— Вітаю, — кажу, — Гута. Куды гэта ты, — кажу, — накіравалася?
Акінула яна мяне позіркам, у момант усё ўбачыла — і пысу ў мяне разьбітую, і куртку мокрую, і кулакі ў сіняках, але нічога пра гэта не сказала, а кажа толькі:
— Добры дзень, Рэдзе. А я якраз цябе шукаю.
— Ведаю, — кажу. — Хадзем да мяне.
Яна маўчыць, адвярнулася і ў бок глядзіць. Ах, як у яе галоўка пасаджаная, шыйка якая, як у кабылкі маладзенькай, ганарлівай і пакорнай ужо свайму гаспадару. Потым яна кажа:
— Ня ведаю, Рэдзе. Можа, ты са мной больш сустракацца не захочаш.
У мяне сэрца адразу сьціснулася: што яшчэ? Але я спакойна так кажу:
— Нешта я цябе не разумею, Гута. Ты мяне прабач, я сёньня трошкі таго, можа, таму кепска цямлю… Чаму гэта я з табой раптам сустракацца не захачу?
Бяру гэта я яе пад руку, і ідзем мы, не сьпяшаючыся, да майго дому, і ўсе, хто на яе глядзеў, адзін за адным таропка лычы хаваюць. Я на гэтай вуліцы ўсё жыцьцё жыву, Рэда Рыжага тут усе выдатна ведаюць. А хто ня ведае, той у мяне хутка даведаецца, і ён гэта адчувае.
— Маці загадвае аборт рабіць, — кажа раптам Гута, — а я не хачу.
Я яшчэ некалькі крокаў прайшоў, перш чым зразумеў, а Гута працягвае:
— Не хачу я ніякіх абортаў, я дзіця хачу. А ты як хочаш. Можаш на ўсе чатыры бакі, я цябе не трымаю.
Слухаю я яе, як яна патрошку напальваецца, сама сябе заводзіць, слухаю і паціху чмурэю. Нічога толкам уцяміць не магу. У галаве нейкая бязґлуздасьць круціцца: адным чалавекам больш, адным чалавекам менш.
— Яна мне гаворыць пра тое, — кажа Гута, — што дзіця, маўляў, ад сталкера, прайдзісьвета, ні сям’і, кажа, у вас ня будзе, нічога. Сёньня ён на волі, а заўтра ў турме, а мне ўсё роўна, я на ўсё гатовая. Я й сама магу. Сама нараджу, сама падыму, сама чалавекам зраблю. І безь цябе абыдуся. Толькі ты больш да мяне не падыходзь, на парог не пушчу.
— Гута, — кажу, — дзіцятка маё, ды пачакай ты. — А сам не магу, сьмех мяне разьбірае нейкі нэрвовы, ідыёцкі. — Чаго ты мяне праганяеш, сапраўды?
Я рагачу як дурань, а яна спынілася, уткнулася мне ў грудзі й раве.
— Як жа мы цяпер будзем, Рэдзе? — кажа яна скрозь сьлёзы. — Як жа мы цяпер будзем?
2. Рэдрык Шугарт, 28 гадоў, жанаты, бяз пэўных заняткаў
Рэдрык Шугарт ляжаў за магільным каменем і, адвёўшы рукой галінку рабіны, глядзеў на дарогу. Пражэктар патрульнае машыны гойсаў па могілках і час ад часу біў яго па вачах, і тады ён зажмурваўся і затрымліваў дыханьне. Прайшло ўжо дзьве гадзіны, а на дарозе ўсё заставалася па-ранейшаму. Машына, мерна клякочучы рухавіком на халастым ходзе, ня рухалася зь месца і ўсё мацала і мацала сваімі трыма пражэктарамі па зарослых занядбаных магілах, па пакошаных іржавых крыжах і плітах, па неахайна збуялых зарасьніках рабіны, па грэбенi трохмэтровай сьцяны, што абрывалася зьлева. Патрульныя баяліся Зоны. Яны нават не выходзілі з машыны. Тут, каля могілак, яны нават баяліся страляць. Часам да Рэдрыка даносіліся прыглушаныя галасы, часам ён бачыў, як з машыны вылятаў агеньчык цыгарэтнага недакурка і каціўся па шашы, падскокваючы і раскідваючы слабыя чырванаватыя іскры. Было вельмі сыра, нядаўна прайшоў дождж, і нават скрозь непрамакальны камбінэзон Рэдрык адчуваў вільготны холад.
Ён асьцярожна адпусьціў галінку, павярнуў галаву і прыслухаўся. Дзесьці справа, не далёка, але й ня блізка, дзесьці тут жа, на могілках, быў нехта яшчэ. Там прашамацела лістота і быццам бы пасыпалася зямля, а потым зь нягучным стукам звалілася нешта цяжкое і цьвёрдае. Гэта ня мог быць Барбрыдж. Барбрыдж ляжаў у ста кроках ззаду, за могілкавай агароджай, і ён проста ня змог бы прыпаўзьці сюды, нават калі б вельмі захацеў. І ўжо вядома, гэта не маглі быць патрульныя. Яны б не шамацелі, яны б тупалі і гікалі, падбадзёрваючы сябе, яны б штурхалі нагамі крыжы і магільныя камяні, яны б размахвалі ручнымі ліхтарыкамі, яны б, напэўна, палілі б у кусты са сваіх аўтаматаў. Яны б проста не асьмеліліся ўвайсьці ў Зону. Ні за якія грошы, ні пад якой пагрозай.
Гэта мог быць Мальтыец. Мальтыец вельмі набіваўся пайсьці зь імі, цэлы вечар частаваў, прапаноўваў добры залог, кляўся, што дастане спэцкасьцюм, а Барбрыдж, які сядзеў побач з мальтыйцам, загарадзіўшыся ад яго цяжкой маршчыністай далоньню, шалёна падморгваў Рэдрыку: пагаджайся, маўляў, не пралічымся, і, можа быць, пагэтаму Рэдрык сказаў «не». Вядома, Мальтыец мог бы высачыць іх, але цалкам немагчыма было дапусьціць, каб ён здолеў прайсьці той шлях, які прайшлі яны, вярнуцца незаўважаным разам зь імі сюды і наогул жывым. Можа быць, вядома, ён увесь гэты час прасядзеў тут, на могілках, чакаючы іх, каб сустрэць. Толькі навошта? Не, наўрад ці гэта быў Мальтыец.