Аб жалеза можна толькі зубы паламаць, гэта не костачка пеўня.
- Сыночкі!.. - хрыпела і выла мама Пальма.
- Мама! Ма-а-ама! - пішчалі і мы, вырываліся з рук Толі і Колі.
А яны прыгнуліся і нырнулі ў машыну на задняе сядзенне. Смурод, што ішоў ад машыны, усярэдзіне, здаецца, быў меншы.
- Стойце! Унучкі дарагія, дайце ж хоць пацалаваць вас!
Баба Ганна нагнулася ў машыну, пацалавала Колю, нахіліла да сябе галаву Толі, таксама пацалавала. А нас баба не пацалавала, нібы нас і на свеце не было.
Дзед Антон патрос руку дзядзьку Міхасю, той для гэтага вылез быў з машыны і зноў сеў за руль, бразнуў дзверцамі. Толю і Колю дзед проста памахаў. Абышоў машыну, патузаў за ўсе ручкі, ці добра зачынена.
- Ну - шчасліва! - дзед і баба махалі ўжо рукамі ўсім, а Толя і Коля махалі дзеду і бабе.
Машына рванулася з месца, за варотамі адразу паехала ўправа. Таму Толя наваліўся на Колю, і нас прыціснулі. Потым выпрасталіся, паехалі роўна.
Машына трошкі патрэсвала нас і гула, гула... Я пачаў ужо драмаць, як раптам нешта здарылася. Машына завішчала, як парася ў плоце, тузанулася і стала. Толя і Коля падхапілі нас на рукі, крутнуліся да задняга акенца машыны. Пасадзілі туды нас...
- Пальма! Пальма бяжыць!
- Тата! Пачакаем, возьмем і Пальму!
Дзядзька Міхась толькі азірнуўся назад і зноў нешта зрабіў з машынаю - яна рванулася ўперад. Праз акенца нам відаць было, што вуліца і дамы ўжо скончыліся і там, дзе вуліца пераходзіла ў дарогу, сапраўды штосьці бегла. Мо і праўда Пальма? За ёю курэў пыл і беглі некалькі хлапчукоў, размахвалі рукамі. Хлапчукі па чарзе падалі на зямлю, спрабавалі нешта ўхапіць, нібы ў Пальмы цягнуўся доўгі-доўгі хвост.
- З ланцугом бяжыць! - крычаў Толя.
- Адарвалася з ланцугом! - крычаў Коля.
Раптам Толя захныкаў, пачаў, уздрыгваючы, плакаць.
А мы ўжо ледзь бачылі маму, яна ўсё больш і больш адставала, рабілася маленькаю.
- Яна заблудзіцца, дадому не вернецца! - плакаў ужо і Коля.
- Не заблудзіцца, - спакойна адказаў дзядзька Міхась. - І нас не дагоніць - зараз выедзем на шашу.
- О! Злавілі яе! За ланцуг ухапілі! - закрычалі раптам Толя і Коля.
- Ну і добра, завядуць дадому.
Пачалася роўная, нібы падлога ў хаце, дарога. Мо тая самая шаша?
Толя і Коля селі на свае месцы. Выціраюць вочы. Іх не радавалі мы, хоць зноў ляжалі ў іх на каленях. Нам таксама было сумна і хацелася выць. Мама... Мама Пальма асталася адна...
Дык вось які горад!
Мы вельмі доўга ехалі, бо я засынаў, прачынаўся, зноў засынаў, прачынаўся... Шмат разоў так. Адзін раз мы спыняліся каля лесу (лес - гэта многа-многа дрэў і кустоў). Толя і Коля трошкі пагулялі па кустах, і мы пагулялі, размялі костачкі. Потым зноў ехалі, і я зноў заснуў. А калі прачнуўся, то мы былі ўжо ў горадзе.
Гэта Толя сказаў, што мы ў горадзе. Ён уткнуўся ў бакавое акенца і ўсё ахкаў:
- Ах, які прыгожы горад вечарам! Ах, колькі ўсякіх агнёў!
З другога боку машыны, у другое акенца, глядзеў на горад і ахкаў Коля. Ён падсадзіў Боба ў акно, каб бачыў горад, потым Толя падсадзіў і мяне. І праўда, агнёў было многа - і ўздоўж вуліцы, і на сценах дамоў, і нават на стрэхах. Шум, гул... Машын - не праехаць, ляцяць сюды, ляцяць туды. Ёсць машыны вялізныя, як дамы ў вёсцы, і бегаюць яны на прывязі па дратах, як мама Пальма на ланцугу. Каля іх дзядзькава машына такая маленькая - як Пальма каля каровы. І ўсё было б добра, каб не гэты моцны машынны дух. У мяне ад яго пачала кружыцца галава, я нічога носам не чуў, акрамя гэтага духу.
Мы і па горадзе яшчэ доўга ехалі, паварочвалі, кружылі. Урэшце - усё!.. Прыехалі!
Толя і Коля сунулі нас пад рукі, адчынілі дзверцы.
- І сумку забірайце. А я паганю машыну ў гараж, - сказаў дзядзька Міхась. Але з машыны не вылез, у рукі дубца не браў, каб гнаць. - Не гуляйце, падымайцеся адразу ў кватэру.
Калі машына ад'ехала, Коля сказаў:
- Пачакаем тату на двары. І сабачаняты заадно пагуляюць.
Двор быў такі вялікі і ўвесь засаджаны дрэвамі і кустамі, што ні канца ні краю не відаць. Пахаў сабачых і чалавечых было многа, я іх зноў чуў. Кожнае дрэва, кожны куст, кожны пагорачак на двары меў свой пах, сабакі ставілі на іх свае меткі не раз. Але сабак пакуль што мы не бачылі, бачылі людзей, гуляла многа цётак і дзядзькоў, бегалі дзеці. З вокнаў на двор лілося святло, чулася музыка.
У нас дрыжалі ногі, мы не асмельваліся добра прабегчыся, дый нас ужо акружылі з усіх бакоў дзеці. Хто стаяў, хто прысеў, хто гладзіў, а хто і спрабаваў узяць на рукі. Былі і такія, што таксама дапытваліся, якое мы пароды, або гаварылі: «Дварнякі!»