— Па-мойму, сымбаль даволі адназначны, — сказаў Нунан, гледзячы на гадзіньнік. — А ці не пара нам па дамах, Валянціне? У мяне ёсьць яшчэ адна важная справа.
— Хадземце, — сказаў Валянцін, марна спрабуючы трапіць тварам у аправу акуляраў. — Ф-фу, напаілі вы мяне, Рычардзе. — Ён узяў акуляры ў абедзьве рукі і старанна паставіў іх на месца. — У вас машына?
— Так, я вас завязу.
Яны расплаціліся і накіраваліся да выхаду. Валянцін трымаўся яшчэ больш прама, чым звычайна, і раз-пораз са стукам прыкладваў палец да скроні, вітаючы знаёмых лябарантаў, якія зь цікаўнасьцю і зьдзіўленьнем сачылі за сьвяцілам інстытуцкае фізыкі. Каля самага выхаду, вітаючы ўсьмешлівага швэйцара, ён зьбіў зь сябе акуляры, і ўсе трое кінуліся іх лавіць.
— Ф-фу, Рычард, — прыгаворваў Валянцін, залазячы ў «Пэжо». — Вы мяне бязбожна напаілі. Нельга ж так, каб вас чорт… Няёмка. У мяне заўтра экспэрымэнт. Вы ведаеце, цікавая рэч…
I ён пачаў распавядаць пра заўтрашні экспэрымэнт, раз-пораз адцягваючыся на анэкдоты і паўтараючы: «напаілі… да чортавай маці…» Нунан адвёз яго ў навуковае мястэчка, рашуча прыцяў жаданьне дадаць, якое нечакана ўспыхнула ў Валянціна («і чаго-небудзь, чорт яго вазьмі, мацнейшага за вашае піва… Які там, да д’ябла, экспэрымэнт? Ведаеце, што я з гэтым вашым экспэрымэнтам зраблю? Я яго адкладу!..») і здаў з рук на рукі жонцы, якая прыйшла пры відзе мужа ў вясёлае абурэньне.
— Г-госьці? Хто? А, прафэсар Бойд? Вельмі прыемна! Зараз мы зь ім дзёрнем! Рычардзе, дзе вы, Рычардзе!..
Гэта Нунан чуў, ужо зьбягаючы па сходах. А яны ж таксама баяцца, думаў ён, зноў усаджваючыся ў «Пэжо». Баяцца высакалобыя, баяцца… Ды так і мае быць. Яны павінныя баяцца больш за ўсіх нас, простых абывацеляў, разам узятых. Мы проста нічога не разумеем, а яны разумеюць, да якой ступені яны нічога не разумеюць. Глядзяць у гэтую бяздонную прорву і ведаюць, што непазьбежна ім туды спускацца, сэрца заходзіцца, а спускацца трэба, а як спускацца, што на дне і, галоўнае, ці можна будзе потым выбрацца… А мы, так бы мовіць, глядзім у іншы бок. Слухай, а можа быць, так і трэба? Няхай яно ўсё ідзе сваім парадкам, а мы ўжо пражывем як-небудзь. Правільна Валянцін кажа: найгераічнейшы ўчынак чалавецтва — гэта тое, што яно выжыла і мае намер выжыць далей. А ўсё-ткі чорт бы вас узяў, сказаў ён прышэльцам. Не маглі зладзіць свой пікнік у іншым месцы. На Месяцы, напрыклад. Або на Марсе. Такая ж вы сволач, як і ўсе, хоць і навучыліся згортваць прастору. Пікнік, ці бачыце, зладзілі. Пікнік.
Як жа мне лепей абыйсьціся з маімі пікнікамі? — думаў ён, павольна ведучы «Пэжо» па ярка асьветленых мокрых вуліцах. Як бы ямчэй гэта ўсё правярнуць? Па прынцыпе найменшага дзеяньня. Як у мэханіцы. На чорта мне мой такі і такі інжынэрны дыплём, калі я не магу прыдумаць, як мне прыціснуць гэтую бязногую сволач… Ён спыніў машыну перад домам, дзе жыў Рэдрык Шугарт, і трохі пасядзеў за рулём, прыкідваючы, як весьці размову. Потым ён выняў «этак», вылез з машыны і толькі тут зьвярнуў увагу на тое, што дом выглядае нежылым. Амаль усе вокны былі цёмныя, у садку пры доме нікога не было, і нават ліхтары там не гарэлі. І гэта нагадала яму, што ён зараз убачыць, і ён зябка сьцепануўся. Яму нават прыйшло да галавы, што, можа быць, мае сэнс выклікаць Рэдрыка па тэлефоне і пагутарыць зь ім у машыне або ў якой-небудзь ціхай піўнушцы, але ён адагнаў гэтую думку. Па цэлым шэрагу прычын. І акрамя ўсяго іншага, сказаў ён сабе, давай-ка ня будзем прыпадабняцца да ўсіх гэтых нікчэмных сволачаў, што разьбегліся адсюль, як тараканы, аблітыя варам.
Ён увайшоў у пад’езд, нетаропка падняўся па даўно ня меценых сходах. Вакол стаяла нежылая цішыня, некаторыя дзьверы, што выходзілі на лесьвічныя пляцоўкі, былі ледзь-ледзь прачыненыя ці нават расчыненыя насьцеж — зь цёмных прадпакояў цягнула затхлымі пахамі волкасьці і пылу. Ён спыніўся перад дзьвярыма кватэры Рэдрыка, прыгладзіў валасы за вушамі, глыбока ўздыхнуў і націснуў кнопку званка. Некаторы час за дзьвярыма было ціха, потым там рыпнулі масьніцы, пстрыкнуў замок, і дзьверы ціхенька прыадчыніліся. Крокаў ён так і ня чуў.