— Ŝajno estis ja eĉ tio, ke ŝi respondis je mia penso. Dank' al Dio, nur ŝajno!
Kontraŭvole li konstatis, ke nun li ĝojas pri tiu ĉi ŝajno, antaŭe li eklarmis pro la sama. Ĉu vere do, ke ĉio estas nur ŝajno? Ne, ne ĉio. Li sidas ĉi tie ĉe la tendo. Tio ne estas ja ŝajno. Sed jes, ĉar lia animo genuas antaŭ la pajla kuŝejo de la knabino, plezure rigardadas la belecon de la dormantino. Kie la animo, tie la realeco. Kaj tamen ne! La Homo estas unu korpo kaj unu animo. Li pasas sur duobla vojo de la ŝajno. Terure scii tion!
En la nokta silento eksonis la sonorilo de la turhorloĝo. Ĝi batis la dekunuan. La studento kalkulis… ekridetis. Ĉu efektive estas la dekunua? La Homo de la ŝajno mezuras per ŝajno la Sentempecon kaj laŭ tio direktas siajn farojn. Ne, ne! Sufiĉas, ĉar frenezige estas pensadi pri tio. Hejmeniri, hejmenkuri kaj fordormi tiun ĉi stultan humoron!
Senbrue li leviĝis, ekiris, nur ĉe la rando de la placo li rimarkis, ke ne hejmen, sed en la kontraŭa direkto li paŝadas. Por reiri li turnis sin, kiam el la proksima drinkejo laŭtvoĉaj junuloj ĵetiĝis sur la straton. Ankaŭ ciganoj venis kun ili.
— Hej, knaboj, nur silente kaj orde!….
Kaj vi, ciganoj, ne stimuladu survoje, nur tie, sub ŝia fenestro ekludu! Sed tiam tiel ploru la violono kiel nur mia koro povas!
La studento turnis la kapon al la direkto de la voĉo. La voĉo de Paŭlo Barko, tiu de lia plej bona amiko. Nu, denove kian malsaĝaĵon volas fari tiu ĉi knabo? Ĉu li volas prezenti serenadon al Giza Kormoŝ? Certe. Morgaŭ la tuta urbeto parolos pri tio. Ankaŭ la profesoroj ekscios, kunŝovos la kapojn por konsilado. Estus bone averti lin. Nun li estas iom ebria ĉu pro feliĉo, ĉu pro ĉagreno, egale! Li ne konscias pri siaj agoj.
La studento proksimiĝis al la grupeto. Tri studentoj kaj tri ciganoj. Paŭlo Barko tirpremadis la manon de kamarado kaj klopodadis reteni lin.
— Nu, amiketo… verdire, tio ne decas… nun vi volas hejmenkuri, kiam komenciĝas la vera… la vera… Nu, venu, amiketo, mia koro estas tiel plenplena…
— Mi ne povas, Paŭlĉjo. Estus pli bone, se ankaŭ vi hejmenirus… Povos okazi denunco kaj vi konas la severecon de la sinjoroj profesoroj…
— Mi ne iros hejmen! Nun ne! Nun mi volas stari sub la fenestro…
Energia mano ekpremis lian ŝultron. Li turnis sin kaj plenpulme ekkriis sian ĝojon en la noktan silenton pro la revido.
— Ho, vi estas, amiketo!… De kie vi falis ĉi tien?… Venu kun ni!
La studento serioze mallaŭte respondis, patrece parolis.
— Paŭlĉjo, vi ne konscias ja pri viaj agoj.. Venu al mi!… Ĉe mi, en mia hejmo, ni interparolados… eĉ dormi vi povos tie…
— Nu, amiketo amata, kio okazis al vi? Nun ankaŭ vi… kaj ĝuste vi?
— Kial ĝuste mi? Vidu, Petro Bozom jam kontentiĝis pri la hodiaŭa amuzado kaj ankaŭ li ne volas iri plu kun vi. Eĉ tio estis jam tre aŭdaca, ke vi pasigis la vesperon en drinkejo, kaj se nun vi krikantados tra la urbo, tiam vi povos stari antaŭ la grandkapuloj por indulgo.
— Eh, ne grave!… Antaŭen, ciganoj, spite al ĉio!
— Mi iras hejmen. Nu, adiaŭ, Paŭlĉjo! Ankaŭ vi iru hejmen aŭ iru al Rabecy. Vi bone scias ja, ke spitadi al profesoroj ne estas dece kaj… Nu, ĝis revido! — Petro Bozom rapidpaŝe forlasis la grupeton.
— Malkuraĝa… — diris Barko duonlaŭte. La tria studento, balbutema blondulo, kun premaj sentoj tiris sin en la ombron de la drinkeja pordo. Tute kontraŭvole li falis en la mezon de tia kontraŭdisciplinaĵo, en tian dumnoktan amuzadon. Ankoraŭ fruvespere, dum la promentempo, Paŭlo Barko kaptis renkonte lin. Komence estis ja granda honoro, ke la okaklasano elverŝis ĉiujn sekretojn de sia koro antaŭ li, la sesaklasano, sed poste. kiam li trenis lin kun si en la drinkejon, tiam la afero fariĝis tre, eĉ tro ĝena. Ho, se la pedelo surprizos ilin?! Li volonte estus eskapinta jam delonge, sed li timis Paŭlon Barko pli ol la pedelon. Ankaŭ Petro Bozom admonadis lin, ke la drinkejestro estas bonegulo kaj ne perfidos ilin. Sur la strato la granda kuraĝo de Petro Bozom jen vaporiĝis kaj li hejmenkuris. Nun estas tempo ankaŭ por li, okazu kio ajn, hejmenkuri. Li prenis kuraĝon al si por la protesto.
