Ten kotek oprócz mnie to nikogo nie ma. A ja nie wiem, czemu on taki chudzieńki.
Jak odeszłam od Stacha, no bo już czas było odejść, jak Buraskowi ogon obciął, to kotek odżył. Jak mu obciął, to ja już wiedziałam, że ja się w życiu pomyliłam. Człowiek musi być dobry dla zwierząt, bo one są słabsze i one potrzebują jego opieki. Zresztą ja powiedziałam, nie podnoś mi więcej na niego ręki. A on, znaczy Stachu, mówi, że drzwi trzasnęły i ogonek przycięły. Jak drzwi tak mogły trzasnąć, panie doktorze? Nie mogły. Od kuchni to cały czas roztworzone są i takim stołeczkiem przytrzymane. W łazience przeciągu nie ma. A do pokoju to Burasek tak znowu nie wchodził, jak Stachu był w domu. To gdzie te drzwi trzasły? Szybka by pękła, jakby tak hukły, żeby ogonek Buraska złamać.
A w życiu nie wolno się tak pomylić, jak ja się pomyliłam. Tak tego Stacha kochałam, bo on zły to nie był, nie. Ale za Buraska to ja jestem odpowiedzialna. To mu tak robić nie mogę, żeby go na cierpienie wystawiać. I powiedziałam, to już koniec z nami, Stachu. On się śmiać zaczął, a gdzie ty pójdziesz. A ja Buraska wzięłam, walizkę spakowałam i poszłam do siostry. Ona mi taką komórkę za kuchnią przysposobiła. I pracę znalazłam, choć to niełatwo, o nie. Teraz to na stołówce pracuję, bo gotować to, panie doktorze, ja umiem. Stach niewybredny taki był, to mu za tłusto, to za chudo, to za słone, a to takie. Cielęcinkę robię pyszną, czosnku wrzucę, jak Pan Bóg przykazał, a Stachu to nie lubił, żeby śmierdziało. Zupki dobrej siostrze w niedziele nagotuje, to się rodzina cieszy. Śmietaną zaprawię, porządnie, a nie knorem, za przeproszeniem. Syta jest. Aż drugie niepotrzebne. Tylko kotek mi schudł, panie doktorze. Może on za domem tęskni? Czy to prawda, że koty do miejsca się przywiązują? Ale ja tam już wrócić nie mogę.
Bo kot, panie doktorze, nie człowiek. On potrzebuje miłości.
Powrót do domu
Wchodził po schodach z każdym rokiem coraz wolniej. Dopiero dzisiaj zdał sobie z tego wyraźnie sprawę. Tylko trzecie piętro, a musi odpoczywać. Kiedyś wbiegał po dwa stopnie. Ale nie będzie korzystał z windy. Lekarz zresztą zalecił chodzenie po schodach. To dobra gimnastyka dla serca. Serce! To serce, jak nie może złapać tchu? Zawsze dbał o siebie. Palenie rzucił w czterdzieste urodziny. I namówił do rzucenia Marię.
– Skoro się mamy razem starzeć, róbmy to zdrowo – zażartował pewnego wieczoru i nazajutrz po prostu nie kupił papierosów. Trochę się męczył, Maria pożegnanie z nałogiem przeszła bezboleśnie. Kobiety są zawsze silniejsze.
Zanim wsadził klucz do zamka, zadzwonił. Zawsze w ten sposób dawał znać Marii, że wraca, czekała na niego w przedpokoju lub w drzwiach kuchni. To był ich rytuał, wypracowany przez trzydzieści dwa lata wspólnego życia. Niewiele par może się pochwalić takim stażem. Oni mogli. I to nie chwaląc się, dzięki niemu. Wiedział, jak ważna jest tradycja, dbanie o pewne niezmienne formy wspólnego życia. Coś stałego, do czego się wraca jak do domu. Nie do mieszkania.
Wiedział, że musi o dbać o swój związek, że tylko ciężka praca może zaowocować wspólną przyszłością.
Drzwi otworzyły się z lekkim skrzypieniem. Nie zauważył tego rano, jak wychodził. Trzeba koniecznie trochę naoliwić zawiasy. Powiesił kapelusz i rozejrzał się po pustym przedpokoju.
– Mario! – zawołał w głąb mieszkania.
Po raz pierwszy od trzydziestu dwóch lat odpowiedziała mu cisza.
Coś podobnego. Maria wyszła. Wyszła, choć dobrze wiedziała, o której wraca. W ciągu tych wspólnych lat spóźnił się do domu tylko dwa razy, i to za każdym razem uprzedzał ją, że będzie później. I nigdy jeszcze nie zdarzyło się, żeby nie wychodziła na jego spotkanie. Oprócz tych tygodni, które spędziła w szpitalu. No, ale to była siła wyższa.
