Выбрать главу

Такая думка прыйшла ў гэты дзень да многіх мінчан. Ад каланады, што каля ўвахода ў Батанічны сад, па ліпавай алеі валам валіў народ. Дзяцей і вялі, і неслі, і везлі ў калясачках, чародкі хлапчукоў прабіваліся скрозь людскую гушчэчу, абганялі дарослых.

- Батанічныя сады робяцца для таго, каб сабраць дзівосы расліннага свету, паказаць іх людзям, - расказваў тата, пакуль стаялі ў чарзе да касы. - У садзе нельга нічога рваць, можна толькі глядзець...

- А нюхаць можна? - папытаў Коля сур'ёзна.

- Можна, - адказаў тата.

Як толькі іх прапусцілі праз варотцы, Толя і Коля адразу закружылі, забегалі то ўправа, то ўлева, зноў вярталіся, нецярпліва пазіралі на тату і маму: ну чаму яны так марудзяць? Чаму ідуць сюды, а не туды? Чаму не глядзяць на грэцкія арэхі? Яны ж вісяць над самымі галовамі, варта толькі руку працягнуць...

- Зялёныя, зялёныя... - гаварыў тата, каб супакоіць іх.

На ўсіх дарожках, на ўсіх сцежках, каля кожнай градкі і клумбы стаялі або павольна хадзілі людзі. Дарослыя ўголас чыталі надпісы на таблічках, што былі ўторкнуты пад дрэвамі, кустамі, каля градак з кветкамі. І не стрымліваліся: «Ах, якія гладыёлусы!» Каля астраў: «Ах! Ах!» Каля вяргіняў: «Ах! Ах! Ах!» І нюхалі іх, і ўздыхалі, і бясконца фатаграфаваліся. А Коля ўлазіў у чужыя фотакадры, перашкаджаў людзям здымацца, абнюхваў кожную кветку.

Зусім побач, за плотам, быў парк, адтуль даляталі гам і віск, грукат і гул - там працавалі атракцыёны. Толя і Коля пазіралі ў той бок і ўздыхалі, яны стаміліся ўжо глядзець на кветкі і дрэвы.

Ішлі па дубовай алеі, потым па яблыневай. Яблыневая дугою агінала пладовы сад, на дрэвах чырванелі невялікія райкі.

- Нельга рваць яблык, - гаварыў тата.

Але і ён, і мама, і хлопцы бачылі, як там і тут уздрыгвае голле, шастаюць па яблынях хлапчукі. Не ўтрывалі Толя і Коля, завярнулі пад адну яблыню, паднялі некалькі падалак. Абцерлі, пакаштавалі - смачныя.

Тата хутчэй збочыў у сасоннік і бярэзнік. І тут хадзілі людзі - не па сцежках, а па траве, глядзелі пад ногі. «Нельга тут ірваць грыбы!» - толькі паспеў сказаць тата, убачыўшы маленькую сыраежку, як Толя закрычаў на ўсё горла: «Баравік!» - і хуценька схапіў з-пад маладой сасонкі такога прыгажунчыка, такога здаравячка... Палюбаваліся, паклалі ў сумку. І закружылі вакол таго месца, паўгіналі галовы, нібы пачалі прынюхвацца. «Пасярод горада - баравік! Падумаць толькі!» - на тату напаў грыбны азарт. Але ўрэшце тата спахапіўся: «Ф-фу, што гэта мы?! У лес паедзем па грыбы, у лес...»

Уперадзе сярод блакітных ялін засвяціўся вялікі прагалак. Возера! На ўзлеску міліцыянер прабіраў цётку з дзяўчынкаю: у дзяўчынкі на галаве жаўцеў вянок з лугавых кветак, у цёткі ў руках - вялікі букет. Дастаў міліцыянер кніжачку квітанцый, будзе браць з іх штраф.

- Ну і народ! Сказана - нельга тут нічога рваць! - голасна гаварыў тата, як ішлі міма. Ён ужо забыў, як сам толькі што ледзь не на каленях поўзаў, каб знайсці яшчэ аднаго баравіка.

Па берагах возера густа тоўпіліся людзі, ажно не відаць было з-за іх вады. Дзеці прарэзліва ўскрыквалі: «Мама! Тата! Во, во!!!» Дарослыя выгуквалі больш стрымана: «Ай-я-яй! Як палена! І вунь плюхнула... І вунь!», «Хлеб у лебедзяў адбіраюць!», «Гэта ж столькі карпа развялося!».

Мама не глядзела ні на рыб, ні на лебедзяў, яна дакульгала да лаўкі і ўпала на яе без сілы. А хлопцы прашыліся скрозь натоўп і таксама заахалі: вада паўз берагі чарнела ад рыб-малявак. «Вы адсюль зірніце, адсюль!» - паклікаў іх да сябе босы хлапчук. І Толя, і Коля, і тата зайшлі супраць сонца, паглядзелі на сярэдзіну возера. І не паверылі сваім вачам: у вадзе спаважна праплывалі вялізныя рыбіны-пачвары. «Мо па пуду! Няўжо могуць карпы такімі вырасці?!» А нейкі дзядзька з абветраным, загарэлым тварам ажно стагнаў: няйначай, гэта быў рыбак.

Потым ішлі вакол возера і ў прасветах паміж людзьмі бачылі часам, як спаважна і ганарыста плаваюць чорныя і белыя лебедзі, як жыруюць каля астраўка з чырвона-зялёным домікам качкі (дзікія качкі!), як плавае на лодцы каля астраўка дзядзька - мо лічыць птаства?

У бярозава-дубовым гаі зрабілі полудзень. Толя і Коля сядзелі на дзіўнай лавачцы з палавінкі бервяна і з такім апетытам елі і памідоры, і бутэрброды, і малако з булкаю, што тата і мама аддалі ім і свае бутэрброды: «Ешце! Ешце! Вас знарок трэба прыводзіць сюды есці...»

Зрабілі паўкруг па гаі і па бярозавай алеі дайшлі да фантанчыка і плантацый ружаў. Вецер раздзімаў султаны пырскаў, і ў іх пералівалася ўсімі фарбамі вясёлка. Толю і Колю не хацелася ўжо любавацца ні ружамі, ні фантанам. Яны зноў пачулі шум, які далятаў з парку, з атракцыёнаў.