Чорную кропку ў небе ён прыняў за галюцынацыю і адмахнуўся. Але ў наступнае імгненне да слыху Казанцава даляцеў гул. Не смеючы верыць у поспех, Казанцаў спыніўся і ўтаропіўся ў неба. Кропка ператварылася ў крыж.
— Гэй! — сабраўшы рэшту сіл, закрычаў Казанцаў. Апранутага ў белую маскіровачную куртку з чужога пляча чалавека заўважылі нейкім цудам. Самалёт даставіў Казанцава на нарвежскую станцыю, адкуль усюдыход адвёз яго на «Камсамольскую». У восемдзесят восьмым Казанцаў страціў два пальцы на левай назе і адзін на правай ды амаль паўтара месяца праляжаў у шпіталі з пнеўманіяй. Узрушэнне аказалася настолькі моцным, што псіхіка не вытрымала.
Чатыры з паловай гады зняволення ў сценах «Канатчыкавай дачы»...
Прафесар здрыгануўся.
— А калі не атрымаецца?
— Вы ўжо прыкладзіце ўсе намаганні, спадар Казанцаў! — з твару палкоўніка ФСБ імгненна знікла добразычлівая ўсмешка. — Краіне патрэбны станоўчы вынік!
Па спіне прафесара прабег холад. Часы мяняліся, метады спецслужбаў — не.
Ні нацысты, ні камуністы так да канца і не зразумелі, з чым сутыкнуліся. Навукоўцы былі падобны на сляпых кацянят. Калі толькі бываюць кацяняты, якія прагнуць сусветнага панавання.
Немцы натыкнуліся на іншапланетны артэфакт у сорак другім, а ў сорак чацвёртым станцыю захапілі парашутысты НКУС. Навуковы персанал да гэтага часу паспелі вывезці. Эсэсаўская ахова аказала адчайны супраціў, аднак узарваць артэфакт ёй не далі.
Савецкія навукоўцы ўзяліся за працу адразу, не чакаючы заканчэння вайны — на парозе маячыла пагроза новай.
Прафесара трэсла ад страху. Паміраць хацелася меней за ўсё.
— А навошта столькі зброі, Вольфганг Карлавіч?
— Для таго, таварыш Казанцаў, што на станцыю могуць напасці, — акадэміку Мюнцэру не спадабалася пытанне дацэнта, — амерыканскія імперыялісты ці іх найміты! Чым тады вы будзеце адбівацца? Снежкамі?
Больш дурных пытанняў Казанцаў не задаваў. Лішняя цікаўнасць магла каштаваць не толькі кар’еры, але і свабоды. А то і жыцця...
— Вы ўпэўнены, што Медзелец дасць рады?
— Дацэнт падае вялікія надзеі, таварыш палкоўнік. Дый іншых спецыялістаў у нас пакуль няма.
— Згуба даследчай каманды стала незаменнай стратай.
Прафесар вырашыў не развіваць тэму — ён даўно пераканаўся ў тым, што для палкоўніка людзі не значылі роўным лікам нічога.
— Як плануеце ўводзіць Медзельца ў курс справы?
Прафесар прачысціў горла і патлумачыў:
— Пачну з дакументаў Аненербэ, затым нібыта выпадкова знайду дакументацыю па праекце... Перш чым дацэнт усвядоміць, у што ўляпаўся, ён будзе наш!
— У Медзельца не ўзнікне нязручных пытанняў?
— Я асабіста прагледзеў усе дакументы — дацэнт атрымае толькі тое, што я палічу неабходным яму даць!
Палкоўнік зноў усміхнуўся, пасля чаго строга сказаў:
— Толькі не фарсіруйце падзеі — гэта можа выклікаць падазрэнні...
З нагоды сёмага лістапада на станцыі быў абвешчаны выхадны.
— Пытайце, сёння я ў добрым настроі!
— Вольфганг Карлавіч, а гэта праўда, што вы былі сябрам НСДАП?
— Час быў такі, Глеб Міхайлавіч, — ніколькі не збянтэжыўся акадэмік Мюнцэр, — інакш кар’еру ў навуцы было не зрабіць. Як член КПСС вы зразумееце мяне.
— А паступацца прынцыпамі было цяжка?
— Прынцыпамі? — Мюнцэр засмяяўся. — Не кажыце глупства! Якія прынцыпы?.. Ці не ўсё адно, каму служыць? Абы плацілі!..
Усё паўтаралася. Калі хто і не звар’яцеў, то неўзабаве звар’яцее. Прафесар ведаў гэта лепш за ўсіх.
— Ваша задача — праверка працаздольнасці выпраменьвальніка і ацэнка магчымасці аднаўлення работ па праекце.
— Персанал ведае?
— У гэтым няма патрэбы. У мэтах захавання сакрэтнасці пра сапраўднае прызначэнне «вырабу № 890 311—Р» будзеце ведаць толькі вы адзін!.. Нягледзячы на тое, што людзі звязаны падпіскай аб нераспаўсюдзе, загадваю не дапусціць уцечкі інфармацыі!.. Спадзяюся, вы разумееце ўсю важнасць праекта, Глеб Міхайлавіч?
Прафесар выдатна разумеў і таму не шкадаваў сябе. Яны ўсе не шкадавалі сябе. Занадта вялікімі былі стаўкі.
— Гэта наш адзіны шанс спыніць амерыканцаў! — кіраўнік праекта генерал КДБ акадэмік Сідараў слепа верыў у тое, што Савецкі Саюз яшчэ мог адступіць ад прорвы.
Усе іншыя сумняваліся. Але працягвалі працаваць...
— Уздзеянне будзе схаваным і накіраваным. Ні бетон, ні метал, ні дрэва, ні цэгла перашкодай для хваль не стануць! — Мюнцэр любіў армянскі каньяк. Пахваліцца любіў не менш. — Мы станем упоравень з багамі!