– Теперь понятно, почему вы назвали себя "радикальным крылом".. .
– Не только поэтому. Мы вообще против топтания на месте. Сегодня многие хотели бы заглушить рост национально-демократического движения. Партия, четко определив свою позицию как правую, выступает как антикоммунистическая организация.
– Но давайте мыслить трезво: разве население нынче приемлет радикализм как способ разрешения проблем? И, наверное, надо понимать, что на выборах такие идеи поддержит лишь незначительная часть избирателей.
– Понимаем. Наши устремления – вопрос будущего. На выборы же готовим иную, понятную народным массам платформу, чтобы всем стало ясно – мы способны вывести республику из кризиса. Но этого не достичь без осознания людьми национальной гордости, чувства хозяина родной земли.
("СБ", 12.03.1993)
Мгр. Мар'ян Рэспонд-Гловаскі
Старшыня Саюзу Польскіх Арганізацый у Швейцарыі (ZOP)
Міністр і былы дэлегат ураду Польскай Рэспублікі па Швейцарыі
Case postale 3
-----------------------------------------------------------------------------
Лазана 11.12.1992
Пану Астапенка Анатолю
Старшыні Нацыянальна-дэмакратычнай партыі Беларусі.
Шаноўны Пан старшыня!
У "Салідарнасці, якая змагаецца" ("Solidarnosc Walczaca") 10-11/92 я знайшоў цудоўны артыкул, фотакопію якога далучаю. У нашым асяродку – прэзідыуме Саюза Польскіх арганізацый у Швейцарыі (ZOP) ён таксама атрымаў найлепшае ўражанне. Таму мы вырашылі перакласці яго на нямецкую і французкую мовы (магчыма таксама на італьянскую, іспанскую і англійскую мовы) і распаўсюдзіць яго не толькі ў польскіх, але таксама заходне-еўрапейскіх (перш за ўсё швейцарскіх) сродках масавай інфармацыі, безумоўна, са спасылкай на Вас і "SW".
Усе, хто звязаны са мною лічаць, што гэтае добрае памкненне павінна быць распаўсюджана ў як мага больш шыршых колах, хаця практычная рэалізацыя напэўна будзе не лёгкай, калі яна наогул мажліва. Усе мы, аднак, пагаджаемся на тым, што несумненна належыць спрабаваць мабілізавацца і ўсялякімі спосабамі да гэтага імкнуцца. Тым больш, што яшчэ ў 50-х гадах я напісаў нешта падобнае па гэтай жа справе, прывязваючыся да працэсу ў Нюрнбергу. Рэха той акцыі тады, на жаль, было вельмі слабым, бо сітуацыя была цалкам іншая. У той час аніянты (і нейтральныя швейцарцы таксама) страшэнна баяліся Сталіна, а сёння, на жаль, занадта давяраюць Маскве і дапамагаюць маючы надзею на распаўсюджанне сваіх інтарэсаў на такі вялікі ранак збыту іх прадукцыі. Хаця, таксама відавочна, што не зараз заўтра.
Пасля заканчэння маёй акцыі я паведамлю WPanu аб яе выніках, але мне здаецца, што ня можна разлічваць на вялікі поспех. Аднак, прынамсі людзі прэсы, радыё і тэлевізіі на Захадзе, а таксама вялікая лічба амбасадаў і місій ААН у Жэневе (напэўна ім усім вышлем) даведаюцца аб гэтай гістарычнай несправядлівасці.
Падобны ліст я высылаю таксама ў (SW) з інфармацыяй, што напісаў таксама і да WPana. На жаль, мноства працы пасля з'езду ў Кракаве, а перад тым на Вальным Сойму ZOP не даў магчымсці распачаць гэтую акцыю раней, але хіба лепей пазней, чым ніколі!
У любым выпадку прэзідыум ZOP аднагалосна ўхваліў поўную падтрымку, хаця нашыя магчымасці ( перад усім фінансавыя, ды і Швейцарыя малая краіна) вельмі сціплыя. Аднак, мы павінны аб'яднацца па ўсяму свету, каб справядлівасць гістарычная адносна камунізму і бальшавізму здзейснілася. І каб нам, яго ворагам, як найлепей і хутчэй удалося.
Жадаю добрага здароўя, вялікага шчасця і поспехаў у Новым 1994 г. застаюся з выразам павагі і сярдэчнымі віншаваннямі.
Mgr. marian-F Respond-Glowаcki, Prezes ZOP-u.
25–26 чэрвеня 1994 г. у Варшаве праходзiла другая нарада МАК – Мiжнароднага Арганiзацыйнага камiтэта “Нюрнберг-2”(“НБ-2”). Мэта МАК - падрыхтоўка будучага Мiжнароднага Суду над злачынствамi камунiзма па аналогii з вядомым працэсам у Нюрнбергу, дзе быў асуджаны фашызм.
Iнiцыятарам правядзення на гэты раз стаў аддзел МАК у Швейцарыi. Ядро камiтэта складае Саюз палякаў у Швейцарыi. Старшыня – пан Мар’ян Рэспонд Главацкi. Саюз палякаў у Швейцарыi – гэта галоўным чынам людзi, якiя пасля другой сусветнай вайны засталiся на сталае жыхарства ў Швейцарыi. Прычыны тут былi самыя розныя: хто ўцякаў ад камунiстычнага рэжыму, а хто i проста знайшоў тут працу, балазе рабочая сiла (ды яшчэ квалiфiкаваная) была пад той час у вялiкай пашане.
Можна задацца пытаннем: чаму менавiта ад Швейцарыi iшла iнiцыятыва 2-й канферэнцыi “НБ-2”? Нагадаю, што ў студзенi 1992 г. адбылася першая, устаноўчая канферэнцыя МАК, месцам правядзення якой з’яўляўся расійскi горад Уладзiмiр, я прысутнiчаў на гэтай канферэнцыi як дэлегат ад Беларусi i даў iнфармацыю ў артыкулах, змешчаных у газетах “Навiны БНФ” i “Выбар”.