам цягацца! Ці Бог, ці чорт злучыў нас — трэба разлучацца! Нас двух, як сонца два, відаць, зашмат на свеце!“
Дык шаблі ў рукі і становяцца на меце. Тут шляхта ўся ўгаворвае іх, просіць, годзіць, А злосць на іх тьш часам штораз горш находзіць, Дык шаблі кінупі, схапілі пісталеты. Мы ў крык, што зблізілі яны занадта меты! Яны тады, на злосць нам, пакляліся здуру Страляцца дула ў дула! — праз мядзведзя скуру. Стралялі вельмі добра. „Секундуй, Грачэха!“ „Я зтодзен, — ім кажу, — ўраз будзе вам пацеха: Няма ’шчэ ямы. Ды падумайце ж вы самі, І ў бойцы трэба быць людзьмі, не разнікамі. Збліжацца годзе, бачым, што няма ў вас страху. Ці ж баіцеся, каб не даць часамі маху? Паслухайце мяне: ну згода, што на пісталеты, Ды толькі не з бліжэйшай, ні з далейшай меты, Як праз мядзведзя скуру — будзь тут ваша воля! Я сам яе расцягваць буду сярод поля І вас парасстаўляю. На хвасце мядзведзя Вы станеце, а вы на носе, мой суседзе“. — „Мы згодны! Дзе? Калі?“ — „Чуць свет — карчма над Ушай“. Я ўзяў Віргілія: як быць з той калатушай?»
Тут крык спьюіў апавяданне, бо з-пад коней Шмыгнуў шарак. Вось Сокал з Кусым у пагоні! Хартоў узялі на аблаву, бо дарогай, Вяртаючыся, ў полі можна стрэць касога. Харты ішлі ля коней і ледзь зайца ўчулі, За ім адразу без цкавання сіганулі. Асэсар з Рэентам хацелі конна скочыць, Ды Войскі крыкнуў: «Стоп! Хай кожны з месца сочыць! Нікому нават крокам рушыць не дазволю — Адгэтуль добра бачьш: заяц верне к полю». А заяц, чуючы пагоню ад дарожкі, Скакаў у поле; вушы склаў, як сарна рожкі, І над раллёй пабліскваў, вьшягнутьг ў струнку. У сіле лап сваіх шукаючы ратунку, Здавалася, што да зямлі ледзь дакранаўся, Як ластаўка, цалуючы ваду, ўзвіваўся. За зайцам — пьы, харты — за пылам, і ляцела Праз поле гэта дзіўнае даўгое цела, Як быццам прапаўзаў гад злосны і заўзяты: Дзе заяц — галава, а шыя — пыл узняты, Сабакі — хвост двайны рухомы і кудлаты.
Асэсар з Рэентам, стрымаўшыся ля куста, Глядзяць без духу. Рэент пабялеў, як хуста, Бляднее і Асэсар — што там за падзея? Убачылі, што вуж чым далей, тым даўжэе, Што рвецца напалам, што не зрасціся гаду, Што галава пад лесам, а хвасты — дзе ззаду! Мільгнула галава яшчэ раз пад навесам Лясным і знікла, хвост пакінуўшы пад лесам.
Сабакі, так абдураныя непрыемна, Шукалі, быццам абвіняліся ўзаемна, Пасля вярнуліся назад павольным крокам, Стуліўшы вушы і хвасты, з прьггухшым зрокам. Прыбегшы, з сораму вачэй падняць не смелі І не збліжаліся к панам, а воддаль селі.