Купляў я за гэтую манэту
нянавісьць.
Купляў за яе
славу.
Нават каханьне
купляў я за яе.
Ды кожны раз
вярталася да мяне мая манэта...
Прыйду на дзьвінскі бераг
пасьля паводкі,
запытаюся ў сябе самога:
дзеля чаго знайшоў ты ў маленстве
гэтую манэту?
Эпітафія маёй котцы
Цябе звалі Бася,
а цалкам — Басота
(1992—1995),
і я магу прызнацца,
што любіў цябе значна больш,
чым абсалютную большасьць
вядомых мне дзьвюхногіх істотаў.
(Тлумачэньні прагучаць пераканаўча,
але банальна.)
Я складаў табе
пацьверджаныя сумнеўнымі пячаткамі
радаводы —
ад стрыечнай сястры
коткі бэльгійскае каралевы
і ад бабулі ўлюбёнага ката
далай-ламы.
Я выдумляў табе
экзатычныя пароды —
ад тыбэцкай барсістай
да радзівілаўскай белагрудкі,
якою ты афіцыйна лічылася
апошнім часам,
хоць была ўсяго толькі
дачкою вясковае рыскі,
якая падгуляла
з тутэйшым сібірскім эмігрантам.
Ты церлася аб ногі маіх таямніцаў
і даверліва ўладкоўвалася
ў іх на каленях.
Нажлукціўшыся віна,
я чытаў табе свае вершы,
абзываючы знаёмых творцаў
графаманамі і ананістамі,
а ты,
круцячы вавёрчыным хвастом,
глядзела на мяне дакорліва,
як жонка.
Рыжы дваровы кот
залазіў на таполю
да вышыні чацьвертага паверху,
ты ўскоквала на парэнчы гаўбца,
і вы маглі гадзінамі
неадрыўна глядзець адно на аднаго
лімонавымі вачыма.
Гэта быў твой першы раман.
Ты любіла сядзець паміж кніжак
на маім пісьмовым стале,
беспамылкова займаючы сваю нішу
ў паставе вусатага сьфінкса,
пільна ўглядаючыся
ў мае сінія герогліфы і
старанна прыціскаючы
трохкалёрнаю лапкай
кожны сьпісаны аркуш.
Ты памерла
на пыльным гарышчы
сярод польскіх падручнікаў
і заходнебеларускіх календароў.
(Маючы ахвоту,
у тваім сконе лёгка знайсьці
нешта сымбалічнае.)
Магчыма, у астатняе імгненьне
ты ўспомніла
пра мяне.
Згадка пра мора
Калі зрастуцца
нашы нэрвовыя валаконцы,
калі мае леўкацыты
пабягуць па тваіх хрызалітавых жылках,
калі салёныя рукі
ператворацца ў плаўнікі
і
мы сьлізганём
у аквамарынавыя глыбіні,
з тэрасы ўвойдзе
паважная чайка і,
нахіліўшы набок галаву,
строга прамовіць:
запомніце гэты дзень,
сёньня —
сьвята найкарацейшага ценю.
Оксфард
Ад пэргамінавай готыкі
і ад завеі
над зьдзіўленымі нарцысамі
кружыцца галава,
і ёсьць рызыка
небясьпечна адхіліцца ад курсу,
пагатоў
глуха маўчаць пра Беларусь
навігацыйныя мапы
Бадлэйнскай бібліятэкі,
дзе зь сёньняшняга дня
будуць пыліцца
дзьве мае кніжкі пра Полацак.
Арыенцірам можа стаць
тваё імя,
напісанае вярбовым дубчыкам
на белым ходніку, —
толькі яго
імгненна схрумстае
памаранчавы сьнегаўборачны вусень.
Дзеля пэўнасьці
гэты арыенцір
лепей надрапаць
на стальніцы,
высьлізганай лакцямі
дзесяці студэнцкіх пакаленьняў,
што пасьля гулкіх аўдыторыяў
спасьцігалі горкую мудрасьць
пад нізкай стольлю
піўніцы «White Horse»,
а па-нашаму проста «Белы Конь»,
дзе кірыліца
ўжо адваявала сабе пляцдарм
у выглядзе
папулярнага расейскага слова
з трох літар.
Па галерэях Крайстчорч-каледжу,
палохаючы японскіх турыстаў,
бадзяецца дух
Льюіса Кэрала.
У засьнежаных лугах
мільганецца духам Алісы
вохрыстая лісіца.
Лёндан
вынырне з завірухі
мокрай няўтульнасьцю
дыкензаўскіх паралелепіпэдаў.
Тэмза
разам з душою
будзе перажываць
пэрыяд адліву,
а на ўскраіне ночы
прысьніцца ангельскамоўны сон:
я буду гувэрнэрам
малалетняга лорда
і пад сьпеў ранішніх драздоў
з асалодаю адлупцую яго
за нявывучаныя правілы
напісаньня «ў».
Цягнік
Дзіўны цягнік
спыняецца штоночы
на нашым ліпнёвым паўстанку:
сьвецяцца вокны,
ды не відаць людзей за імі.
Там нікога няма,
шэпчаш спалохана ты
і завешваеш вакно фіранкаю.
Мы з табою —
апошнія людзі на сьвеце.
Чакае цягнік,
нібы лёс,
вабіць, як бездань,
сьветлай сваёй пустэчаю,
каб павезьці ў невараць.
Вусны ратуюць вусны,
цела ратуе цела,
душа ратуе душу.
Зьнікаем у полымі паратунку,
каб памерці разам
і разам уваскрэснуць.
Уваскрэсну на досьвітку:
сьпіць за вакном
студзеньскі горад,
чужое дыханьне
кранае шчаку.