Міхась. Бывай, Люба.
Люба. Нічога, Міхаська, трымайся, буду чакаць.
Альжбета. А божачкі! Закавалі. (Плача.)
Адась. Пакуль паны будуць — торбы і турмы не пазбегнеш.
Заслона.
АКТ ТРЭЦІ
Карціна чацвёртая
Той жа пакой у доме Лабыша. Каля ўваходных дзвярэй пры левай сцяне па-ранейшаму стаіць канапа. Уздоўж задняй і правай сцен — сталы з гарэлкай і закускай. На канапе сядзіць Яніна і горка плача, выціраючыся насоўкай. Каля сталоў пахаджваюць Лабыш, Марыля, Надзя і Янук. Уваходзіць Анатоль. Ён у чорным касцюме.
Анатоль. Ну, ужо і малады едзе, чуваць. Музыка аж разлягаецца.
Яніна. А божачкі, а міленькія! Што ж мне рабіць цяпер? Дзе ж мне дзецца?
Лабыш (да Янука). Дык рыхтуйся, сваток, прыданых сустракаць. (Да Марылі.) І ты, сваціца, знай сваю справу.
Марыля. У мяне ўсё гатова.
Яніна. Нашто ж я на свет нарадзілася, няшчасная? Чаму ж мяне, маленькую, хвароба не скасіла якая? Для чаго ж мне жыць зараз? (Плача.)
Янук (да Лабыша). Не ведаю, як і сустракаць нам тых прыданых, калі тут ракой слёзы льюцца. (Глядзіць на Яніну.)
Лабыш. А каб ты здароў быў, сваток! Няўжо ж ты за свой век не прывык яшчэ да бабскіх слёз.
Янук. Не, мілыя, яшчэ не бачыў я, каб так маладая плакала. Яна ж галосіць, нібы са светам развітваецца.
Лабыш. Дзяўчыне ж трэба са слязьмі замуж выходзіць. Калі каторая, кажуць, на вяселлі сваім не плача, дык потым замужам адплача тое.
Яніна. Каб мяне аддавалі за Лявона, то я і не думала б плакаць.
Анатоль. Што пра таго злачынца думаць: яму ўжо не вярнуцца з турмы жывому.
Надзя. А суда яшчэ не было, так што невядома, колькі прысудзяць. (Ідзе ў суседні пакой.)
Янук. Пакуль суд, здароўе ўсё вымуць.
Чуюцца ржанне коней, звон бразготак і музыка.
Анатоль. Прыданыя на двары ўжо.
Яніна. Усё роўна не буду жонкай Ганецкага.
Янук. Дык што нам рабіць? Пачынаць вяселле ці дахаты ісці?
Марыля. Але радня пазбіралася, суседзі, і ходзяць усе па двары, як непрыкаяныя.
Анатоль. Ёй, відаць, прыемна народ круціць. (Выходзіць.)
Лабыш (да Яніны). Досыць хліпаць тут! Замры! (Ідзе ў суседні пакой.)
Марыля (да Янука). Ідзі па каравай, а я па ручнік пайду.
Янук і Марыля ідуць у суседні пакой. Уваходзіць Ляснічыха.
Ляснічыха. Да пачуе цябе гасподзь у дзень пячалі і абароне цябе імя бога.
Яніна. Прыйшлі ўсё-такі, не падвялі… А ці ж прынеслі тое, што я вас прасіла?
Ляснічыха. А плата?
Яніна. Вось вам. (Здымае з сябе залаты крыжык.) Хопіць гэтага?
Ляснічыха. А ён з чыстага золата?
Яніна. З чыстага. Там проба, глядзіце, ёсць.
Ляснічыха (паглядзеўшы яшчэ раз на крыжык). Ну, дык трымай насоўку.
Яніна падстаўляе насоўку, і Леснічыха штосьці сыпле ёй у насоўку з паперкі.
Яніна. А з чым прыняць гэта, скажыце?
Ляснічыха. З гарэлкай, і не бойся, як заснеш усё адно.
Яніна. Вельмі дзякую вам. Вы мяне выратавалі. Цяпер я іх не баюся.
Голас знадворку. Гой, гой, вяселле да пятніцы!
Ляснічыха. Ужо і прыданыя ў хату ідуць. Спасі госпадзі, бо не стала праведнага паміж сынамі чалавечымі.
Ляснічыха выходзіць. З суседняга пакоя ў гэты час уваходзяць Лабыш, Янук з караваем, спечаным у выглядзе сонца, і Марыля з ручніком.
Лабыш. О, нешта ж нядобрае будзе: Ляснічыха на вяселле зайшла.
Янук (перахрысціўшыся). От, глупства гэта! Дасць бог, і як найлепей усё абыдзецца.
Марыля (да Яніны). А ты ўжо не плачаш, ягадка?
Яніна. Што з таго плачу майго, калі на яго ніхто ніякай увагі не звяртае. Не буду больш і твару свайго слязьмі псаваць.
Уваходзяць дзед Струкач, Альжбета, Люба і іншыя вясковыя жанчыны і дзяўчаты.
Дзед Струкач. Добры дзень у хату!
Лабыш. Хто з просам, а хто першы з носам.
Дзед Струкач. А я не прыйшоў вашай гарэлкі напіцца, паглядзець прыйшоў.
Лабыш. Няўжо ж ты за свой век яшчэ мала вяселляў бачыў?