Выбрать главу

– Pan nie żyje – wyjaśnił mu jeden z szeregowców. Doktor Daneeka poderwał gwałtownie głowę z urazą i niedowierzaniem.

– Co to ma znaczyć?

– Pan nie żyje – powtórzył drugi. – Pewnie dlatego jest pan taki zimny.

– Tak jest. Widocznie był pan nieżywy już od dawna, tylko nie poznaliśmy się na tym.

– Co wy tu, do cholery, wygadujecie? – zapiał doktor Daneeka przenikliwie, czując, jak ogarnia go lodowate przeczucie nadciągającego nieuniknionego kataklizmu.

– To prawda – powiedział jeden z sanitariuszy. – Zgodnie z dokumentami pan poleciał z McWattem, żeby zaliczyć sobie godziny w powietrzu. Ponieważ nie wyskoczył pan ze spadochronem, więc musiał pan zginąć w samolocie.

– Tak jest – dodał drugi. – Powinien pan być zadowolony, że w ogóle ma pan temperaturę.

Doktor Daneeka miał kompletny zamęt w głowie.

– Czy wyście powariowali? – spytał. – Poskarżę się na wasze zachowanie sierżantowi Towserowi.

– To właśnie on nam o tym powiedział – odezwał się gus albo Wes. – Departament Wojny powiadomi pańską żonę.

Doktor Daneeka jęknął i wybiegł z ambulatorium, żeby zaprotestować u sierżanta Towsera, który cofnął się przed nim z odrazą i poradził mu, żeby w miarę możności nie pokazywał się ludziom na oczy, dopóki nie zapadnie decyzja, co począć z jego szczątkami doczesnymi.

– Wiesz, on chyba naprawdę nie żyje – głosem pełnym szacunku wyraził swój żal jeden z sanitariuszy. – Będzie mi go brak. To był zupełnie miły gość, nie uważasz?

– Niewątpliwie – przyznał ze smutkiem drugi. – Choć jestem zadowolony, że ten kutasina zginął. Miałem już powyżej uszu tego ciągłego mierzenia mu ciśnienia.

Pani Daneeka, żona doktora Daneeki, nie była zadowolona, że doktor Daneeka zginął, i naruszyła nocną ciszę Staten Island rozpaczliwymi krzykami i zawodzeniem, kiedy dowiedziała się z telegramu Departamentu Wojny, że jej mąż zginął na polu chwały. Kobiety przychodziły ją pocieszać, a ich mężowie składali kondolencje przez telefon i mieli w głębi serca nadzieję, że wkrótce przeprowadzi się gdzie indziej, uwalniając ich od obowiązku nieustannego współczucia. Biedna kobieta chodziła zupełnie nieprzytomna prawie przez tydzień. Powoli zdobyła się na bohaterski wysiłek zmierzenia się z najeżoną straszliwymi problemami przyszłością jej i dzieci. Kiedy już zaczęła przyzwyczajać się do myśli o swoim nieszczęściu, zwalił się jak grom z jasnego nieba listonosz przynosząc list zagraniczny z podpisem jej męża, zaklinający ją na wszystko, aby nie wierzyła żadnym złym wiadomościom na jego temat. Pani Daneeka osłupiała. Daty na liście nie mogła odcyfrować. Pismo było drżące i pośpieszne, ale styl przypominał jej męża i melancholijny, użalający się nad sobą ton też był znajomy, choć bardziej ponury niż zwykle. Pani Daneeka nie posiadała się ze szczęścia i nie mogąc powstrzymać łez radości po raz tysięczny całowała pomięty, brudny wojskowy papier listowy. Czym prędzej wysłała do męża radosną kartkę z prośbą o szczegóły oraz telegram informujący Departament Wojny o pomyłce. Departament Wojny odpowiedział jej urażony, że nie ma żadnej pomyłki i że padła niewątpliwie ofiarą żartu jakiegoś sadystycznego maniaka z eskadry męża. List do męża wrócił nie rozpieczętowany ze stemplem: “Poległ".

