- Колькі? - азіраючыся па баках, прыцішана запытаў нацыяналіст.
- Стольнік.
- Бяром, - не павышаючы голасу, пагадзіўся Юзік.
Мармулак падаў купюру ў сто даляраў.
- Віця, - звярнуўся Юзік да рыжага. - Глядзі, падробка... Пэўна, падр-робка.
Сівабароды нацыяналіст з недаверам стаў вывучаць знешняе аблічча Пятра.
- Віця, - незадаволена чмыхнуў ён. - Навошта... Нам хопіць.
Як толькі Матыль адышоў, Юзік пачаў махаць рукамі, круціць пальцам ля скроні ды штосьці выгаворваць свайму напарніку. Той моўчкі калупаўся пальцам у носе. Чуваць былі толькі асобныя словы:
- Пень!.. Выгляд... паглядзі... сметніку...
Не варта было мець настаўнікам Кашпіроўскага, каб зразумець сэнс гэтых выказванняў.
Дзяўчына ў пункце абмену валюты ўзяла купюру, прабеглася па ёй пальцамі, паклала на нейкую машыну, прасвяціла ды ўзялася лічыць беларускія рублі. Потым схамянулася і ўважліва паглядзела на кліента.
- Прашу прабачэння, - зашчабятала дзяўчына, - у нас брак наяўнай беларускай валюты.
Матыль, як толькі стаў падымацца па лесвіцы на выхад, пачуў перамовы дзяўчыны з ахоўнікам.
- Неабходна патэлефанаваць у міліцыю. Ён, пэўна, украў гэтыя сто баксаў. Надта ўжо выгляд у яго хіповы, быццам толькі-толькі выцягнулі са сметніцы.
- Не варта нам звязвацца з лягавымі. Можа, яны нам і падаслалі гэтага кента.
Матыль як апараны выскачыў на вуліцу імя знакамітага камуністычнага тэарэтыка ды подбягам паспяшаў на вуліцу імя не менш знакамітага камуністычнага практыка. Тут яго спыніў рыжабароды Віця:
- Крадзеныя.
У Мармулка перахапіла дых.
- Калі не пазначаныя, дык давай па абменнаму курсу.
- Глядзі, падзаляціш, сухар-ры насіць не буду, - пракартавіў нацыяналіст.
Такую колькасць наяўнай беларускай валюты Мармулак ніколі за свае дваццаць чатыры гады жыцця не трымаў у руках. Ён адразу памкнуў у краму, што знаходзілася тут жа на скрыжаванні вуліц знакамітых барацьбітоў за светлую будучыню чалавецтва. Тут ён расплаціўся за пакупку нацыянальнай валютай і, надзіва, ніхто не стаў правяраць яе сапраўднасць. Адно толькі, на што звярнулі ўвагу дзяўчаты за прылаўкам, што жабрацкага выгляду чалавек купляе такія дарагія каўбасы. Самы багаты ў дзяржаве чалавек паспешліва выскачыў на вуліцу. Там Мармулак быу свой. Працягні руку - і сустрэчныя адразу пачнуць класці туды скамечаных звяроў.
Яўгенія Максімаўна цярпліва чакала Пецечку. Парэзала знакамітую каўбаску. Падзяліла сухарык і нават памыла шклянку.
Пяць пляшак гарэлкі, некалькі кілаграмаў розных гатункаў каўбасы ды торт расхвалявалі жанчыну так, што яна схапілася за грудзі. Штосьці кальнула пад сэрцам ды перахапіла дых. Ёй адразу ўспомнілася маладосць, калі яны куплялі дзесятак тоўстых тлустых селядцоў магчыма, яшчэ болей пляшак гарэлкі ды "завальвалі" - якое цудоўнае вызначэнне спосабу хадзіць без запрашэння ў госці! - да каго-небудзь у інтэрнатаўскі пакой. I гулялі!..
Аб тым, што адвакат гаварыў праўду, Мармулак яшчэ раз упэўніўся на вуліцы. Грошы прыносяць клопат - як поўная іх адсутнасць, гэтак і неабмежаваная іх наяўнасць. Як знайсці залатую сярэдзіну, каб жыць без турбот ды клопату, шчаслівы ўладальнік "Банка Манхэтан" не ведаў. Патрэбны дарадца. Можна было звярнуцца да адваката, але, як апошні недвухсэнсоўна папярэджваў, давядзецца плаціць. Прызвычаены лічыць кожную капейку ды трэсціся за кожны рубель, Мармулак жадаў мець параду, за якую не ўзнікла б неабходнасці плаціць "зялёненькімі".
Было ад чаго засумаваць. Пасля першай чаркі сум узмацніўся. Пасля другой - пачало трэсці, быццам у ліхаманцы. Былая падпольшчыца заўважыла непакой госця ды распачала суцяшаць: "Што ты, дзіцятка маё, лупы надуў? Можа, лярва якая пакрыўдзіла цябе? Адмовіла такому волату?" Мармулак заплакаў, і чым болей яго суцяшала жанчына, тым больш ліліся слёзы. Не дапамагло і тое, што яго, як малое дзіцё, пачалі гладзіць па галаве. Баявой падпольшчыцы надакучыла бачыць слёзы мужчыны, і яна рашуча перайшла ў наступ. Наліла поўную шклянку гарэлкі, падала яе Пятру Іванавічу ды грозна загадала:
- Пі!
Ну хто адмовіць жанчыне, нават калі яна на пенсіі, выпіць прапанаванае ёю? Пецечка толькі з трыма перадыхамі асушыў посуд.
- Слабыя мужыкі цяпер пайшлі, - канстатавала Яўгенія Максімаўна. - А цяпер кажы, што ў цябе здарылася.
Мармулак, хлюпаючы носам, прамовіў:
- Што мне рабіць з гэтымі грашыма? Адбяруць.
- Хто?
- Тыя, хто ведае, як карыстацца імі. Яны ведаюць, а я — не. Вось адвакат так і сказаў: сам прынясеш мне грошы. А я не хачу проста так нікому іх аддаваць. Што мне рабіць, баба Жэня? Падкажыце.
- Знайшоў мне задачу, - старая адным глытком каўтнула шклянку "Пасольскай" беластоцка-лясной вытворчасці ды ляпнула далонню па плячы хлопца. - Грошы не даюць толькі дурні.