Powiesił płaszcz na wieszaku, wszedł do łazienki i starannie umył ręce. Przejrzał się w lustrze nad umywalką. Niczego mu nie brakowało, doprawdy. Owszem, zakola na czaszce są z każdym rokiem większe, ale niektórzy jego koledzy (ci, co jeszcze żyją, oczywiście) byli zupełnie łysi. Udało mu się nie podhodować brzuszka, ale też dokładnie Marii tłumaczył, jaka dieta jest wskazana dla osób w ich wieku. Zawsze o wszystkim musiał myśleć. Ale w ten sposób Maria czuła, że się o nią troszczy, a on mógł jej dać to, co miał najcenniejszego. Siebie.
Dlaczego i dokąd Maria wyszła? To się nie zdarzało. Będą musieli usiąść wieczorem i porozmawiać o swoich oczekiwaniach. Będzie jej musiał powiedzieć, co czuł, kiedy wszedł do pustego domu. Zawsze można zacząć wszystko od początku. Wiedział, że rozmowa o uczuciach to najważniejsza rzecz w życiu każdego małżeństwa. Jak niewiele osób przywiązuje do tego wagę! I, nie chwaląc się, był chyba jedynym mężczyzną, który nie wstydził się o tym mówić. Wprost przeciwnie, uważał, że to właśnie robi z niego prawdziwego mężczyznę.
Trzydzieści lat temu zdecydował, że zmieni swoje życie. Kiedy poznał Marię. I o związek z Marią postanowił zadbać.
Zgasił światło i wszedł do kuchni. Czysto i schludnie.
A jednak. Nie mylił się. Coś się musiało stać! Maria zostawiła na gazie ziemniaki. Lekko pyrkały, stuknął w jeden widelcem. Twardy, musiała widocznie wyjść niedawno. Będzie jej musiał zwrócić uwagę. Cóż za lekkomyślność! Ale to do Marii nie pasowało. Musiało się wydarzyć coś ważnego.
Odsunął krzesło i ciężko usiadł. Co przeoczył? Maria była wszystkim w jego życiu. Powiedział jej to wyraźnie, obiecał, że będzie dla niego zawsze najważniejsza. I dotrzymał słowa.
Oparł głowę na dłoniach i przyglądał się kratce obrusa. Czy zrobił coś nie tak? Wiedział przecież od początku, że będzie szczęśliwy tylko wtedy, gdy uczyni szczęśliwą Marię. Niczego jej przecież nie brakuje.
Ziemniaki podskakiwały w garnku, okno w kuchni zaparowało.
Maria. Jego jedyna wielka miłość. Miała zaparowane okulary, jak zobaczył ją po raz pierwszy. Kiedy je zdjęła, żeby przetrzeć szkła rąbkiem spódnicy, ujrzał chabry w jej oczach. Wyciągnęła do niego rękę i powiedziała: Jestem Maria. Nie Marysia, Majka, Maryla. Maria.
I tak już zostało.
Wiedział, że spotkanie z nią odmieni jego życie. Cierpliwie zabiegał o tę dumną, kruchą dziewczynę. Wiedział, że ta albo żadna. Co się z nimi stało przez tyle lat? Kiedy zaczęło się coś psuć? Teraz sobie uświadomił, że już dawno nie widział na twarzy Marii uśmiechu, a przecież śmiała się tak często. Jej śmiech roznosił się w powietrzu jak zapach konwalii. Świat wydawał się lepszy, i on był lepszy dzięki niej. Dlaczego jej nie ma? W tak ważnym dniu?
Dzisiaj mu powiedzieli, że pójdzie na wcześniejszą emeryturę. Emerytura. Jak to brzmi.
Jak śmierć. Jak koniec. Jak niepotrzeba. Ale teraz będą mogli sobie poświęcić więcej czasu. Będzie miał więcej czasu dla Marii. Może gdzieś pojadą? Może w ogóle zaczną podróżować? Kiedyś obydwoje o tym marzyli. Jakoś się nie składało.
Podniósł się i wyjął z pudełka zapałkę. Nikły pomarańczowy płomyk zapalił gaz. Postawił patelnię, ukroił kawałek masła. Maria przysmażyłaby na oliwie, zdrowiej, ale w takim dniu mógł sobie pozwolić na odrobinę luksusu. Rzucił na teflon, zaskwierczało. Uniósł pokrywkę rondelka. Kotlety mielone? Dawno już nie było mielonych. Nie są specjalnie zdrowe, ale będzie wyrozumiały… Z prawej strony z pietruszką, z lewej z czosnkiem. Nie, poczeka na Marię, nie będzie sam jadł. Zgasił gaz, masło topiło się powoli na ciepławym teflonie.
Ziemniaki będą za moment gotowe. No cóż, to wypije najpierw kawę. Nastawił wodę, wyjął niebieską filiżankę z miśnieńskiej porcelany. Detale były ważne. Życie składało się przecież z detali.
Dla niego życie składało się z Marii, pracy dla Marii i powrotów do Marii. Bycia z Marią. Rozmów z Marią. Mężczyzna, który nie ma zaplecza w postaci kochającej kobiety, jest martwy. Jest nikim. On wie o tym najlepiej. Zna tych wspaniałych mężczyzn z pustymi domami, z kobietami w innych domach, z wolnością w kieszeniach, biednych samotnych ludzi, którzy nie mają dokąd wracać. I na szczęście on do takich nie należy.