Выбрать главу

— Мартышка… Ах ты, Мартышка… Мартышка ты гэткая…

Потым над вухам рэзка зазваніў тэлефон. Ён працягнуў руку і ўзяў слухаўку.

— Слухаю. Слухаўка маўчала.

— Алё! — сказаў Рэдрык. — Алё!

Нiхто не адгукнуўся, потым у слухаўцы раздаліся кароткія гудкі. Тады Рэдрык падняўся, апусьціў Мартышку на падлогу і, ужо больш ня слухаючы яе, нацягнуў штаны і пінжак. Мартышка трашчала не змаўкаючы, але ён толькі расьсеяна ўсьміхаўся адным ротам. Нарэшце яму было абвешчана, што тата язык праглынуў, і ён быў пакінуты ў спакоі. Ён вярнуўся ў камору, склаў у партфэль тое, што засталося на стале, зьбегаў у ванную за кастэтам, зноў вярнуўся ў камору, узяў партфэль у адну руку, кошык у іншую, выйшаў і старанна замкнуў дзьверы каморы на абодва замкі і крыкнуў Гуце: «Я пайшоў!»

— Калі вернешся? — спытала Гута, выйшаўшы з кухні. Яна ўжо прычасалася і падфарбавалася, і на ёй быў не халат, а хатняя сукенка, ягоная найулюбёнейшая, ярка-сіняя зь вялікім выразам.

— Я патэлефаную, — сказаў ён, гледзячы на ​​яе, потым падышоў, нахіліўся і пацалаваў у выраз.

— Ідзі ўжо, — ціха сказала Гута.

— А мяне? А мяне? — заверашчала Мартышка, пралязаючы паміж імі. Давялося нахіліцца яшчэ ніжэй. Гута глядзела на яго нерухомымі вачыма.

— Што за глупства, — сказаў ён. — Не хвалюйся. Я патэлефаную.

Ён спусьціўся па сходах, вітаючыся з суседзямі і суседкамі, зайшоў у гараж, паставіў кош у кут за каністру з алівай, зьверху паставіў пустую скрыню, агледзеў усё надосталь і выйшаў на вуліцу.

Ісьці было недалёка — два кварталы да плошчы, потым праз сквэр і яшчэ адзін квартал да Цэнтральнага прашпэкту. Перад «Мэтраполем», як заўсёды, блішчаў нікелем і лакам рознакаляровы строй машынаў, лёкаі ў малінавых куртках цягнулі валізкі ў пад’езд, нейкія замежнага выгляду самавітыя людзі групкамі па двое, па трое гутарылі, дымячы цыгарамі на мармуровых сходах… Рэдрык вырашыў пакуль не заходзіць туды. Ён прыладзіўся пад тэнтам маленькага кафэ на другім баку вуліцы, спытаў кавы і запаліў. У двух кроках ад яго сядзелі за столікам трое чыноў міжнароднай паліцыі: яны моўчкі і пасьпешліва насычаліся смажанымі сасіскамі з вострым соўсам і пілі цёмнае піва з высокіх шкляных куфляў. Па іншы бок крокаў за дзесяць, нейкі сэржант змрочна пажыраў смажаную бульбу, заціснуўшы відэлец у кулаку. Блакітная каска стаяла дагары дном на падлозе побач зь ягоным крэслам, дзяга з кабурой ляжала на століку побач з талеркай. Больш у кафэ наведвальнікаў не было. Афіцыянтка, незнаёмая пажылая жанчына, стаяла ў старонцы і час ад часу пазяхала, далікатна прыкрываючы размаляваны рот далоньню. Было без дваццаці дзевяць.

Рэдрык убачыў, як з пад’езду гатэлю выйшаў Рычард Нунан, жуючы нешта на хаду і насоўваючы мяккі капялюш на круглую галаву. Ён бадзёра ссыпаўся па сходах — маленькі, тоўсьценькі, ружовы, увесь такі дабрабытны, дабратворны, сьвежавымыты, рашуча ўпэўнены, што дзень не прынясе яму ніякіх непрыемнасьцяў. Ён памахаў камусьці рукой, перакінуў згорнуты плашч праз правае плячо і падышоў да свайго «Пэжо». «Пэжо» ў Дыка быў таксама круглявы, караценькі, сьвежавымыты і таксама як бы ўпэўнены, што ніякія непрыемнасьці яму не пагражаюць.

Прыкрыўшыся далоньню, Рэдрык глядзеў, як Нунан клапатліва і дзелавіта прыладжваецца на пярэднім сядзеньні за рулём, нешта перакладае зь пярэдняга сядзеньня на задняе, за чымсьці нахіляецца, папраўляе люстэрку задняга віду. Потым «Пэжо» фыркнуў блакітнаватым дымком, бібікнуў на малінавага лёкая з валізкамі і бадзёранька выкаціўся на вуліцу. Судзячы па ўсім, Нунан накіроўваўся ў інстытут і павінен быў праехаць паўз кафэ. Уставаць і сыходзіць было ўжо позна, таму Рэдрык зусім прыкрыўся далоньню і згорбіўся над сваім кубкам. Гэта не дапамагло. «Пэжо» прабібікаў над самым вухам, завішчэлі тармазы, і бадзёры голас Нунана паклікаў:

— Э! Шугарт! Рэд!

Вылаяўшыся сам сабе, Рэдрык падняў галаву. Нунан ужо йшоў да яго, на хаду працягваючы руку. Нунан прыветліва зьзяў.

— Ты што тут робіш у такую рань? — спытаў ён, падыходзячы. — Дзякуй, матуля. — кінуў ён афіцыянтцы. — нічога ня трэба… — І зноў Рэдрыку: — Сто гадоў цябе ня бачыў. Дзе ты прападаеш?