Пятрусь Крыніца выбраўся з хаты рана: трэба было пад’ехаць на гадавальнікі, потым паспець зусім у другі канец горада, дзе закладваўся новы парк. Працоўны дзень яшчэ не пачынаўся, а ля прыбудовачкі, дзе складаліся мінеральныя ўгнаенні і ўсе прылады зеленгасаўскай гаспадаркі, ужо завіхаўся Ціхон Ластаўка.
— Ранавата нешта, Станіслававіч, узяўся за справу, — гукнуў яму Пятрусь. — Мусіць, разам з птушкамі падняўся...
— Ты глянь, якая раніца! А ноччу грымела-аа, нібы вайна пачалася. Ганна мая дык і не спала амаль усю ноч: баялася. Ну, ды яшчэ і трывожыцца яна вельмі: сёння новую кватэру атрымліваем... А раптам што пераменіцца, ды не дадуць...
— Чаму не дадуць? Атрымаеце! Толькі наваселле глядзі каб справіў...
Пятрусь усміхнуўся сваім думкам. ён учора быў у выканкоме і сам пацікавіўся — Ціхонава прозвішча ёсць у спісах. Акрамя таго, атрыманы дазвол прэміраваць лепшых рабочых зеленгаса. Ластаўку ўзрадуе гэта: лішнія грошы цяпер яму якраз дарэчы. Добра рабіць прыемнае людзям...
***
Каб трапіць у новы парк, які толькі пачаў закладвацца, трэба было прайсці амаль увесь горад. Жадаючы скараціць свой шлях, Пятрусь пайшоў праз будаўнічую пляцоўку, якая была абгароджана высокім парканам.
— Крыніца! Эгэ-ээй! Пятрусь! — пачулася з вышыні.
Ен узняў галаву і ўбачыў на рыштаваннях Віталя Какору. Той махаў яму кепкай і нешта гукаў. Але сярод грукату машын слоў яго разабраць было нельга, і Пятрусь па жэстах зразумеў, што Віталь кліча яго на рыштаванні. Ён гукнуў у адказ, што спяшаецца і, убачыўшы, што Віталь яго не пачуў, дастаў з кішэні гадзіннік і патрос яго ў руцэ, што павінна было азначаць: «Часу няма, выбачай!» Але Какора настойліва замахаў яму, запрашаючы падняцца.
Шкадуючы, што прыдзецца затрымацца, Крыніца падняўся на рыштаванні. Трэці паверх ён адолеў з цяжкасцю.
— Здароў. Во куды забраўся!
Ля вораху цэглы ён убачыў Марылю і здзіўлена працягнуў:
— I Мары-ыля! Вітанне, Марылечка! Як гэта ты сюды трапіла?
У сіняй спадніцы, белай кофтачцы і стракатым жакеціку нараспашку Марылька была вельмі падобна на дзяўчынку. Яна ветліва падала руку Петрусю.
— Ды вось Віталь учора цэлы вечар расказваў, які прыгожы наш горад з вышыні... Дык я, бегучы на работу, дай, думаю, гляну...
— А што, зманіў? Ты паглядзі сюды, Пятрусь! Ну! — Віталь у заіхапленні павёў рукой вакол. — Дзе такое ўбачыш!..
Нібы на далоні, ляжаў перад імі горад. Ён быў цудоўны ў гэтую сонечную раніцу. Блакітная істужка Дзвіны, над якой, таксама ў рыштаваннях, усплывала чорная аграмада маста, блішчэла, быццам люстэрка. За ракой выпіналі жалезныя дахі новых хат прыгараднага пасёлка: яны пачыналіся далёка-далёка, гусцелі, збягаліся ў суцэльныя кварталы і, падыходзячы да ўзбярэжжа, спыняліся і пазіралі ў радасным здзіўленні на другі бок ракі.
Ім было там на што глядзець і дзівіцца. Ганарліва пабліскваючы шырынёй вокан, прыгожымі радамі высіліся трохпавярховыя гмахі, і вакол іх, быццам малодшыя браты, раслі новыя будынкі. Яны стаялі яшчэ ў рыштаваннях ці толькі чуць узвышаліся над горамі чырвона-шэрай гліны, выкінутай на паверхню з катлаванаў. Сярод каменных гмахаў, што цягнуліся адзін да другога, пралегла шырокая зялёная стужка паркаў. Маладыя дрэўцы выраўняліся, нібы па шнурочку. Свяціла сонца, ласкава паглядаючы з чыстага, бы крышталь, неба. Віталь не змог стрымаць радасці, што ірвалася з ягоных грудзей, і ўсхвалявана патрос Крыніцу за плечы:
— Бачыш? Не, гэтага мала бачыць, трэба сэрцам адчуць... усім сэрцам...
Стоячы блізка адзін да аднаго, яны глядзелі ўніз, туды, дзе ў промнях вясновага сонца вырастаў горад. Яшчэ не ўсё было ў ім прыгожае і светлае: яшчэ чарнелі паўразбураныя папялішчы, яшчэ там-сям былі відаць зямлянкі, яшчэ кідаліся ў вочы сляды вялікага разбурэння. Але ў агульным яго вобліку было значна больш новага, радасных фарбаў і святла.
— Глядзіце, глядзіце! Віталька! Пятро Ягоравіч! — Марылька паказвала рукой наперад. — Вунь, справа ў парку. Маё дрэва! Гэта мы саджалі. Пазнала! Бачыце, пышней за ўсе!
Пятрусь углядаўся ў той бок, куды паказвала Марыля, але бачыў аднолькавыя, падобныя адно на адно дрэвы. Марыля бачыла сярод іх тое, што сама пасадзіла. Што ж, яна маладзейшая, у яе зрок лепшы. I ён сказаў, сам верачы сваім словам:
— Бачу, Марылька, бачу!
I чамусьці, зайздросцячы Віталю, падумаў, што дарэмна ён не настояў і не пайшоў з Нэляю ў лес па вясновыя кветкі.
26
Экзамены Пятрусь здаў паспяхова. Атрымаўшы атэстат, ён вышаў са школы з пачуццём, якое прыходзіць да чалавека, калі скончана вялікая і цікавая праца. «Гэта толькі пачатак! Можа гэта і добра, што летась у тэхнікум не прынялі. Нашто толькі гараваў тады! Цяпер — у інстытут!..»