З’яўляецца Базыль.
Базыль (здалёку крычыць). Бальшавікі ідуць. Чулі?! Я з горада цяпер. У паноў ад страху ўсе блохі падохлі! Хто куды ўцякаюць. Што там робіцца, братцы!
Люба (кідаецца на шыю Надзі). Надзька!
Надзя (абдымаючы Любу). Любка!
Марыля. Пайду людзям казаць. (Выходзіць.)
Альжбета. Мужчынкі! То, можа, мне ўжо і Максіма выпусціць можна? А то ён у саломе, як пацук, сядзіць.
Базыль. Выпускай на сонца, на паветра!
Альжбета выходзіць.
Янук. А што ты, дзядзька Струкач, не радуешся?
Дзед Струкач. Цьфу, каб вы папухлі, таўстапузыя! Дваццаць гадкоў у мяне адабралі. (Устае.)
Смех.
Што вы рагочаце, як жарабцы? Вам толькі жыць цяпер, а мне ўжо паміраць пара. (Адыходзіць.)
З’яўляюцца Максім і Альжбета.
Максім (жмурачыся на сонца). Здаровы, братцы.
Базыль. Здароў, здароў, Максім.
Вітаюцца.
Альжбета. Надзя, дачушка, хадзі памажы ў хаце прыбраць. Гэта ж свята находзіць такое!
Люба. І я пайду дапамагу вам.
Альжбета, Надзя і Люба выходзяць.
Янук. Насядзеўся нябось.
Максім. Але, колькі дзён сонца не бачыў.
Базыль. Ну, цяпер можаш супакоіцца. Няхай паны ўжо хаваюцца.
Янук. Ага, няхай Ганецкі ў салому лезе.
Максім. А ён яшчэ тут?!
Базыль. Зямля яго ведае? Можа, і ўцёк куды, гад.
Максім. Хадзем паглядзім.
Мужчыны адыходзяць. Нейкі момант на вуліцы пуста, потым з’яўляецца Міхась. З варот насустрач яму з вядром у руках выходзіць Надзя.
Надзя. Міхась!
Міхась. Добры дзень, Надзя.
Надзя (упусціўшы вядро). Любка! Міхась дома!
Чуецца радасны крык Любы, затым бяжыць яна сама. Дабегшы да Міхася, спыняецца ў разгубленасці.
Міхась. Здарова, Любка.
Люба. Міхась! (Кідаецца яму на шыю.)
Міхась. Што, прачакалася?
Люба. Во, сам ведаеш.
Надзя. А дзе ж Адась?
З’яўляецца Альжбета.
Альжбета. Выпусцілі?! Здароў, сынок! А дзе ж Адась мой?
Міхась. Добры дзень, цётка. Не бядуйце, за мной ідзе. Там людзі затрымалі яго.
Надзя (паглядзеўшы ўздоўж вуліцы). Вунь ён ідзе! (Бяжыць у той бок.)
Міхась (да Любы). Ну, як ты жыла тут?
Люба. Пра цябе ўсё думала… Але я верыла, што ты вернешся.
З’яўляюцца Адась з Надзяй, трымаючыся за рукі, Лявон і сяляне.
Міхась. Ну, цётка, сустракай госця.
Адась. Добры дзень, мама.
Альжбета. Здароў, сынок. (Цалуе яго.)
Адась. Добры дзень, Люба.
Лявон падыходзіць да Альжбеты і цалуе ёй руку.
Альжбета. Здароў, Лявонка. Не дачакалася цябе Яніна.
Лявон. Я ведаю.
Раздаюцца стрэлы і крык: «Трымайце яго! Трымайце!»
Альжбета. Што такое?
Бяжыць Ганецкі, адстрэльваючыся.
Лявон. Стой, шаноўны пане! (Ударае Ганецкага па руцэ і выбівае ў яго рэвальвер.) Мы з табою расквітаемся. (Валіць яго на зямлю.)
Прыбягае Максім.
Максім (падняўшы з зямлі рэвальвер). Папаўся, сабака! Ад нас ты нідзе не схаваешся.
З’яўляюцца Янук і Базыль.
Базыль. Цяпер мы яго ажэнім, каб па ім вошы жаніліся, вырадак!
Ганецкі. Яшчэ вы пакаецеся за свае грахі. Не думайце, што ўжо ў рай папалі.
Лявон. Што будзем рабіць з гадам?
Міхась. Павесіць яго зараз жа.
Янук. Не, пачакаем парадку новага.
Адась. Правільна. А пакуль што запрыце ў свіран да каго.
Янук. Можна да мяне ў свінушнік, там не вельмі гразка — па калені ўсяго.
Базыль. А ён свінскай пароды, дык яму там і месца.
Максім (наставіўшы на Ганецкага рэвальвер). Уставайце, пан Ганецкі.
Ганецкі (устаючы). Хамы! Галата!
Лявон. Пойдзем, чысцёха, пойдзем.
Максім і Лявон выводзяць Ганецкага. З’яўляецца жабрак.
Жабрак. Са святам вам, людцы добрыя! З вялікім і радасным днём! З вясною, што ўвосень прыйшла да нас!