“А ў цябе?”
“Я сама патэлефаную табе...”
“Ну, добра...”
Разьвіталіся: ён па-вучнёўску патрымаў яе руку ў сваёй... Ах, якая то была рука… Тонкая, белая, бязважкая, прахалодная – так і хацелася падняць яе і сагрэць вуснамі…
Ён ішоў дамоў, несучы ў сабе памяць пра руку дзяўчыны – лёгкую, белую, мілую… згадваў яе постаць, плячук побач, тонкі, асаблівы пах валасоў, які так хваляваў яго, маленькае вушка з нясьмелым рабаціньнем на ім... і быў шчасьлівы тым, што нарэшце зразумеў, чаго ў жыцьці яму не хапала. Маці, згадаў ён, так, разумніца-маці, ня раз пра тое яму казала, і намёкам, і наўпрост, у лоб: займеў бы ты сабе дзяўчыну… А яму не да таго было, усё выдумляў сабе нейкія заняткі: дуду, вершы… і ня слухаў маці: пэўна, да гэтага ён павінен быў прыйсьці сам.
З “Дзёньніка” Аляксандра К.
“Учора быў на мітынгу. Па горадзе, нават на пад’езьдзе майго дому, віселі аб’явы-запрашэньні, і я пайшоў.
Мітынг быў каля опернага тэатру – між ім і помнікам Багдановічу. Уся гэтая прастора была занятая натоўпам, шмат людзей стаяла пад дрэвамі, проста на траве.
Выступоўцы разьмясьціліся на прыступках. Запомніўся незашпілены прарэх у аднаго з іх, з якога віднеліся сінія трусы... Усе бачылі гэта, але ніхто яму таго не падказаў…
Пра што казалі? — казалі праўду, пра жыцьцё і пра дыктатуру. Але мяне не зачапіла. Відаць, як і большасьць прысутных, якія чакалі чагосьці іншага, а чаго, як і я, мусіць і самі ня ведалі… Калі так і далей пойдзе, то хутка на гэтыя мітынгі зусім ніхто хадзіць ня будзе, апроч саміх выступоўцаў…
Пайшоў да прыпынку, адыйшоў дзясятак метраў – якая дыктатура? Людзі мітусяцца – жывуць, як звычайна: хто з крамы, хто ў краму, хто з працы, хто на працу, а хто і ў бальніцу, што насупраць, адведаць хворага, якому таксама пляваць на дыктатуру, дыктатара і ягоную зьнерваваную ды невядома чым заклапочаную апазіцыю...
Бо ўсе гэтыя размовы пра свабоду, незалежнасьць, а тым болей культуру, мову – толькі забаўка для інтэлегенцыі, студэнтаў, а народ здаўна жыве іншымі праблемамі.”
Ён плыў дамоў у паўзабыцьці, у смузе сьвядомасьці, плыў згадваючы пра што яны з дзяўчынай гаманілі, што патроху-патроху расказвала яна пра сябе: гэтак асьцярожненька, нібыта хвалілася. Значыць, таксама хацела быць лепшай, чымсьці ёсьць насамрэч, значыць, хацела спадабацца яму... Добра... Гэта добра… Вельмі добра...
І толькі цяпер дайшло яму, што ён жа ня ведае нават, як яе завуць... Сыйшліся на прыпынку быццам знаёмыя, казалі ўвесь час адно аднаму “ты”, а як каго завуць – не назваліся, быццам бы ведалі з таго чытаньня вершаў... Яна то, можа, яго імя і ведае, запомніла, бо чытаў вершы тады апошнім, але ж ён – прыгадаць ня мог, хоць і памятаў, што на тым паседжаньні яе называлі па імені і прозьвішчы. Як?.. Галя? – не... Сьвета? – не... Нейкае зусім простае, звычайнае імя. Іра – не... Таня – не... Не-не-не... Яе там, здаецца, называлі поўным імем: Галіна... Сьвятлана... Тацяна... Алеся… не...
І прыйшоўшы дамоў, п’ючы гарбату, потым лежачы ў ложку, ён усё перабіраў жаночыя імёны па алфавіце і адпрэчваў іх...
А выйшла ўсё ўрэшце рэшт дужа проста. Дні праз тры ён падняў слухаўку і пачуў яе голас:
“Прывітаньне, гэта Марыйка, памятаеш?”
Сэрца ягонае затахкала ад радасьці, у горле імгненна перасохла і ён, нібы язык праглынуўшы, змог толькі нешта прамычэць, кшталту: “угу...”
“Што робіш сёньня ўвечары?”
“Нічога, чытаю...”
“А што? Сакрэт?”
“Не... Бродскага. Інтэрв’ю. Класная рэч”.
“Заняты?..”
“Не, якое там... “ – тут трэба было прапанаваць ёй схадзіць у кавярню, кіно, парк, а ён маўчаў...
“А я дома адна – бацькі на лецішча паехалі...”
“Сёньня ж субота”, – прыкінуў ён і прапанаваў: “Давай пагуляем па горадзе...”.
”Добра, дзе сустрэнемся?”
“Каля твайго дому.”
“Гэта ж табе далёка. Давай у цэнтры.”
“Давай, ля Макдональдсу, таго, што ля ГУМа, у шэсьць...”
Крылы, крылы, крылы… Не, яны не ад лапатак растуць, яны растуць ад вушэй – адчуваеце?.. Так добра, як цяпер, яму не было яшчэ ніколі, і гэта заўважыла нават маці. Але стрымалася і нічога не спытала ў яго, а толькі параіла апрануць да джынсаў яркую майку бяз нейкіх надпісаў ды малюнкаў: сур’ёзьней будзе. І ён паслухаўся яе.
Усю дарогу ён паўтараў яе імя: Ма-рый-ка... Ма-рый-ка… Нібыта баяўся забыць яго, альбо каштаваў на смак, альбо проста спрабаваў на вымаўленьне. Імя, падалося яму, дужа падыходзіла дзяўчыне – іначай яе зваць і не маглі: яно пасавала яе твару, адпавядала фігуры. Пачуйце “Марыйка”, і скажыце: якая яна. Менавіта Марыйка, а не Марыя, Марылька, Маруся, Марына, Маня, Маша, Мара... Была б яна іншай, яе і звалі б па-іншаму: хай ня Маняй, але – Машай, Маруськай, Марынкай... Аднак яе звалі Марыйкай, і яна была Марыйкай: ня дужа высокай, але зусім і ня нізкай, не худой і ня поўнай, ня з доўгімі валасамі і не з кароткімі – такой, якой яна толькі і магла быць... Ма-рый-ка...