— Пытаешся! — кажа. — Яны ж кіпенем сцаць будуць.
Не, нічога ён хлопец. Я, шчыра кажучы, такіх рослых і румяных не люблю. Дзеўкі ад іх бяз памяці, а чаго, пытаньне? Ня ў росьце ж справа. Іду гэта я па вуліцы і разважаю, у чым жа тут справа. Сонейка сьвеціць, бязьлюдна вакол. І захацелася мне раптам прама зараз жа Гуту ўбачыць. Проста так. Паглядзець на яе, за руку патрымаць. І не таму што я сьлімак які-небудзь ці, скажам, рамантык. Проста я ведаю, што пасьля Зоны толькі адно і застаецца — за руку трымаць. Зона — яна горш за сто баб чалавека расхвастае. Асабліва калі згадаеш усе гэтыя размовы пра дзяцей сталкераў, якія яны атрымліваюцца. Так ужо, якая зараз Гута, мне зараз для пачатку бутэльку моцнага, ня менш.
Мінуў я аўтамабільную стаянку, а там і кардон. Стаяць дзьве патрульныя машыны ва ўсёй сваёй красе, шырокія, жоўтыя, пражэктарамі і кулямётамі, жабы, ашчацініліся, ну і, вядома, блакітныя каскі, усю вуліцу загарадзілі, не прапхнешся. Я іду, вочы апусьціў, лепш мне зараз на іх не глядзець, удзень мне на іх лепш не глядзець: ёсьць там два-тры лычы, так я баюся іх пазнаць, скандал вялікі атрымаецца, калі я іх пазнаю. Пашанцавала ім, далібог, што Кірыл мяне ў інстытут пераманіў, я іх, сук, шукаў тады, прышыў бы й не завагаўся. Праходжу я праз гэты натоўп плячом наперад, прайшоў ужо і тут чую: «Гэй, сталкеру!» Ну, гэта мяне не тычыцца, іду далей, цягну з пачкі цыгарэтку. Даганяе ззаду хтосьці, бярэ за плячо. Я гэтую руку з пляча строс і, не паварочваючыся, ветлівенька так пытаюся:
— Якога хрэна вам трэба, містэру?
— Пастой, сталкеру. — кажа. — Два пытаньні.
Падняў я на яго вочы — капітан Квотэрблад. Стары знаёмы. Зусім ссохся, жоўты зрабіўся нейкі.
— А, — кажу, — вітаю, капітане. Як ваша печань?
— Ты, сталкеру, мне зубы не замаўляй, — патрабуе ён, а сам так і сьвідруе мяне вачыма. — Ты мне лепш скажы, чаму адразу не спыняешся, калі цябе клічуць? І ўжо тут як тут дзьве блакітныя каскі ў яго за сьпіной, лапы на кабурах, вачэй не відаць, толькі сківіцы пад каскамі варушацца. І дзе ў іх у Канадзе такіх набіраюць? Вось што значыць — даўно народ не ваяваў… Удзень я патрулёў наогул не баюся, але вось абшукаць, сукі, могуць, а мне гэта зараз ні да чаго.
— Што вы, капітане? — кажу. Хіба вы мяне клікалі? Вы нейкага сталкера…
— А ты, значыць, ужо ня сталкер?
— Як па вашай міласьці адседзеў — кінуў, — кажу. — Завязаў. Дзякуй вам, капітане, вочы вы мне тады адкрылі. Каб ня вы…
— Што ў прызоньніку рабіў?
— Як — што? Я там працую. Два гады ўжо.
І каб скончыць гэтую непрыемную размову, вымаю сваё пасьведчаньне і прад’яўляю. Капітан Квотэрблад узяў маю кніжачку, перагартаў, кожную старонку, кожную пячатку проста-ткі абнюхаў, ледзь не аблізаў. Вяртае мне кніжачку, а сам задаволены, вочы разгарэліся, і нават зарумяніўся.
— Прабач, — кажа, — Шугарце. Не чакаў. Значыць, — кажа, — не прайшлі для цябе дарам мае парады. Што ж, гэта выдатна. Хочаш вер, хочаш ня вер, а я яшчэ тады ўпэўнены быў, што зь цябе толк павінен атрымацца. Не дапускаў я, каб такі хлопец…
І пайшоў, і пайшоў. Я, значыць, слухаю, вочы зьбянтэжана апускаю, падтакваю, рукі разводжу і нават, памятаецца, ножкай сарамліва так панэль калупаю. Гэтыя грамілы ў капітана за сьпіной паслухалі-паслухалі, карціць ім стала, ну і пайшлі. А капітан ведай мне пра пэрспэктывы выкладае, вучэньне, маўляў, сьвятло, нявуцтва — цемра апраметная, бог, маўляў, сумленную працу любіць і шануе, карацей, нясе гэтую распушчаную цяганіну, якую нам у турме сьвятар кожную нядзелю чытаў. А мне выпіць хочацца — ніякага цярпеньня няма. Нічога, думаю, Рэд, гэта ты, братка, таксама вытрымаеш. Трэба, Рэдзе, цярпі! Ня зможа ён доўга ў тым жа тэмпе, вось ужо і задыхацца пачаў… Тут, на маё шчасьце, адна з патрульных машынаў пачала сыгналіць. Капітан Квотэрблад азірнуўся, крэкнуў з прыкрасьцю і працягвае мне руку.
— Ну што ж, — кажа. — Рады быў з табой пазнаёміцца, сумленны чалавек Шугарт. З задавальненьнем бы кульнуў з табой па шкляначцы ў гонар такога знаёмства… Моцнага, праўда, мне нельга, печань не дазваляе, але піўка я б з табой выпіў. Але вось бачыш, служба! Яшчэ сустрэнемся, — кажа.
Крый божа, думаю. Але ручку яму паціскаю і працягваю чырванець і рабіць ножкай — усё, як яму хочацца. Потым ён пайшоў нарэшце, а я ледзь не стралой — у «Боржч».
У «Боржчы» ў гэты час пуста. Эрнэст стаіць за стойкай, куфлі працірае і глядзіць іх на сьвятло. Дзіўная, між іншым, рэч: як ні прыйдзеш — вечна гэтыя бармэны куфлі праціраюць, нібы ў іх ад гэтага выратаваньне душы залежыць. Вось так і будзе стаяць хоць увесь дзень: возьме куфаль, прыжмурыцца, паглядзіць на сьвятло, падыхае і давай церці, патрэ-патрэ, зноў паглядзіць, цяпер праз донца, і зноў церці…