Выбрать главу

Ekzistas ankaŭ [...] poŝaj lernolibroj, kiuj [...] kostas de 15 ĝis 50 centimojpor ekzemplero. OV163 La plej malalta prezo estas 15 centimoj, la plej alta estas 50, sed ekzistas ankaŭ prezoj inter tiuj du ekstremoj. En ĉi tiaj esprimoj oni ofte forlasas de: Ili kostas 15 ĝis 50 centimoj(n).

Legu pli pri de kaj ĝis rilate al nombraj kaj kvantaj vortoj en §23.6. Ĝis inkluzivas

Esprimo kun ĝis normale inkluzivas ankaŭ la ĝis-aferon. Se iu petas, ke oni nombru de 1 ĝis 5, oni diru: 1, 2, 3, 4, 5 (la kvino estu inkluzivita). Iafoje por emfazi la inkluzivan signifon oni povas aldoni la vorton inkluzive: Ili loĝas en apartamentoj 101 ĝis 150 inkluzive. Oni povus ankaŭ uzi ĝis kaj kun: ...en apartamentoj 101 ĝis kaj kun 150.

Se iam oni volus ekskluzivi la ĝis-aferon, oni povus aldoni ekskluzive: Ili kostas de 10 ĝis 20 dolarojn ekskluzive. (La plej alta prezo estas 19,99 dol- aroj.) Tiaj esprimoj estas tamen tre malofte bezonataj.

Frazenkondukilo

Ĝis estas ankaŭ frazenkondukilo (§33.7). Tiam ĝis rilatas al tuta frazo: Mi ploris, ĝis mi endormiĝis. FA1229

Vortfarado

Ĝisi = "diri ĝis (la revido)!, adiaŭi": Post la kongreso ĉiuj ĝisis, kaj iris hejmen.

Ĝiso = "eldiro de la frazo ĝis (la revido)!": Sekvis ĝisoj kaj kisoj. Poste ĉiuj foriris.

12.3.6. Aliaj rolvortetoj 12.3.6.1. Anstataŭ

Anstataŭ montras ion, kies rolon plenumas io alia, aŭ ion, en kies loko estas io alia. Anstataŭ havas do iaspecan nean valoron:

Anstataŭ kafo li donis al mi teon kun sukero, sed sen kremo. FE26 Li ne donis kafon, sed ja teon. La rolon de kafo (kiel trinkaĵo) plenumis teo.

Abraham iris kaj prenis la virŝafon, kaj oferis ĝin kiel bruloferon anstataŭ sia filo. Gn22 Li ne oferis sian filon, sed virŝafon.

Marta ekrigardis ĉirkaŭen per okuloj, en kiuj anstataŭ la antaŭ- momenta malĝojeco kaj laceco aperis denove energio kaj esplorem- eco. M119 Antaŭe estis malĝojeco kaj laceco en la okuloj. Nun estis tie energio kaj esploremo.

Kiam mortis Jobab, ekreĝis anstataŭ li Ĥuŝam el la lando de la Teman- anoj. Gn 36

Ŝi anstataŭ dezirata laboro ricevis almozon! M192

Anstataŭ matene, mi nun hejtados la fornon tagmeze. M64 Mi ne plu hejt- ados matene, sed tagmeze.

Anstataŭ ĉia respondo la maljunulino nee skuis la kapon. M 24 Ŝi ne donis veran respondon, sed kapskuo servis kiel respondo.

Antaŭ ke-frazo

Oni uzas anstataŭ ankaŭ antaŭ ke-frazo (§33.2.3), sed normale oni inter- metas helpan tio:

Ĉu mi ne helpu vin, anstataŭ tio, ke vi sola faru la tutan laboron ? Nun la intenco estas, ke vi sola faru la tutan laboron. Ĉu ne anstataŭ tio mi helpu vin?

Iafoje oni forlasas tio:

Anstataŭ ke ĉiu lernas diversajn lingvojn, ĉiuj ellernadu unu saman lingvon. FK 263

Antaŭ I-verbo

Ofte oni metas anstataŭ antaŭ I-verbo: §27.5. Anstataŭ + aliaj rolmontriloj

Anstataŭ estas iom aparta rolmontrilo, ke ĝi fakte tute ne montras frazrolon! Ĝi nur montras, ke io alia plenumas la rolon de la afero, sed ĉu tiu transpren- ita rolo estas rolo de subjekto, objekto aŭ ia komplemento, tion anstataŭ tute ne montras. Kutime la kunteksto montras, al kia frazrolo la anstataŭ-afero respondas. Je bezono oni povas tamen aldoni alian rolmontrilon, kiu montras la rolon de la anstataŭ-esprimo:

Li faris tion pro ŝi anstataŭ pro mi. Se oni dirus anstataŭ mi, ŝajnus, ke li anstataŭas min kiel aganton, ke li faris tion anstataŭ tio, ke mi farus tion. Pro montras, ke mi ludas rolon de "kaŭzo", kaj ke ŝi anstataŭas min en tiu rolo.

Ĉiun, kiu [...] petos ion de ia dio homo anstataŭ de vi, ho reĝo, oni ĵetu en kavon de leonoj. Dn6 Sen de ŝajnus, ke la petanto anstataŭas vin kiel petanton, ke li petus anstataŭ tio, ke vi petus.

Petro batis Paŭlon anstataŭ Vilhelmon. LR69 = Petro batis ne Vilhelmon, sed Paŭlon. Komparu kun: Petro batis Paŭlon anstataŭ Vilhelmo. = Ne Vilhelmo, sed Petro batis Paŭlon.

Ili veturis al Londono anstataŭ al Bath. Se oni scias, ke Bath estas urbo, oni bone komprenas la frazon ankaŭ, se oni dirus simple anstataŭ Bath, sed se oni ne scias, ĉu Bath estas urbo aŭ eble persono, oni povus pensi, ke ili veturis tien anstataŭ tio, ke ia sinjoro Bath veturus tien.Neniu povas protesti, se vi skribos ekzemple per artifikaj gotaj literoj anstataŭ per literoj ordinaraj. LR 47 La aldonita per ŝajnas superflua, ĉar literoj ordinaraj apenaŭ povus ludi alian rolon ol rimedo ĉi tie.