Выбрать главу

- Ну і што, калі не куляў! Усе гулялі, усе і кулялі, усе вінаватыя, - сказала Таня.

Толю спадабаліся яе словы.

Коля вылез з ложка, неахвотна падняў адну кнігу, другую.

Працёр рукавом, паклаў на стол. Учапіліся ў паліцы ўтраіх - «Уп-па! Уп-па!». Толькі крыху з месца зварухнулі.

- Во, як кінжалам кніга прабітая... - Коля цярнуў кнігу рукавом. - Да сярэдзіны асколак убіўся. І паркет пасечаны, падзяўбаны... Ой! - войкнуў ён і задраў локаць да вачэй.

Толя і Таня ўбачылі: востры шкляны зуб урэзаўся ў руку каля локця. Таня хуценька выхапіла асколак, кінула ў вядро.

- Вой, там яшчэ, мабыць, адломак сядзіць! Да сэрца далезе! Вой, паміраю! - затупаў Коля нагамі.

- Я бінт прынясу! - Пабег Толя на кухню, дзе вісела аптэчка.

- Закасвай рукаў! Хуценька! - камандавала Таня. - У мяне ёсць трэцяя насовачка, яна чыстая!

Коля, хныкаючы, закасаў. З невялічкай ранкі сачылася кроў. Таня смела пачала закручваць руку насоўкай. Хапіла толькі раз агарнуць і завязаць вузельчык.

- Кладзіся ў ложак, інвалід! - загадала яна. - Градуснік паставім... Ёсць градуснік?

Толя прынёс і бінт, і градуснік.

- Во, пад паху... Я ад градусніка адразу папраўляюся. - Таня старанна прыкрыла Колевы ногі коўдраю.

Зноў збіралі асколкі. Хутка бінт спатрэбіўся і Толю, і ёй. Рэзалі бінт на кавалкі, завязвалі адно аднаму далоні, пальцы. Зноў збіралі... Зноў бінтавалі... Вялікія абломкі шкла не лезлі ў вядро. Толя ўзмахваў - дзын-н! - біў іх аб падлогу. Асколкі разляталіся па ўсёй кватэры.

Калі ў дзверы пазванілі, то першы раз і не пачулі - так захапіліся работаю. А потым пачулі, і Толя збялеў - «Мама!».

- Кладзіцеся! Абодва! Хутчэй, ваякі-баякі! Вы - хворыя! - выпаліла Танька, як з кулямёта, і пабегла адчыняць.

- Ой, добра, што адчыніла... Не магу ў дзірку ключом пацэліць - так рукі дрыжаць, - пачуўся мамін голас. - А тыя хуліганы дзе?

- Добры дзень, цёця Каця! Як вы пажываеце, як ваша здароўе? - Галасок у Танькі такі мілагучны, такі прыветлівы.

- Здароў, здароў! - пачуўся і татаў голас. - І ты ў нас? А Толя і Коля дзе?

- У нас усё ў чыстым парадку... Яны цяжка захварэлі...

- Вой... - пачуўся мамін голас.

- Не-е, ім ужо куды лепш! - паправілася Танька. - Дзядзька Міхась, а ў вас на рабоце землетрасення не было, вас не трэсла? А нас так трэсла, усё папераварочвалася. Мы тут ратавалі, ратавалі, пазабінтоўваліся...

- Землетрасенне?! - перапытаў тата, ідучы ў спальню.

Спыніліся ў дзвярах і ён, і мама, і Танька. Толя і Коля адразу моцна застагналі, і мама схіснулася, учапілася за вушак дзвярэй.

- Вы - жывыя?! - скокнуў тата цераз раскіданыя кнігі да Толі, а мама - да Колі.

- Торт быў не свежы, патруціліся, - прастагнаў Коля.

- І паліцы... Ад землетрасення... - выставіў Толя, каб паспачувалі, забінтаваныя рукі.

І Коля паказаў завязаную руку, і Танька - нагу і пальцы.

- Я гэтага не перажыву! На тысячы рублёў шкоды! За адзін дзень! - Мама пакінула Колю і лазіла па кнігах, мацала шафу, татаў ложак.

- Нічога, магло быць і горш, - сказаў, уздыхнуўшы, тата. Ён адзін - ну і сілач! - падняў паліцы. З іх вывалілася яшчэ некалькі асколкаў і кніг: дзын! ба-бух! - Будзем самі, то будуць і сані, - тата пачаў змятаць у кучу рэшткі шклянога друзу.

- А я ж табе казала! Я ж цябе прасіла-маліла: не стаў паліцы далёка ад сцяны, прытулі іх да кладоўкі. Чорт з ёю, абыдземся без яе... Дык не паслухаў! Ні разу ў жыцці не паслухаў! - заплакала мама.

- Пераста-а-ань... - гаварыў спакойна тата. - Ці тэлефанавала ты бабе?

- Тэлефанавала! Але калі яна яшчэ прыедзе! За гэты час яны ўсю кватэру ўшчэнт разнясуць! Або спаляць!

- Што яны - такія ўжо дурні, каб паліць?

І ўсё-такі навальніца міналася. Толя першы зразумеў гэта і сеў у ложку. Пазяхнуў, пацягнуўся - і вылез памагаць тату збіраць кнігі.

- Трыццаць шэсць і пяць, - дастаў Коля з-пад рукі градуснік. - Нармальная...

- То я пайду ўжо. Заставайцеся жывыя і здаровыя! - ветліва развіталася Танька.

Толя выйшаў за ёю - правесці, за імі - тата.

- Можна я да вас буду прыходзіць рыбак і хамяка глядзець?

- Можна, можна.

У спальні пачуўся звон шкла. Гэта мама ўзяла сябе ў рукі і пачала выграбаць асколкі з-пад ложкаў.

Акрабат у бутэльцы

Учора, як усё падмялі, падчысцілі падлогу пыласосам, пасартавалі, працерлі і зноў расставілі кнігі на паліцы (без шкла ўжо!), шукалі хамяка. Пераставілі на кухні і ў ваннай усе рэчы, заглядвалі ва ўсе закуткі, потым агледзелі добра абодва пакоі - а раптам перабраўся туды? - нідзе Гаўрыка не было. Толя паплакаў ды так і лёг спаць.

- Ого! - раніцаю выгукнула мама і паклікала да сябе тату. - Бачыш? - паказала яна на скрынку з буракамі і моркваю.