Выбрать главу

— Знайшлі...

— Каго?

— Век не ўгадаеш...

— А ўсё-такі?

— Куліка...

Усмешка памалу сыходзіла з Танінага твару, уважліва паглядзела на Любу — ці не жартуе? Здаецца, не жартуе, для жарту такое і ў галаву не прыйшло б.

— А ты кажаш, няма навін... Хіба гэта не навіна?

— Для нас ужо не навіна, мы пачынаем прывыкаць, яго паставілі праз тыдзень пасля твайго ад’езду,— абыякава адказала Люба.

— Н-да...

Мусіць, у Танінай інтанацыі Люба ўлавіла папрок, бо пачала гаварыць, як апраўдвацца:

— А што нам было рабіць, што мне было рабіць, бегаць па начальству, нагаварваць на Куліка? А якія ў мяне факты? Што пра яго кепскае гавораць, што яго ў рэдакцыі не любяць? Скажуць, не любяць, бо прынцыповы...

Таня маўчала. Шчаслівы настрой, з якім выйшла на работу, згас. З’явілася адчуванне, быдта яе абразілі.

— Не скісай.— Люба ўстала з-за стала, паправіла спадніцу, якая чамусьці перакруцілася ў яе веерам набок.— Тут гара пісем, пакуль ты ў моры купалася, яшчэ «геніяў» нарадзілася, вершамі рэдакцыю засыпалі.— Люба ўзяла пачак распячатаных, счэпленых з канвертамі, пісем, паклала на стол перад Таняю.— I гэта на, і гэта,— паперы з Любінага стала перабіраліся на Танін, там меншала гара, у Тані — расла.

— Пасля тваёй навіны працаваць не хочацца,— сказала Таня, але палезла ў сумку, выняла ручку, акуляры, якімі апошні час пачала карыстацца. Хочаш не хочаш, але пакуль не звольнілася альбо цябе не звольнілі, то трэба рабіць работу. I на нейкі час яна забылася пра тое, што яе засмуціла, бо трэба было думаць — як адказаць аўтару, каб не пакрыўдзіць, каб растлумачыць, чаму яго вершы нельга надрукаваць і разам з тым каб не адбіць ахвоты да паэзіі, бо хто ведае, можа, сярод дзесяткаў гэтых рыфмаплётаў і сапраўды хаваецца таленавіты чалавек, каб не прапусціць таго, не выліць разам з мыльнаю вадою і дзіця, каб не смяяўся потым некалі той таленавіты чалавек, прызнаны на ўвесь свет, з Танінага ліста, у якім яна забракавала яго верш, як смяюцца цяпер з няўдалых экзаменатараў, што некалі не прынялі вучыцца вакалу Шаляпіна, а прынялі Гбркага, не прынялі вучыцца спевам нашу славутую Абразцову.

Таня напісала некалькі адказаў на пісьмы і панесла ў машыннае бюро. Ішла па доўгім калідоры з аднаго канца ў другі, адказваючы на прывітанні тых, каго сустракала. На фоне акна ў канцы калідора ўбачыла знаёмы сілуэт — круглы калабок на кароткіх ножках, гарбуз-галава — Кулік. Імпэтна часаў па дывановай дарожцы, крочыў на Таню, як танк на варожы дзот. Але і тая вырашыла не саступаць дарогі. I не вітацца першай. Няхай ведае, што яго партфель не засціў ад яе яго натуры.

Яшчэ трошкі, і сутыкнуліся б ілбамі. Кулік першы прытармазіў. I павітаўся, падаў руку:

— Добры дзень, віншую з выхадам на работу.

I вочы... Чаго ў іх толькі не было... Захаваная пагарда... Гонар... Задавальненне... I страх... Так, так, сярод усіх гэтых адценняў быў і страх, ён мільгануў на нейкую долю секунды і схаваўся на самым дне.

— Добры дзень... Дзякую,— і, божа мой, падала руку...

Вярнулася на сваё месца яшчэ з горшым настроем. Адсунула ўбок работу, падперла галаву рукою.

— Ну, што яшчэ здарылася? — насцярожылася Люба.

Таня ўхмыльнулася.

— Куліка сустрэла...

— Абразіў?

— Не, павітаўся, руку падаў, павіншаваў з выхадам на работу.

Люба ўздыхнула, быдта цяжкую ношку з плячэй скінула.

— Дык чаго ты? Чаго кіснеш?

— Бо адказала на прывітанне... Руку падала!

Люба зняла акуляры, выцерла іх белаю хусцінкаю, зноў надзела, уважліва праз іх паглядзела на Таню.

— Цябе бывае цяжка зразумець. Радавацца павінна, што канфлікт ліквідаваны, што, магчыма, не будзе чапіцца, перашкаджаць...

Таня маўчала. А сама думала. Разумная Люба... Яна заўсёды асцерагаецца канфліктаў. Але чаму?.. Чаму мы такія добранькія?.. Чаму не можам сказаць у вочы нягодніку, што ён нягоднік, чаму, ведаючы, што ён нягоднік, падаем яму руку?.. I я не лепшая... I я падала... Абы ўсё было ціха... Не хапае сілы на барацьбу... Ды каб і пачала шабуршыцца — хто б мяне паслухаў.

Ад некага яна чула, ды ў адно вуха заляцела, праз другое вылецела, быдта рэдактар некаму сказаў: «Мне не патрэбны таленавітыя, мне патрэбны старанныя». Кулік-то ўжо будзе старацца, будзе выпінацца, каб дагадзіць.

Зазваніў тэлефон, Люба ўзяла трубку, паслухала, падняла на Таню вочы:

— Цябе...

Таня падышла да тэлефона.

— Мама, угадай, адкуль я званю? — у сынавым голасе звінела радасць.

— Не ведаю, сынок... Можа, з Палаца піянераў?

— З дому! — пераможна заявіў сын.

— З якога дому? — не зразумела Таня.