instruisto de lingvo(j), Berlina Esperanto-klubo, Esperanto-klubo de Ber-
lino. Ofte oni povas alternative fari kunmetitan vorton (§37.3): Esperanto-
kongreso, lingvoinstruisto.
Identigaj priskriboj
Post O-vorto povas aperi rekta priskribo, kiu identigas la aferon. Normale
temas pri la propra nomo de la afero. Tia identiga priskribo (§25.2) ne havu
N-finaĵon aŭ alian rolmontrilon:
• sinjoro Petro FE.18
• la urbo Barcelono OV.391
• la monato Majo FA3.18
• mia fratino Anastazio FA1.229
• la gazeto New York Times
• tiu libro Ĉu vi kuiras ĉine? (la libro nomiĝas Ĉu vi kuiras ĉine? )
• Neniam uzu la vorton “amo” . OV.383
60
§7.1
Frazpartoj
I-verboj
O-vorto povas havi I-verbon kiel rektan priskribon (§27.4), precipe se la O-
vorto havas agan signifon:
• la povon labori M.38
• forta deziro venki
• ĝojo esti la unua
• la neceso eduki infanon
Komparaj esprimoj
Oni povas priskribi O-vorton per kompara kiel-esprimo (§20.1). Tia pri-
skribo staras ĉiam post la O-vorto:
• haroj kiel plumoj de korvo M.141
• vizaĝo kiel lakto kaj sango FA2.105
En ĉi tiaj esprimoj oni ne uzu kia (§20.1.4). Ne diru *haroj kiaj plumoj de
korvo*.
Subfrazoj
Por priskribi O-vorton oni povas uzi subfrazon (§33). La subfrazo ĉiam
staras post la O-vorto:
• Jen estas la pomo, kiun mi trovis. FE.6
• Li rakontis la nov
aĵon, ke ŝi finfine alvenis.
Lokaj kaj tempaj E-vortoj
Lokaj, direktaj kaj tempaj E-vortoj (kaj E-vortecaj vortetoj) povas aperi kiel
postmetita priskribo de O-vorto. Tiam oni subkomprenas kiu estas, kiu trov-
iĝas, kiu okazas, estanta, troviĝanta, okazanta aŭ similan esprimon:
• La floroj supre sur la tero odoras. FA1.83 = La floroj, kiuj troviĝas supre...
• El la p
re ĝejo tute apude penetris al li la sonoj de orgeno. FA3.63 = El la
preĝejo, kiu estis tute apude... El la tute apuda preĝejo...
• La pordo kontraŭe estis ankaŭ malfermata vespere. FA2.134 = La pordo, kiu
troviĝis kontraŭe [= en la kontraŭa domo] ... La kontraŭa pordo...
• La v es peron antaŭe la tuta urbo estis iluminita. FA1.203 = La vesperon, kiu
estis antaŭe... La antaŭan vesperon...
• Sur mizera lito tie kuŝis la patrino de la infano. FA3.93 = Sur mizera lito,
kiu troviĝis tie... Sur tiea mizera lito...
• Alie la malfeliĉa blindulino ja neniam povus trovi la vojon hejmen. FA3.123
= ...la vojon, kiu kondukas hejmen.
• La sola afero, kiun ni devas fari, estas, certigi al nia afero regulan sen-
haltan iradon antaŭen. OV.123 = ...iradon, kiu direktiĝas antaŭen.
§7.1
61
Frazpartoj
• Ŝi kuraĝis entrepreni la vojaĝon ĉi tien. FA4.152 = ...la vojaĝon, kiu kon-
dukis ŝin ĉi tien.
Ofte oni ankaŭ povas uzi postmetitan A-vorton kiel lokan aŭ tempan pri-
skribon de O-vorto: la preĝejo tute apuda, la pordo kontraŭa, la vesperon
antaŭan, mizera lito tiea. Iafoje tio estas pli klara.
Rimarku, ke A-vorta priskribo povas stari ĉu antaŭ, ĉu post la O-vorto, dum
tia ĉi E-vorta priskribo nur povas stari post la O-vorto: la antaŭan vesperon,
la vesperon antaŭan, la vesperon antaŭe, sed nepre ne *la antaŭe vesperon*.
Postmetita loka, direkta aŭ tempa priskribo de O-vorto ofte mem havas pre-
cizigan priskribon kun rolvorteto. Tiam oni por klareco preferas E-vortan
formon: la floroj supre sur la tero, la regionoj sude de Parizo (ili troviĝas
sude de Parizo), la vesperon antaŭe de
la ge edziĝo (la geedziĝo okazos en la
posta tago). Se oni uzas A-vorton, oni iafoje povas miskompreni tiel, ke la
preciziga priskribo rilatas al la O-vorto, kio povas tute ŝanĝi la sencon: la re-
gionoj sudaj de Parizo = la sudaj regionoj de Parizo (la regionoj apartenas
al Parizo), la vesperon antaŭan de la geedziĝo = la antaŭan vesperon de la
geedziĝo (la geedziĝo okazas en tiu vespero). En la lasta ekzemplo eblas el-
turnigi per al anstataŭe de: la vesperon antaŭan al
la ge edziĝo (la geedziĝo
okazos en la tago post tiu vespero).
Ordo de priskriboj de O-vorto
En O-vorta frazparto la rektaj priskriboj ordinare sekvas la jenan ordon:
difinilo · kvantaj priskriboj · antaŭpriskriboj · ĉ ef vorto · postpriskriboj
Ekzemple: la du novaj tenisaj pilkoj en tiu kesto. Tie pilkoj estas ĉefvorto, la
estas difinilo, du estas kvanta priskribo, novaj kaj tenisaj estas antaŭ-
priskriboj, kaj en tiu kesto estas postpriskribo.
Difinilo
Difinilo = la, tabelvorto, poseda pronomo, ambaŭ, unu.