Выбрать главу

- Неіснуючай кампаніі, - апярэдзіў адваката і зрабіў слушнае ўдакладненне пракурор.

Патоніч нервова павёў плячыма, дрыготкімі рукамі паправіў гальштук і працягваў далей:

- ...неіснуючай ужо кампаніі даводжу да вашага ведама, што падсудны Пятро Іванавіч Матыль ні ў чым не вінаваты і ніколі не меў ніякага дачынення да фінансавых спраў нашай кампаніі...

- Неіснуючай ужо, - больш рашуча на гэты раз зрабіў удакладненне пракурор і звярнуўся да суддзі: - Пазначце, калі ласка, гэта.

- Так, грамадзянін суддзя, прабачце, ужо неіснуючай кампаніі. Уся справа ў тым, што былы генеральны дырэктар кампаніі...

- Неіснуючай кампаніі... - грозна прарычаў пракурор.

- Грамадзянін суддзя! Пракурор замінае мне рабіць заяву, - змахнуў пот з ілба былы віцэ-прэзідэнт.

- Гена! - абапёршыся локцем на бар’ер, млява ды абыякава сказаў падсудны. - Не звяртай на яго ўвагі. Кажы.

Пракурор адразу аціх і хутка стаў перабіраць на стале нейкія паперкі.

- Грамадзянін пракурор, - суддзя зразумеў значнасць слова падсуднага, і ў яго голасе з’явілася цвёрдасць правасуддзя. - Давайце выслухаем заяву, якая, на маю думку, дапаможа больш аб’ектыўна разабрацца ў сутнасці справы. Магчыма, высветліць некаторыя акалічнасці здарэння. Кажыце, сведка...

- Я не сведка. Я - прадстаўнік...

- ...неіснуючай кампаніі...

- ...пацярпелага боку і вымушаны сказаць наступнае: былы генеральны дырэктар неіснуючай ужо кампаніі ва ўсім вінаваты сам і таму з Пецькі Матылёнка хоча зрабіць казла адпушчэння...

Пракурор затуліў вушы рукамі.

Суддзя цярпліва выслухаў шчырыя выказванні прадстаўніка і дзеля таго, каб даказаць, што ён тут гаспадар, з-за адсутнасці малатка стукнуў кулаком па стале.

- Грамадзянін прадстаўнік! Вы на сходзе дырэктароў ці ў судзе? Перастаньце карыстацца мянушкамі і выбірайце выразы.

- Прашу прабачэння. Мы лічым, што Садык Мамедаў у змове з Садыкам Ахмедавым растранжырыў гэтыя грошы і падставіў бязвіннага жабрака...

- Прадстаўнік неіснуючай кампаніі, у я кой школе вы атрымалі адукацыю? - з’едліва запытаў пракурор.

- Як у якой? У савецкай. А яшчэ філфак універсітэта закончыў.

- Тады зразумела, - супакоіўся пракурор. - Працягвайце далей.

- Я ўжо усе сказаў

- Дзякуй. Справаю Ахмедава і Мамедава займаецца следства, і яно, толькі яно, зможа сказаць нам сваё апошняе слова, - зазначыў суддзя.

- А я заўжды думаў, што гэта павінен рабіць суд, - іранічна заўважыў пракурор.

- Не вучыце мяне, пракурор. Я той самы юрыдычны факультэт скончыў што і вы, - агрызнуўся суддзя Законнікаў.

- На два гады пазней, - не сунімаўся пракурор Суровых.

Законнікаў не стаў працягваць гутарку з Суровых, а зачытаў абвінаваўчае заключэнне справы і звярнуўся да абвінавачваемага:

- Што вы можаце сказаць, падсудны, наконт абвінавачванняў?

- Грамадзянін суддзя! Я чысты перад законам і Богам, як сляза немаўляці, - Мармулак укрыжаваў на грудзях рукі і ўзняў вочы да столі.

- Падсудны! Вы маеце рацыю, - вочы суддзі засвяціліся надзеяю.

- Так, грамадзянін суддзя! Я маю рацыю, - Матыль напачатку хацеў пакласці руку на сэрца ў пацверджанне праўдзівасці сваіх слоў, але ў апошні момант перадумаў і паляпаў сябе па грудной кішэні, і тое не засталося па-за ўвагаю суддзі. - Вельмі вялікую рацыю.

Цверджанне было шчырае, і ў тое нельга было не паверыць. Адвакат адразу засумаваў, бо ўвідавочкі зразумеў, што справа можа быць выйграна без асаблівых яго намаганняў. Было несумненна, што суддзя будзе патрабаваць для сябе больш важкую частку ганарару.

Адвакат тут жа распачаў адстойваць большую частку ганарару на сваю карысць:

- Грамадзянін суддзя! Пры ўсёй павазе да вас мая рацыя значна большая, чым ваша. Мой кліент мае алібі.

Пракурор таксама адчуў хісткасць лініі абвінавачвання і пайшоў у наступ:

- Ведаю я тое алібі. Адна ліпа.

- Алібі грунтоўнае, - у адзін голас прыпынілі нахрапістыя памкненні пракурора суддзя і адвакат.

Міліцыянты спакойна назіралі за разборам судовай справы і пяшчотна паглядалі на падканвойнага. Той, прыкрыўшы далонню вочы, драмаў.

- Алібі - ліпа, - стаяў на сваім Суровых.

- Слова "ліпа", пэўна, са старога юрыдычнага лексікону. Пры навучанні на два гады пазней мы такім тэрмінам не карысталіся.