Pani Deneeka została po raz drugi wdową, ale tym razem jej smutek złagodziło nieco zawiadomienie z Waszyngtonu, że jest jedyną spadkobierczynią wojskowej polisy ubezpieczeniowej męża na dziesięć tysięcy dolarów, która to suma zostanie jej wypłacona na każde żądanie. Wiadomość, że dzieciom i jej samej nie zagraża śmierć głodowa, wywołała na twarzy pani Daneeki dzielny uśmiech i stała się punktem zwrotnym w jej cierpieniach. Następnego dnia Urząd do Spraw Weteranów poinformował ją, że w związku ze zgonem męża przysługuje jej miesięczna renta do końca życia oraz zasiłek pogrzebowy w wysokości dwustu pięćdziesięciu dolarów. Do pisma załączony był czek na powyższą sumę. Stopniowo, nieubłaganie przyszłość rysowała się w coraz jaśniejszych barwach. W tym samym tygodniu nadszedł list z Ubezpieczalni Społecznej stwierdzający, iż na podstawie dekretu o ubezpieczeniu na starość i od śmierci współmałżonka należy jej się comiesięczny zasiłek dla niej i pozostających na jej utrzymaniu dzieci do lat osiemnastu oraz zasiłek pogrzebowy w wysokości dwustu pięćdziesięciu dolarów. Na podstawie tych urzędowych dokumentów stwierdzających śmierć męża zażądała wypłacenia jej trzech polis ubezpieczeniowych na życie po pięćdziesiąt tysięcy dolarów każda, jakie doktor Daneeka pozostawił; jej żądanie zostało uznane i szybko zrealizowane. Każdy dzień przynosił nowe niespodziewane bogactwa. Kluczyk do sejfu naprowadził ją na czwartą polisę ubezpieczeniową na życie o wartości pięćdziesięciu tysięcy dolarów oraz osiemnaście tysięcy dolarów w gotówce, od których nigdy nie zapłacono podatku i nigdy nie trzeba go będzie zapłacić. Loża braterska, do której należał doktor Daneeka, dała jej miejsce na cmentarzu. Drugie bractwo, którego był członkiem, przysłało jej dwieście pięćdziesiąt dolarów zasiłku pogrzebowego. Oddział zrzeszenia lekarzy dał jej zasiłek pogrzebowy w wysokości dwustu pięćdziesięciu dolarów.

Mężowie przyjaciółek zaczęli z nią flirtować. Pani Daneeka była wprost zachwycona takim obrotem rzeczy i ufarbowała sobie włosy. Jej fantastyczne bogactwo nadal rosło i musiała sobie codziennie przypominać, że wszystkie te setki tysięcy dolarów nie są warte złamanego grosza bez męża, z którym mogłaby wspólnie korzystać ze szczęścia. Zdumiewało ją, że tyle różnych organizacji chce przyczynić się do pochowania jej męża, który tymczasem u siebie na Pianosie przeżywał okropne chwile usiłując utrzymać się na powierzchni, i dręczony najczarniejszymi przeczuciami zastanawiał się, dlaczego żona nie odpowiedziała na jego list.

Doktor Daneeka stwierdził, że jest poddany w eskadrze ostracyzmowi i że lotnicy przeklinają jego pamięć najgorszymi słowami za to, że dostarczył pułkownikowi Cathcartowi pretekstu do zwiększenia liczby obowiązkowych lotów. Dokumenty świadczące o jego śmierci mnożyły się jak insekty i potwierdzały się nawzajem ponad wszelką wątpliwość. Nie dostawał pensji ani bonów żywnościowych do stołówki i żył wyłącznie dzięki filantropii sierżanta Towsera i Mila, mimo iż obaj uważali go za zmarłego. Pułkownik Cathcart nie chciał go przyjąć, pułkownik Korn zaś dał mu znać za pośrednictwem majora Danby'ego, że każe natychmiast spalić jego zwłoki, jeżeli tylko odważy się pokazać w sztabie grupy. Major Danby wyznał, że w sztabie są wściekli na wszystkich lekarzy z powodu doktora Stubbsa z eskadry Dunbara, niechlujnego lekarza o zwichrzonych włosach i obwisłym podbródku, który z rozmysłem, prowokacyjnie uprawiał podstępny sabotaż i zwalniał od lotów wszystkich mających za sobą sześćdziesiąt akcji bojowych, na odpowiednich formularzach, które sztab grupy z oburzeniem odrzucał, zaliczając z powrotem zdezorientowanych pilotów, nawigatorów, bombardierów i strzelców do personelu walczącego. Morale eskadry obniżyło się gwałtownie, a Dunbara trzymano pod stałym nadzorem. W sztabie grupy byli zadowoleni, że doktor Daneeka zginął, i nie mieli zamiaru żądać nikogo na jego miejsce.

W tych warunkach nawet kapelan nie mógł wskrzesić doktora Daneeki. Panika ustąpiła miejsca rezygnacji i doktor z każdym dniem coraz bardziej upodabniał się do chorego gryzonia. Worki pod jego oczami pociemniały i opustoszały, i snuł się bez celu w mrokach jak wszędobylski upiór. Nawet kapitan Flume cofnął się ze strachem, kiedy doktor Daneeka poszedł do lasu szukać u niego pomocy. gus i Wes bezlitośnie nie wpuszczali go do ambulatorium, nie miał więc nawet termometru na pocieszenie i wtedy, dopiero wtedy uświadomił sobie, że właściwie z każdego punktu widzenia jest nieboszczykiem i że musi coś w tej sprawie zrobić cholernie szybko, jeżeli w ogóle chce mieć nadzieję ratunku.