І на гарод глядзеў. Там не было нікога,
Ды вось яму здалося, быццам у акенцы
Ізноў мільгнула штосьці ў беленькай сукенцы,
І нешта лёгкае зляцела ў зеляніну
I, прашмыгнуўшы цераз грады, праз хвіліну
Паміж зялёнымі свяцілася гуркамі,
Як свеціць промень сонца, трапіўшы часамі,
З-за хмар на крэмень палявы ў заранай скібе
Ці ззяе між травы ў вады маленькай шыбе.
Граф злез з каня, адправіў слуг, што сталі ззаду,
А сам пачаў крадком скіроўвацца ў бок саду.
Знайшоў дзіру ў паркане і не без напору
Праціснуўся ў гарод, як воўк які ў абору.
Няшчасцем закрануў куст агрэсту сухога.
Гароднічка спужалася, і хоць нічога
Вакол сябе не ўбачыла, ды ў момант вока
Ускочыла і апынулася далёка.
А Граф між шчаўя конскага, паміж павою
Праз лапушыную густэчу поўз травою,
Скакаў, як жаба, і, падкраўшыся ўжо блізка,
Заўважыў від цудоўны ў ясных сонца бліках.
Раслі ў той палавіне саду вішні зрэдку,
А паміж імі мешанка на ўсім палетку:
Пшаніца, кукуруза, боб, ячмень вусаты,
Гарошак, проса, кветкі, рад кустоў пукатых
Гародчык гэты зрыхтавала ахмістрыня,
Калісьці слаўная ў акрузе гаспадыня,
Какошніцкая, з дому Ендыкавічанка,
Для свойскіх птушак. Гэта вось дзялянка -
Адкрыцце цэлае. Той спосаб беззаганны
Спярша быў толькі ёй самою скарыстаны
І найбліжэйшымі сяброўкамі ў сакрэце,
Аж покуль каляндар не раструбіў па свеце
Пра "Спосаб супроць шулякоў, або Сакрэты
Гадоўлі свойскай птушкі" - пра гародчык гэты.
Дык вось ледзь толькі певень, вартаўнік кашлаты,
На месцы стаўшы з дзюбаю ўгару паднятай
І грабяністы чуб звярнуўшы трохі бокам,
Каб тым лягчэй нацэліцца ў нябёсы вокам,
Заўважыць дзесьці ў хмарах ястраба цень буры
І ўскрыкне - ўміг хаваюцца ў садочак куры,
А нават гусі, павы, і лятуць ад страху
У сховак гуртам галубы з крутога даху.
Цяпер быў без драпежнікаў блакіт высокі,
Ён толькі дыхаў жарам сонечнае спёкі,
Дык птушкі халадок знайшлі ў сваім садочку,
Ляжаць на мураве, купаюцца ў пясочку.
Сярод галоў птушыных у высокім зеллі
Галоўкі дробныя дзіцячыя бялелі
І шыйкі голыя да плечак. З дзецьмі тымі
Была дзяўчына з валасамі больш даўгімі.
За дзетварой сядзеў паўлін. Нібы ў вясёлцы,
Свяціліся ў яго хвасце кругі і колцы.
Галоўкі дзетак на тым фоне цёмна-сінім
Блішчэлі асабліва, быццам на карціне,
Абведзеныя кругам воч паўліных гожа,
Што, як вяночак з зор, прасвечвалі між збожжа,
Між палак кукурузных, распусціўшых коскі,
Між траў ангельскіх, маляваных у палоскі,
І між каралаў шчыру, што з зялёным слязам
І колеры, і формы скрыжавалі разам,
Як быццам срэбра з золатам пераплялося,
Накшталт заслоны лёгкай з кветак, траў, калосся.
Над гушчаром бадылля, кветак, зеляніны
Узняўся балдахін імглісты матыліны -
Рой лёгкіх бабак, што трасуць на небе сінім
Празрыстым светлым крыллем, быццам павуцінне.
Калі яны ў паветры ўюцца лёгкім пухам,
Хоць бзыкаюць, здаецца, што вісяць без руху.
Дзяўчына ўзмахвала пучком уверх узнятым,
Як быццам з пер'я страўса, веерам багатым,
Падумаў бы, што ім дзяцей абараняла
Ад залатога матылёў дажджу. Трымала
Апроч таго ў другой руцэ прадмет якісьці
І дзецям па чарзе давала піць ці ўгрызці
Таго чагосьці залацістага крутога,
Падобнага зусім да Амальтэі рога.
Хоць так занятая, а ўсё ж не давярала
Кусту, што шалясцеў, і ў той бок пазірала.
Не ведала, што вораг абышоў здалёку
І вужам праз загоны поўз з другога боку.
Вось выскачыў з былля. Убачыла - быў блізка,
Праз град чатыры мо, і кланяўся ёй нізка.
Дык адвярнулася, рукамі узмахнула
І спуджанаю краскай з месца пырханула,
Ступнямі лёгкімі мільгнуўшы над гародам.
Тут дзеці, спуджаныя Графа надыходам
І ўцёкамі дзяўчыны, крыкнулі трывожна.
Пачула, зразумела, што ніяк не можна
Дзяцей малых пакінуць у перапалоху.
Вярталася назад, збліжалася патроху,
Як неахопны дух, прыкліканы закляццем.
Падбегла да найбольш крыклівага дзіцяці,
Прысела да яго, туліць да ўлоння стала,
Другое гладзіла, суцішвала ласкава.
Памалу сціхлі ўсе, галоўкі затулілі
У яе падол, як птушаняты маці ў крыллі.
Яна тады прамовіла: "Ну ці ж прыгожа
Крычаць так? Вас спалохацца пан гэты можа.
Пан страшыць не прыйшоў, не старац ён хаджалы,
А госць, пан добры, гляньце - вунь які удалы".
І глянула сама. Прыемна Графу стала,
Ён усміхнуўся ёй за ўсе яе пахвалы.