Еду на ровары. Скажы, ну як ім знайсці мяне сярод тысячаў кіламетраў, сярод дзесяці мільёнаў чалавек? Скажы, як? Скажы, яны не знойдуць мяне, не знойдуць А калі знойдуць, вінаваты ў гэтым будзеш не ты. Вінаватыя будуць сябры (прагаварыліся), яны ( ), бацькі (старая генерацыя). Толькі ня ты, каханы, ня ты.
Лес скончыўся. За турыстычным гатэлем бліснула возера. Возера называецца гэтак жа сама, як рэстарацыя на пагорку, як гатэль, як крама, як клуб, як увесь курортны пасёлак. Не падумайце, што гатэль, крама, рэстарацыя, клуб, пасёлак названыя ў гонар возера. Не, гэта возера названае ў гонар гатэля, крамы, рэстарацыі, клуба і пасёлка. Веру газэтам: гэта адбылося ў старадаўнія часы.
Тубыльцаў у краме няма, толькі касырка, астатнія курортнікі глядзяць на мяне ўважліва, упэўнена. Вочы самі апускаюцца долу, пальцы выбіваюць на вітрыне партыю бубнаў. Папяровая купюра ў руцэ стала такой мокрай: здаецца, кінь яе на сонечнае месца — і яна выпарыцца. Малпа ў чорнай майцы з такой цікавасьцю ўтаропілася мне ў сьпіну, быццам там таўро. Дзед у гімнасцёрцы і пінжаку жуе губамі і глядзіць на мяне неадрыўна, камарыны укус распаўзаецца па ўсім целе. Трэба бегчы, трэба ўскочыць на ровар, трэба ў лес, зваліцца ў суніцы, зарыцца галавой у мурашнік. І малпа, і дзед, і першаклясьнік, які спрабуе прыляпіць наклейку ад жуйкі да сонечнага зайчыка, — яны ж ведаюць пра мяне ўсё, і мінулае маё, і будучае, і касырка ніколі ня ўбачыць у ва мне мужчыну.
Не, фальстарт, уцякач! Малпа дапіла сваё піва, дзед запіхнуў у пінжак папяросы, першаклясьнік прыляпіў наклейку, і ўсе яны сыходзяць, сыходзяць, сыходзяць... Касырка ўключае радыё: „Гаворыць Мінск”.
1997
МЭТОДЫКА ВЫКЛАДАНЬНЯ КРАСАВІКА
Я настаўнік, школьны настаўнік. Штодня шэсьць гадзін запар я паўтараю адно й тое ж, і на апошнім уроку з жахам узіраюся ў кветачныя твары дзяцей — чаму яны не сьмяюцца? Наша размова з клясаю вартая самай лысай спявачкі: „Урубель” — гавораць мне, і я парырую: „Шэхтэль”, „Бенуа” — „Сяроў”, „Барысаў-Мусатаў” — „Рэпін”, „Дасьвіданья” — дзе яны выкапалі такога, нейкі гішпанец, здаецца XV стагодзьдзе... Завісаю над журналам, падымаю вочы, у клясе пуста. Прадзіраючыся-запальваючы-кашляючы скрозь хмызы на школьным двары, я пераможна шапчу: „Пятроў-Водкін!!!”
Я настаўнік, школьны настаўнік, я іду дахаты, я здымаю гальштук як нябожчык пахавальную стужку, і ніхто ня можа давесьці мне ў гэты момант, што арнамэнт на маім гальштуку — гэта не заіерогліфаваны надпіс: „Дарагому А. Ад сяброў і каханак”. Сьвет поўны цудаў. Джынсы, куртка, клюб — я нажыраюся там да... не, прабачце, я ўсё ж настаўнік, нажыраюся там абсалютна спакойна, бо заўсёды знойдзецца побач добрая душа, якая закіне цябе ў насілкі таксі ды яшчэ зробіць кіроўцу санітарскі каптурок з залітых півам рублёў. Funtime.
Я добры й глупы, са сваімі звычкамі — ну вось, напрыклад, я люблю чытаць Томаса Мана, седзячы на ўнітазе. І толькі такое цёмнае стварэньне, як мая кватэрная гаспадыня, можа называць гэта абразаю для паважанага мною немца. Наадварот, мілая фрау Клюшкевіч, усё наадварот: гэта я дэманструю, што не магу ні на хвіліну адарвацца ад любімага чытаньня. Сумяшчаць прыемныя заняткі — гэта звычка, якой зь мяне ня выбіць нават будучай жонцы. Не магу есьці без цыгарэты, спаць без ката, піць бяз музыкі, абіраць бульбу бяз і г. д.
Але падумай, мілая, ці можна дазволіць пазбавіць сябе цноты гэткаму, як я? З гэтага роту кепска пахне, тузін маіх хваробаў прытаіўся перад тваёй брамай, і адна зь іх ужо праціскаецца наперад у чаканьні ночы. І толькі грошы мае, іх кранальная колькасьць, знаходзіцца ў поўнай гармоніі з тым чыстым водарам, які яны выдзяляюць.
Ніхто не зарабляе грошы гэтак сумленна, як я, і ніхто не траціць іх гэтак брудна.
Я дзяўчынка-журавінка, дзяўчо-зайчо. У мяне ёсьць радзімая плямка ўверсе сьцягна, паміж палярным колам жывата і вострай костачкай. Гэтую плямку бачыла пакуль толькі маці. Я мала фарбуюся, і таму Юлька гаворыць, што я яшчэ ня баба, а падлетак. Ды я ведаю: гэтая плямка — яна, значна большае багацьце за ўсе юлькіны тырчалкі. Яшчэ я ведаю, што гэтую плямку хутка трэба будзе камусьці падарыць, і спакойна чакаю. Мы зьбіраемся зь дзяўчатамі на ўсялякія народзіны ды аганькі, выходзім паліць у парк амаль штовечар, забягаем адна да адной нібыта на „каву”, мама-доктар, что ж такого? Але сапраўдных сябровак я, выходзіць, і ня маю. Больш за ўсё мне падабаецца зьмяіцца ў фатэлі, з нагамі, паклаўшы на калені прахалодную, шурпатую кнігу, папіваючы сухое віно з бацькавай бутэлькі і начэсваючы шыю мужыку № 2 у нашай кватэры — Джэку. Для ідыётаў: Джэк — мой сабака. Я буду сёлета паступаць. На платнае.