Нахілюся над студняй,
каб убачыць самога сябе.
Глядзяць на мяне
з глыбіні
то сьветлагаловы хлапчук,
то сівабароды стары,
а часам
няма адлюстраваньня,
быццам не нахіліўся ніхто
над студняй.
Няўжо гэта я — хлапчук?
Няўжо гэта я — стары?
Няўжо гэта я —
адсутнасьць адлюстраваньня?
Бібліятэка імя Скарыны ў Лёндане
Вечар, які бавіш
удваіх з «Sarmatiae Europeae
descriptio...»,
MDLXXXI*
віцебскага камэнданта
Аляксандра Гваніні,
не вяшчуе нічога,
апрача ленаватай чародкі думак
пра ўвішнага італійца,
што з маўклівага дазволу Кліё
беспардонна сьпісваў
у свайго падначаленага
Мацея Стрыйкоўскага.
(Абвінавачаньне ў плягіяце
здымаецца з прычыны даўніны.)
Зялёны авал сьвятла
на велічным стале,
вартым штабу маршала Нэя,
дзе шарыкавая асадка
на месцы цяжэзнага каламара
з пазалочанымі музамі і гусіным пяром
выглядае як міні-спадніца
на шчадралюбных клубах
каралевы Боны.
Легкадумныя дыялёгі
з героямі гравюраў
на ломкіх аркушах in folio
колеру леташняй аўсянае саломы.
Вялікаму князю Альгерду
можна выказаць шчырае спачуваньне
(калі летапісцы, як зазвычай,
ня ўводзяць нас у зман),
што ён ня ведаў смаку
перабрадзілага вінаграднага соку.
У Віценя
ніхто не замінае запытацца
пра эпікурэйскія вусы
карчомнага заўсёдніка,
а яго мосьць Скіргайла
няхай узгадае, як полацкія месьцічы
прывязалі яго задам наперад
да старое кабылы.
Habent sua fata libelli** —
аздобленае пацінаю выслоўе
таксама гучыць легкаважна.
I раптам
ад паліцы з гатычнымі шрыфтамі
вее трывожны ветрык.
Тамы ў цісьнёных пераплётах
спакваля поўняцца непрыхільнасьцю.
Альгерд
на тытульным аркушы
пагардліва падцінае вусны.
Сьвідрыгайла
выцягвае з тула стралу.
Нічога добрага не абяцае
насуплены пагляд
Вітаўта.
Цяжкія завесы
набываюць зьнячэўку
скульптурную рэльефнасьць —
іх хочацца падняць, каб пераканацца,
што там сапраўды пуста,
але лепей пакінуць
гэтыя падазроныя складкі ў спакоі.
Стары лёнданскі дом
абуджаецца якраз у тую хвіліну,
калі ты неабачліва аказаўся
ягоным закладнікам,
дом,
які прасьцюжана ўздыхае,
які бярэ ўнізе нечай рукою
тэлефон,
прымушаючы ўявіць стол бастыёнам
і пасунуць бліжэй
сьціплы томік in quarto
пад даўжэзнай барокавай назваю
«Собрание припадков краткое...» еtс.,
здаецца, адзіную кнігу,
выдрукаваную па-беларуску
за ўсё доўгае XVIII стагодзьдзе.
(Факт, безумоўна, з гаркавым прысмакам,
хоць стагодзьдзе ўсё ж прамінула ня марна.)
Нешта дзеецца з часам:
стагодзьдзі набываюць
розную працягласьць і шчыльнасьць і,
што самае небясьпечнае,
пачынаюць дыфузаваць,
у выніку чаго
твой 1994-ты можа апынуцца дзе-небудзь
паміж Вялікай францускай рэвалюцыяй
і Люі Філіпам...
Каб упэўніцца, што зьмены
яшчэ не зрабіліся незваротнымі,
ты асьцярожна сустракаесься вачыма
зь люстрам кніжнае вітрыны.
Павагаўшыся, люстра пацьвярджае:
гэты чалавек — пакуль што ты.
* «Хроніка Эўрапейскай Сарматыі...», 1581 (лац.).
** Кнігі маюць свой лёс (лац.)
Вучыла бабуля
Ня сьпі, калі сонца сядае,
бо засьнеш зь ім разам,
а ўраньні ўжо не прачнесься.
Не глядзі ў люстэрка апоўначы,
бо растанеш у ім,
як солі драбінка
ў студні.
Не любіся зь дзеўкамі ў жыце
і ў красках не любіся,
бо колькі каласоў зломіш —
столькі людзей
ад голаду сканае,
а колькі красак зьвяне —
столькі дзетак
на сьвет не народзіцца.
Пажатае жыта даўно,
і поплаў мой
скошаны.
Сонца сядае.
Глыбее ў дубовай асадзе
бабуліна люстра.
Мансарда