— Ma—ma—malkuraĝa? Eĉ li ne e—e—es—tas ma—ma—malkuraĝa, sed ankaŭ lia i—i—i—intereso, ke…
— Ne balbutu! Vi venos kun mi! Ĉu komprenite?
— Sed mi… mi… mi perdos la—la—la… stipendion, se mi… vere, mi ne… ne koleru, sed a—a—ankaŭ mia i—i—i—ntereso, ke… ke…
— Nu, bone! Iru hejmen, ci leporkora!… Sed vi, amiketo mia, vi restos kun mi! Ankaŭ en via koro estas printempo. Kuraĝe vi diris vian opinion al Baranyoŝ. Ho, kiel gapadis la okulvitra maljuna gufo! Hahaha!
— Ĝis revido! — adiaŭis la timema blondulo.
— Nu, ĝis! — estis la malestima respondo.
— Bonan nokton, sinjoro Rabecy!
— Bonan nokton — respondis la studento. La blondulo kun faciligita koro rapidis malaperi. Barko kraĉis.
— Jen tiel okazas, se okaklasano prenas en sian intiman amikecon tian laktobuŝan sesaklasanon… Fi!… Nu, ni iru!
La studento brakumis sian amikon kaj persvade parolis.
— Paŭlĉjo, ankaŭ ni iru hejmen… Vidu, la aliaj jam forlasis vin. Estos pli saĝe, se vi dormos ĉe mi.
— Ne kaj ne! Vi venos kun mi! Mi volas ekstari sub la fenestro de Giza Kormoŝ kaj mi volas, ke ankaŭ vi povu vidi la ruladon de miaj larmoj pro la enkora feliĉo! Aŭdu, ŝi diris al mi. ke ŝi amas, amas min! Ĉu vi aŭdas? Ĉu vi komprenas, amiketo amata?
Sur la langopinto de la studento estis jam, ke "ankaŭ al mi ŝi diris dum la pasintjara maja ekskurso", sed subite li reglutis la sekreton. Eble tiam estis tiel, kaj nun estas ĉi tiel. Kion oni povas scii en tiu ĉi ŝajnomondo? Jen, Paŭlo Barko ploras pro la feliĉo. Laŭkutime oni ridas pro ĝi. La larmo estas dolorfenomeno. Eh, ni ne filozofadu, sed akompanu hejmen tiun ĉi ebriiĝintan kamaradon!
— Nu, Paŭlĉjo, ni iru hejmen! Forpermesu la ciganojn kaj venu! Petro Bozom estas tute prava, spitadi al profesoroj ne estas dece, nek bone…
— Kiooo?! Do ankaŭ vi estas tia fikuraĝulo? Nu, tiam sola vi ĵetiĝu hejmen!
— Ĉu mi, fikuraĝulo? — Kaj ekfulmis la okuloj de la studento, liaj manoj pugniĝis je bato.
Longan minuton la du amikoj rigardis minace unu la alian. Subite la studento ekridetis.
— Nur ŝajne, Paŭlĉjo mia, nur ŝajne.
La knabo Barko falis al la kolo de la knabo Rabecy, kisis lian buŝon, kortuŝite ĉirkaŭprenadis lin kaj lia voĉo vibris pro la amika emocio.
— Memkompreneble, ke nur ŝajne! Neniam vi estis fikuraĝulo, mia amata amiketo! Kiel kuraĝe vi diris ja al tiu severa Baranyoŝ… Vi venos kun mi!
— Sed Paŭlĉjo!
— Eĉ unu vorton ne! Vi venos kun mi! Nu, ciganoj, post ni!
La du amikoj ekiris, la ciganoj sekvis ilin. Apenaŭ dek paŝojn ili faris, kiam Barko ordone ekkriis.
— Haltu!… Diru, amiketo, kie loĝas la idealo de via koro? Kies idealo loĝas pli proksime, al tiu ni iros serenadi unue.
La koron de la studento ektiklis la penso "doni serenadon al fraŭlino Suneto", genuigi la ciganon al la tendomalsupro kaj per korkaresa melodio konfesi al la dormantino tion, kion pervorte neeble esprimi. La penso logis lin, sed antaŭ Paŭlo Barko li hontis la tendon.
— Nu, kial vi ne parolas?
— Sciu, Paŭlĉjo, mia idealo ne povas ja malfermi fenestreton kaj el post puntaj kurtenoj spionadi tiel, kiel la via.
— Kial ne? Ĉu ŝi loĝas en korta dometo?
Ho, volonte mi rampos pro vi eĉ trans ses barilojn.
— Ŝi ne loĝas ja en korta dometo kaj barilojn oni ne devas transrampi.
— Ĉu ŝi loĝas do sur alta etaĝo? Nenio, mia amiketo! Ni iros unue por la ŝtupetaro al via domo kaj de tie ni portos ĝin al ŝia domo. Tiajn komplikaĵojn mi tre ŝatas. Ho, kiel amuze! Ni suprenirigos la ciganojn, pro diablo! Por dek pengoj ili rampos eĉ sur la ŝtupetaro de la biblia Jakobo. Ĉu ne, nigrovizaĝuloj? Mi pagos.