— Я і сам гэта думаю, Гек.
— Калі ўжо каму данасіць, дык няхай Меф Потэр даносіць; у яго на гэта дуроты хопіць. Ён-жа ж заўсёды п’яны.
Том нічога не сказаў — ён думаў; потым шапнуў:
— Гек, але-ж Меф Потэр не ведае,— як-жа ж ён можа данесці?
— Гэта-ж як ён не ведае?
— А, вядома, не ведае. Яму-ж доктар трэснуў па галаве акурат у той момант, калі індзеец Джо ўсадзіў у доктара нож. Дзе-ж яму было бачыць?
— І то праўда!
— Апрача таго, хто ведае, можа ад гэтага ўдару яму і капут ужо.
— Не, Том, гэта наўрад. Ён проста быў п’яны. Я гэта заўважыў. Ды ён і заўсёды п'яны. Калі мой бацька п’яны, яго можна трэснуць па галаве хоць цэлай вежай,— нічога яму не станецца. Ён сам кажа. Таксама і з Мефам Потэрам.
Вось каб ён быў цвярозы, то, магчыма, ад такога пачастунку і сканаў-бы...
Том зноў падумаў.
— Гек, ты ўпэўнены, што мы не абмовімся?
— Ды ўжо хочаш-не-хочаш, а трымаць язык за зубамі трэба. Сам разумееш... Гэтаму д’яблу метысу прыдушыць нас усёроўна, што прыдушыць пару кацянят. Калі толькі мы прагаворымся, а яго не павесяць — прапалі нашы галовы! Слухай, Том! Калі ўжо нам хочаш ці не,— трэба маўчаць, давай мы адзін аднаму паклянемся, што будзем трымаць язык прывязаным.
— Я гатоў, Гек. Гэта самае лепшае. Ну, падымай руку...
— О, не! Гэта не гадзіцца. Гэта добра ў звычайных справах, у глупствах, асабліва з дзяўчатамі, бо яны, нарэшце, усёроўна выкруцяцца і выкажуць, калі раззлуюцца; а ў гэтай справе трэба, каб дагавор быў пісаны і абавязкова крывёю.
Тому такая справа вельмі спадабалася. Яна была таямнічая, суровая і страшная. Пры святле месяца Том знайшоў чыстую сасновую трэсачку, выцягнуў з кішэні кавалак сурыка, сеў так, каб святло падала на трэску, і сяк-так накрэмзаў наступныя радкі, на кожным слове прыцмокваючы языком:
Гек Фін і Том Соўэр мы абодва клянемся што мы будзем трымаць язык за зубамі адносна гэтай справы і няхай мы ўпадзем мёртвымі на месцы калі хоць адным словам абмовімся.
Гек прышоў у захапленне ад здольнасці Тома так хутка пісаць, ды яшчэ такім высокім стылем. Ён выцягнуў з сваёй курткі булаўку і хацеў ужо пракалоць сабе палец, але Том спыніў яго:
— Пачакай, не рабі гэтага — булаўка медная. На ёй можа быць атрута.
— Якая?
— Іржа такая. Паспрабуй праглынуць, тады ўбачыш.
Тады Том узяў адну з сваіх іголак, і кожны хлопчык па чарзе ўкалоў сабе палец і выціснуў з яго каплю крыві.
Зрабіўшы гэта некалькі разоў і карыстаючыся мізінцам заместа пяра, Том вывеў унізе пачатковыя літары свайго імя, потым навучыў Гекльберы, як напісаць Г. Ф., і дагавор быў падпісаны. Яны ўрачыста, з рознымі царамоніямі і заклінаннямі закапалі трэску каля самай сцяны, лічачы, што цяпер іхнія языкі замкнутыя назаўсёды і ключы закінуты.
Праз дзірку на другім канцы напалову разбуранага будынка прабралася чалавечая постаць, але хлопчыкі яе не заўважылі.
— Том,— прашаптаў Гекльберы,— ты ўпэўнены, што пасля гэтага мы ўжо не прагаворымся ніколі?
— Вядома, упэўнены. Што-б ні здарылася, мы цяпер — магіла. Мы зараз-жа на месцы павалімся мёртвымі, калі прагаворымся. Ці-ж ты забыў?
— Яно так, ды...
Раптам недалёка ад іх, усяго за якіх-небудзь крокаў дзесяць, пачулася працяглае сумнае сабачае выццё. Хлопчыкі ў спалоху прыціснуліся адзін да аднаго.
— На каго-ж гэта яна з нас? — прашаптаў Гекльберы.
— Не ведаю, паглядзі ў шчэлку, ды хутчэй-жа?
— Не, ты паглядзі!
— Не магу, не магу я, Гек!
— Ды паглядзі, Том. Вось зноў...
— О! як я рады! — прашаптаў Том. — Я пазнаю брэх: гэта сабака Гарбізона.
— Ну, дзякуй богу! Ведаеш, я проста на смерць перапалохаўся,— я думаў, што бадзяжны сабака.
У гэты час сабака зноў завыў. У хлопчыкаў зноў сціснулася сэрца.
— Ох, не! Гэта не Гарбізонаў сабака,— прашаптаў Гекльберы. — Паглядзі яшчэ, Том.
Том, дрыжучы ад страху, зірнуў праз шчэлку і ледзь чутна прамовіў:
— О, Гек, гэта бадзяжны сабака!
— Глядзі, Том, глядзі, на каго ён брэша?
— Пэўна на нас абодвых. Мы-ж поплеч, зусім блізка адзін ля аднаго. Ох, Гек, прапалі мы з табой! Я-ж ужо ведаю куды траплю. Я такі грэшны...
— А я заўсёды гуляю, замест таго, каб вучыцца, раблю акурат тое, што мне забаронена... Я мог-бы быць добрым і паслухмяным, як Сід, каб толькі пастараўся, але мне, вядома, не хацелася. Ну, калі толькі я на гэты раз выкараскаюся, то абяцаю вывучыць напамяць усю біблію!
| Яны пачалі красціся да спячага. |
