Музыка з ваколіцаў Сыднэю
У старадаўнім парку
графаў Ельскіх
у апошнюю нядзелю кастрычніка
я сустрэў ліпу,
якая насамрэч
была зусім ня дрэвам,
а дыярыюшам
яшчэ аднаго нашага году
з дакладнай колькасьцю
падлічаных ветрам лісьцяў,
на авэрсах якіх
зьнікалі
ў замкнёным тунэлі
празрыстага даўкага часу
нашы закадзіраваныя
ў залацістых эпітэліях
дні —
дзень,
калі мы адкрылі ў мяне
рабацінку,
ўрачыста прысвоіўшы ёй
інтымнае імя,
як астраномы даюць імёны
невядомым зоркам;
дзень,
калі я зразумеў,
чаму лётаюць
Шагалавы закаханыя
(разгадку шукайце
ў анамаліях
віцебскага рэльефу);
дзень,
калі ты не пасьпела
адбараніцца ад мяне
ў паганскіх полацкіх лугах,
густа населеных
сылюрыйскімі кузуркамі,
якія...
Вохрыстыя рэвэрсы
прысьвячаліся нашым начам
і таму
занадта часта
заставаліся цнатлівымі,
нібы стос паперы
на стале ў памерлага ўвосень
паэта
з мухай-тапельніцай
у яго астатнім келіху,
аднак узгадай:
там занатаваныя
ноч,
калі мы любіліся
на зэбрастым мангальф’еры,
што ледзьве пасьпеў узьляцець
над расчараваным натоўпам гледачоў;
ноч,
па-над якою
вырабляў рызыкоўныя піруэты
двухмясцовы самалёцік,
здатны на доўгія бесьперасадачныя
рэйсы
ў экзатычныя краіны
паблізу тропікаў
Раку і Казярогу;
ноч,
калі ты сьвяцілася на прасьцінах
роўным матавым сьвятлом
вялікага цёплага сьветлячка
з падфарбаванымі віном
жаночымі вусікамі,
якія...
Сутоньвалася,
і пажоўклай чародкаю
раставалі ў часе
нашы непражытыя дні —
у горадзе,
дзе заўсёды цьвітуць каштаны,
а раку вартуюць
лятучыя патрулі
грудастых шэрых чапляў;
на высьпе
з антычным радаводам,
запісаным
у храмах Афрадыты Кіпрыды
мінойскімі пісьмёнамі;
на гістарычнай радзіме
качканосаў і кенгуру,
якіх мы будзем гадаваць
на ўласнай фэрме
ў ваколіцах Сыднэю,
слухаючы вечарамі музыку,
якая ўжо гучыць
у старадаўнім парку
графаў Ельскіх
у апошнюю нядзелю
кастрычніка.
Чатыры вятры
Чатыры вятры
прыляцяць да мяне
на другі дзень
Вялікадня,
і ў кожнага будзе
жаночае імя.
Усходні
будуць зваць
зусім банальна,
затое некалі ён атрымаў
пяшчотную мянушку,
якая чамусьці нагадвае
ласку.
Вецер з захаду
будзе мець
летапіснае імя
каралеўны
і прынясе водар
ранішняй кавы.
Паўдзённы вецер
мядова запахне
шыпшынавай кветкай
з скрыжаваньня
дзьвюх цёплых
сьцежак.
У паўночнага
будзе балцкае імя,
і маё сэрца зашчыміць, бо
я забуду яго,
а ўспомню толькі
стары невад,
набрынялы вільготным пахам,
што кропля за кропляю
сьцякае
ў салёныя сьляды
босых ножак.
Цэлы дзень
будуць кружляць вакол дому
чатыры вятры,
а ўвечары
апусьціцца зь неба
ласкавая вусьціш,
якую завуць
так, як цябе.
Архіўны ўік-энд
Ранішняя газэта,
аздобленая партрэтам
нізкалобага прэзыдэнта
зусім чужой краіны,
ў потнай лядоўні тралейбуса,
нямытая ад Вялікадня бамжыха,
дух сьмецьцевага кантэйнэру
ў іпастасі дымаватага ката
і ўсё астатняе
імгненна робяцца
архіўнымі адзінкамі,
сагрэтымі надзеяй на спатканьне
з уніклівымі мышамі
маёй памяці.
(Трохі супраціўляецца
адно прывакзальны ўладальнік
кардонкі з просьбаю ахвяраваць на хлеб,
накрэмзанай па-беларуску.)
Нядбайна забываючы
нумараваць фонды і вопісы,
я здаю ў архіўныя сутарэньні
патушаныя вокны
на дзявятым паверсе ў Полацку
і вокны
на розных іншых паверхах,
адкуль мне адкрываліся
краявіды з мэнтолавым пахам,
барокавыя валюты цьвілі
на сьценах сталінскага бараку
ў майстэрні майго сябра,
дзе нам пазіравалі
найпрыгажэйшыя жанчыны
дзьвінскага левабярэжжа,
якія даўно эмігравалі
ў Нафтаюганск, Тэль-Авіў
і Плешчаніцы;
прапахлыя смажанай цыбуляю
сухія ружы
на чужых кухнях;
паветраныя шары хрызантэмаў
у сьлізкіх вантробах
падземных пераходаў;
цацачны «Боінг»
польскай кампаніі «Lot»
над крыгаю Грэнляндыі;
здабытыя з футэркаў і сукенак,
да краёў поўныя жарсьцю
і фрыгідныя, як паўночныя малюскі,
жаночыя целы...
Пад ухвальную моўкнасьць
шызае птушкі мэлянхоліі,
што падарожнічае
на маім плячы,
бязь лішніх развагаў
сьпісваюцца ў архіў
мая правадніца
на жыцьцёвым шляху
зорка Мерак
у сузор’і Вялікага Возу,
твой марэлевы пасак
апэндыцыту,
нашая чадная прыморская карчомка
з штурвалам на дзьвярах,
адкуль мы вынесьлі,
акуратна загарнуўшы ў сурвэтку,
келіхі, нажы і відэльцы,
зьвязваючы сябе
яшчэ і агульным
крымінальным мінулым.
Дасканалы сьвет
люмінэсцэнтных лямпаў
і наваскаваных паркетаў
імкліва папаўняецца,
пагрозьліва заяўляючы
аб сваіх прэтэнзіях
на тэрыторыю будучыні, —
бо ты не прыйшла
і сёньня ў мяне
архіўны дзень.
Сьмяротная пагроза
гэтаму стваральнаму спакою
тоіцца на вітрыне
сустрэчнага супэрмаркету
ў абліччы
вузкаплечай і стройнай
пляшкі такайскага
(шызая птушка на плячы
ўстурбавана ўзмахвае
напудранымі крыламі),
вузкаплечай пляшкі,
падобнай да цябе
болей за любую дзяўчыну
з суботняга праспэкту
Францішка Скарыны
блакітнавокім букетам
маладога падступнага хмелю
твайго цела,
здольнага аднаўляць
тэксты палімпсэстаў,
на чыіх пэргамінах
я мог ператварыцца
ў архіўную адзінку з нумарам
і не чакаць цябе
на вуліцы твайго імя,
каб назаўтра
зноў непазьбежна ўспомніць
пра свой дыплём гісторыка
і досьвед архівіста.