Якая матывацыя рухала белай жанчынай, што пасялілася ў афрыканскім племені? Гэта даволі цікава. Магчыма, гэта сведчыла пра яе нейкія псіхічныя адхіленні? Нават захворванні? Дык, на маю думку, людзі, як і прыматы, пэўна, мала звяртаюць увагі на шкадобу ці спачуванне да блізкіх. Тым больш, блізкія да антрапафагаў. Яны адразу вылучаюць псіхапатаў і пазбаўляюцца ад іх. Варта пачытаць Стэнлі, Лівінгстона і іншых. Хоць дастаткова і выключэнняў. Людства не мурашнік і не вулей, у якіх захоўваецца спрадвечны парадак. Розум — вось дзе, мяркую, прычына.
Між тым аб’явілі кароткія вакацыі, пасля якіх студэнты мусілі абараняць дыпломныя работы.
На курсе ўсе разбегліся хто куды. Некаторыя засталіся ў Мінску. Урэшце, усё гэта мала цікавіла студэнта Ігната Мазура. Цалкам пагружаны ў свае пачуцці, ён перадусім неабачліва наведваў семінары, кансультацыі, заканчваў дыпломную.
Яго адносіны са Святланай Конкінай не засталіся таемнымі, хоць яны, калі ўсе збіраліся ў аўдыторыі, дарэмна рабілі выгляд, быццам не ведаюць адно аднаго. Юля Маракова між тым выпраменьвала іронію і знешне поўнае раўнадушша, і ён быў за гэта ёй нават удзячны.
У дадатак да ўсяго ў яго пастаянна не хапала грошай. Даводзілася эканоміць нават на дробязях і «джэнтльменскія наборы» па вечарах скараціліся да таннай паўлітроўкі сухога віна. Ён яшчэ не ведаў, як, але на вакацыях вырашыў здабыць грошай любой, нават самай цяжкай працай. Заставаліся, праўда, дзве рэдкія калекцыйныя манеты — спадчына ад дзядзькі, але іх ён трымаў на самы крайні выпадак.
Ён вельмі хацеў бы запрасіць Святлану Конкіну на вакацыі да сябе, але нешта стрымлівала: хутчэй за ўсё саромеўся сваёй беднасці і неўладкаванасці, ды такое запрашэнне па сутнасці азначала б толькі адно — нешта накшталт заручынаў, а ён да гэтага быў не зусім гатовы. Жанчына, як ён недзе вычытаў, заўсёды аддасць перавагу таму, хто мае магчымасць валодаць асобнай вольнай тэрыторыяй. Такой тэрыторыі, а па-просту сваёй кватэры, у яго, вядома, пакуль не было.
Тым не менш, праблема з’явілася, і яе варта было неяк вырашаць. Увечары ён, як заўсёды ў апошні час, пастукаў дзяўчыне ў акно. Студэнтка Святлана Конкіна прыадчыніла фортку і ціха сказала, што ім больш сустракацца не трэба, гэта не зусім прыстойна. Сказала, што гаспадыня ўжо даўно падазрае яе ў вольных паводзінах, а гэта не пажадана.
— А ў інтэрнат на адну цёмную ночку ты не супраць? — спытаў Ігнат Мазур. — Я сёння быццам адзін у пакоі. Маркін сышоў да сваёй дзяўчыны. У іх пасля вайсковых збораў вяселле… Дык я цябе на панадворку пачакаю, — сказаў Ігнат Мазур, — згода?
Дзяўчына моўчкі кіўнула і прычыніла акно.
Але калі апынулася на вуліцы, прапанавала:
— Лепш нам па адным праз вахту заходзіць. Ідзі першым, а я потым. Дакладна Маркіна няма?
У пакоі сапраўды было пуста, не прыбрана. Студэнт Ігнат Мазур прыбраў са стала і расчыніў акно, каб праветрыць памяшканне.
Праз некалькі хвілін дзяўчына ціха пастукала ў дзверы. Ігнат Мазур адчыніў, і студэнтка Святлана Конкіна з парога кінулася да яго, абхапіла за шыю, прашаптала на вуха, што варта зачыніцца на ключ.
Пад раніцу студэнт Ігнат Мазур знайшоў у сваёй і ў тумбачцы Дзяніса Маркіна паўбохана сітніка, кавалак сыру і бутэльку белага сухога віна, якое купіў вечарам.
— Ты на вакацыі ў Талін? — урэшце спытаў ён дзяўчыну пра тое, што яго асабліва цікавіла.
— Застануся тут. Папрацую на падхопе ў абласной газеце. Яшчэ дыплом дапісваць, дый лепш быць адной. Мне цяжка ў сям’і, Ігнат.
— Можа, патлумачыш?
— Пасля, пасля.
Яны дапілі віно.
— А ўвогуле — жыццё нікчэмная рэч, — раптам сказала студэнтка Святлана Конкіна, мабыць, думаючы пра нешта сваё. — Ну, вось нам добра разам, але ж так не можа працягвацца заўсёды — нават гэты няшчасны інтэрнат з клапамі.
— Ну, не край жа. Прыдумаю нешта. Вакацыі, дыплом, зборы — і ўсё. Хутка канец вучобе. Я таксама стаміўся.
— А потым, Ігнат?
— Трэба недзе працаваць, альбо тачыцца, як чарвяку, у аспірантуру ці яшчэ куды. Мне, дарэчы, выкладчыца Ліцвінава прапанавала дапамогу. Не па мне гэта. Дый «адліга», прадчуваю, заканчваецца. А я, як ні круці, сын «ворага народа» і мой «шлях наверх» абмежаваны.
— У Ліцвінавай да цябе сантымент. Старэючая жанчына, тупаваты муж у ложку, машына, лецішча, дачка, якая ўжо нявесціцца, і ўсё такое. Самота. А тут малады, адукаваны, свежы студэнт, нібы персанаж з «Чырвонага і чорнага» Стэндаля. Памятаеш, як употайкі паціскае яму руку пад сталом замужняя мадам, маці колькіх там дзяцей?..
— Большасць мужчын, мяркую, палігамныя.
— Вось бачыш. І мы, жанчыны, такія ж. Ну, хіба што адбудзецца супадзенне па вірусах. Ты не маніў пра вірусы?