Выбрать главу

Адразу было відаць, што Слон чалавек чулы, спагадлівы, і яму можна давяраць самае-самае.

- Нейкі ідыёцкі дзень, - паскардзіўся Мармулак свайму новаму знаёмцу. - Нават макавага зярняці ў роце не было. Галодны, быццам той воўк.

- Гэй, вы, быдла бязрогае, - ласкава ды пяшчотна звярнуўся да часовых сукамернікаў Хведар Піліпавіч. - Не бачыце, што чалавек галодны. Патрэбна шамалка. У каго што ёсць, ганіце сюды. Ды хутчэй.

Нейкі п'яны інтэлігент з разбітымі акулярамі і аблупленым носам прапанаваў два загорнутыя ў папяровую сурватку танюсенькія рэстаранныя бутэрброды з чорнаю ікрою:

- Для добрага чалавека нічога не шкода.

Закусь інтэлігента ў адно імгненне знікла ў страўніку галоднага Матыля.

Слон сэрцам адчуў, што гэтага вельмі мала. Каб улагодзіць караля мафіі, ён паўтарыў свой запыт.

- Яшчэ ў каго ёсць жрачка? Хутчэй выкладвайце, казлы смярдзючыя.

На гэты раз просьба сціплага чалавека падзейнічала на п’яную ў большасці сваёй публіку. 3 натоўпу пачуўся спалоханы голас:

- А сала таварыш будзе намінаць?

Пётр Іванавіч каўтнуў сліну і ў знак згоды кіўнуў галавою:

- Добра. Давай сала.

Бракавала толькі цыбулі. Шмат хто хцівым вокам глядзеў на галоднага чалавека, але не адважваўся папрасіць у яго падзяліцца спажываю. Нават сам Слон не зрабіў гэтага. Хутка не стала і сала.

Голад ашлях, прытупіў свае памкненні, супакоіўся. Зноў пачаў браць свае правы сон. Мармулак пацягнуўся, пазяхнуў ды скруціўся клубочкам на нарах. Мікуловіч, каб незнарок не патурбаваць чалавека, падцягнуў яшчэ бліжэй да сябе ногі. Сон, як і на вакзале, умомант змарыў натомленага Пятра, і ён раптоўна згубіў свядомасць ды быццам праваліўся ў нейкую прорву, толькі калі-нікалі ад задавальнення прычмокваў губамі. Слон строга паглядзеў на прысутных ды прыклаў палец да губ. Камера знямела, і усе прысутныя перасталі нават перашэптвацца. Яны сцераглі сон Пятра Іванавіча Матыля.

Толькі пад самую раніцу работы ў міліцыянтаў паменшала і яны пачалі праводзіць разбор адлоўленых за ноч кліентаў. Гэта не тое, што аператыўная праца, дзе можна набегацца, намахацца гумавым кіем, даць камусьці ў каршэнь ці самому атрымаць здачы. Зусім не цікавы занятак. Пратаколы, акты, сведкі... Сапраўднае дурноцце. Паспрабуй разбярыся, хто з іх вінаваты, хто пацярпелы.

У тую ноч дзяжурным па аддзяленні заступіў маладзенькі лейтэнант. Яго ўразіў новенькі універсітэцкі чырвоны дыплом. Як учарашні студэнт гэтай навучальнай установы, лейтэнант са спагадаю паставіўся да свайго кліента ды загадаў першага даставіць яго ў дзяжурку. Сукамернікі, натомленыя гадзінамі маўчання, радасна-сцішана загулі. Тое, што нахабнага карантыша выклікалі першага, для іх шмат значыла, яшчэ болей гэта значыла для Слана. Не памыліўся, відаць, ён у сваіх здагадках пра гэтага чалавека. Колькі разоў даводзілася яму, Хведару Мікуловічу, бываць тут, і кожнага разу першага выклікалі яго. Адразу відаць: хоць і малы, але птушка вялікага палёту. "Не дзіва, што ўвесь дзень бегалі за ім лягавыя".

Сонны Пётр Іванавіч мала што цяміў. Сон склейваў вейкі ды хіліў галаву долу. Лейтэнант, што сядзеў насупраць, з пэўнай зайздрасцю глядзеў на яго чырвоны дыплом, потым звярнууся да затрыманага.

- Як вы дакаціліся да такога жыцця, грамадзянін Матыль?

Соннаму Мармулку падалося, што ён у студэнцкім інтэрнаце, і нейкі чужак, які "падваліў да іх чувіх", зараз імкнецца пажартаваць з яго няздольнасці прывабіць да сябе дзяўчат. Вялым голасам ён прамармытаў:

- Каціўся, каціўся ды дакаціўся.

- Колькі ўчора ўставіў? - было наступнае студэнцка-міліцэйскае запытанне.

Тут затрыманы нечакана для сябе прачнууся і ўсвядоміў сваё незайздроснае становішча.

- Не піў я ўчора, - вырваўся з яго душы адчайны крык.

- Трындзіш, - запярэчыў міліцыянт. - Кажы праўду, пакуль не накіраваў на экспертызу.

- Давай, - ужо спакойна пагадзіўся былы студэнт. Лейтэнант не звярнуў на гэта ніякай увагі і задаў наступнае пытанне:

- За што цябе прыпуталі? Як цябе злапалі?

- Спаў. У крэсле. На вакзале.

- Ты што? Сур’ёзна? Зусім цвярозы спаў на вакзале... I, вядома, у цябе скралі рэчы.

- Чамадан цяганулі...

- Што ты там рабіў?

- Як што?! - Не было іншага выйсця, як хлусіць, хлусіць нахабна ды не чырванець. - Не хапіла білетаў на цягнік. Прысеў, задрамаў. Скралі рэчы, а потым забралі ў каталажку. Вось і ўсё.

У душы былога студэнта, цяперашняга міліцыянера, узнікла спагада.

- Уляпаўся ты дык уляпаўся на сваю галаву. У чамадане што-небудзь было каштоўнае?

- Паношаныя сарочкі.

- Заяву на пошукі складаць будзеш?